Egzersiz bağımlılığı ve bigoreksiya ilişkisinde histrionik kişilik özelliklerinin aracı rolü
The mediator role of histrinoic personality traits in the relationship between exercise addiction and bigorexia
- Tez No: 944218
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH BEDİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: egzersiz bağımlılığı, bigoreksiya, histrionik kişilik bozukluğu, exercise addiction, bigorexia, histrionic personality disorder
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Amaç:Bu çalışmanın amacı, egzersiz bağımlılığı ile bigoreksiya arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişki üzerinde histrionik kişilik özelliklerinin olası aracılık etkisini değerlendirmektir. Bu doğrultuda, söz konusu değişkenler arasındaki dinamiklerin çok boyutlu olarak ele alınması ve literatüre katkı sağlayacak bütüncül bir model önerilmesi hedeflenmektedir. Yöntem:Bu çalışma, bigoreksiya ile egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişkinin histrionik kişilik özellikleri aracılığıyla nasıl şekillendiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüş ve veriler yapısal eşitlik modeli (YEM) kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın örneklemini, Türkiye'nin Muş il merkezinde bulunan spor salonlarında düzenli olarak fiziksel aktivite yapan bireyler oluşturmaktadır. Araştırmaya toplam 262 kişi katılmış; yanıltıcı ya da eksik veri içeren anketler elendikten sonra analizler 201 katılımcı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde; bigoreksiya eğilimlerini değerlendirmek amacıyla Kas Dismorfik Bozukluğu Ölçeği (KDBÖ), histrionik kişilik özelliklerini ölçmek için Kısa Histrionik Kişilik Ölçeği (KHKÖ) ve egzersiz bağımlılığı düzeyini belirlemek üzere Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ) kullanılmıştır. Uygulanan ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik düzeyleri kapsamlı istatistiksel analizlerle test edilmiş ve araştırma kapsamında kullanılabilir oldukları doğrulanmıştır. Bulgular: Çalışmanın bulguları, bigoreksiya ile egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişkinin histrionik kişilik özellikleri aracılığıyla anlamlı bir şekilde etkilendiğini ortaya koymuştur. Bu doğrultuda, histrionik eğilimlerin bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerini artırdığı ve bigoreksiya eğilimlerini güçlendirdiği belirlenmiştir. Bulgular, egzersiz bağımlılığı ile bigoreksiya arasında karşılıklı etkileşim içeren döngüsel bir yapı olduğunu göstermektedir. Sonuç: Çalışmanın genel bulguları, egzersiz bağımlılığı ve bigoreksiya eğilimleri arasında karşılıklı etkileşim içeren bir döngü olduğunu; histrionik kişilik özelliklerinin bu etkileşimi yoğunlaştıran temel psikolojik faktör olarak hizmet ettiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Daha Sonra DolduObjective:The aim of this study is to examine the relationship between exercise addiction and bigorexia and to evaluate the potential mediating role of histrionic personality traits in this relationship. In this context, the study seeks to explore the dynamics among these variables from a multidimensional perspective and to propose a comprehensive model that may contribute to the existing literature. Method:This study aims to examine how the relationship between bigorexia and exercise addiction is shaped by the mediating role of histrionic personality traits. The research was conducted using a correlational survey design, and data were analyzed through Structural Equation Modeling (SEM). The sample consisted of individuals who regularly engage in physical activity at fitness centers located in the city center of Muş, Türkiye. A total of 262 individuals participated in the study; after excluding questionnaires with misleading or incomplete data, the final analyses were conducted on a sample of 201 participants. During the data collection process, the Muscle Dysmorphic Disorder Scale (MDDS) was used to assess bigorexia tendencies, the Short Histrionic Personality Scale (SHPS) to evaluate histrionic personality traits, and the Exercise Addiction Scale (EAS) to measure exercise addiction levels. The reliability and validity of the scales were confirmed through comprehensive statistical analyses, ensuring their appropriateness for the current study. Results:The findings of the study revealed that the relationship between bigorexia and exercise addiction is significantly influenced by histrionic personality traits. In this context, it was determined that histrionic tendencies increase individuals' levels of exercise addiction and strengthen their tendencies toward bigorexia. The results indicate a cyclical structure involving mutual interaction between exercise addiction and bigorexia. Conclusion:The overall findings of the study suggest that there is a reciprocal interaction cycle between exercise addiction and bigorexia tendencies, with histrionic personality traits serving as the primary psychological factor intensifying this interaction.
Benzer Tezler
- Genç yetişkin erkek bireylerde sosyal medya bağımlılığının, bigoreksiya eğilimi, egzersiz bağımlılığı ve beslenme durumları üzerine etkisi
The effect of social media addiction on bigorexia tendency, exercise addiction, and nutritional status in young adult male individuals
NİL PEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM OLCAY EMİNSOY
- Erkek güç ve kuvvet sporcularında kas dismorfisi, beden imgesi, egzersiz bağımlılığı, yeme tutum ve davranışlarıyla vücut kompozisyonu ilişkisi
The relationship with muscle dysmorphia, body image, exercise addiction, eating attitudes and behaviors and body composition in male power and strength athletes
GÖZDE ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR GÖBEL
- Üniversite öğrencilerinin ve eğitimcilerinin yüzme tesisinden memnuniyet düzeyleri ile egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the satisfaction levels of university students' and educators' with the swimming facility and their exercise addiction
IRMAK TUZLUDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporTrakya ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TOKSÖZ
- Rekreatif amaçlı fitness salonlarını kullanan bireylerin egzersiz bağımlılığı ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi
Examination of exercise addiction and happiness levels of individuals using recreational fitness centers
ADEM SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporGümüşhane ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ZAMBAK
- Beden eğitimi ve spor bilimleri lisans öğrencilerinin egzersiz bağımlılıklarının ve egzersizde davranışsal düzenleme düzeylerinin incelenmesi
Examination of exercise addictions and levels of behavior regulation in exercise of physical education and sports sciences undergraduate students
ÖZLEM ELİF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sporİstanbul Gelişim ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNER EKENCİ