Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan hastalarda uzun kodlanmayan RNA NEAT1 düzeyi ve oksidatif stresin rolü
The role of long non-coding RNA NEAT1 and oxidative stress in patients with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
- Tez No: 944406
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET KARADAĞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Çocuk, DEHB, mRNA, lncRNA, oksidatif stres, children, ADHD, mRNA, lncRNA, oxidative stress
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Amaç: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklukta başlayan ve yetişkinlikte de sürebilen; dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik ile karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB'nin etiyolojisi henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalar, oksidatif stresin DEHB patofizyolojisinde önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Oksidatif stres, nöroenflamasyona yol açarak ve nörotransmitter sistemleri etkileyerek DEHB gelişimine katkıda bulunabilir. Bu süreçte, oksidatif dengenin sağlanmasında rol oynadığı bilinen SLC7A11 mRNA ve NEAT1 lncRNA genlerinin de etkili olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, DEHB tanısı almış çocuk ve ergenler ile sağlıklı kontroller arasında SLC7A11 mRNA ve NEAT1 lncRNA düzeylerini karşılaştırmak; oksidatif stres belirteçleri olan Glutathione Peroxidase 4 (GPX4), Malondialdehit (MDA) ve redükte glutatyon (GSH) seviyelerini ölçmek; bu parametrelerin birbirleriyle ve yürütücü işlevlerle olan ilişkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Gaziantep Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran 40 DEHB tanılı çocuk ile 40 sağlıklı kontrol çalışmaya dahil edildi. Katılımcılarda eşlik eden psikiyatrik bozuklukları belirlemek amacıyla K-SADS-PL görüşmesi uygulandı. Klinik değerlendirme sonrası, Conners Ebeveyn ve Öğretmen Değerlendirme Ölçekleri (kısa formlar), Sosyodemografik Veri Formu ve Stroop TBAG formu kullandı. Tüm katılımcılardan aynı saat dilimlerinde periferik kan örnekleri alınarak biyokimyasal analizler yapıldı. Bulgular: DEHB grubunda NEAT1 lncRNA (p=0,001) ve SLC7A11 mRNA (p=0,001) ekspresyon düzeylerinin kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak daha düşük olduğu bulunmuştur. Ayrıca, Stroop Testi'nin 5. bölüm puanları ile NEAT1 lncRNA ve SLC7A11 mRNA düzeyleri arasında negatif yönde korelasyon saptanmıştır. Ancak oksidatif stres belirteçleri (GPX4, MDA, GSH) açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0,05). rol Sonuç: Bulgularımız, NEAT1 lncRNA ve SLC7A11 mRNA gibi genlerin DEHB etiyolojisinde oynayabileceğini ve potansiyel biyobelirteçler olarak değerlendirilebileceğini düşündürmektedir. Bu alanda daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objevtive: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder characterized by inattention, hyperactivity, and impulsivity, beginning in childhood and potentially persisting into adulthood. The etiology of ADHD has not yet been fully elucidated. Recent studies have indicated that oxidative stress may play a significant role in the pathophysiology of ADHD. Oxidative stress may contribute to the development of ADHD by leading to neuroinflammation and affecting neurotransmitter systems. In this process, the genes SLC7A11 mRNA and NEAT1 lncRNA, which are known to play a role in maintaining oxidative balance, are also thought to be potentially involved. The aim of this study is to compare SLC7A11 mRNA and NEAT1 lncRNA levels between children and adolescents diagnosed with ADHD and healthy controls; to measure the levels of oxidative stress markers including Glutathione Peroxidase 4 (GPX4), Malondialdehyde (MDA), and reduced glutathione (GSH); and to evaluate the relationships among these parameters and executive functions. Methods: A total of 40 children diagnosed with ADHD and 40 healthy controls who presented to the Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinic of Gaziantep University were included in the study. The Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Lifetime Version (K-SADS-PL) interview was administered to identify comorbid psychiatric disorders in the participants. Following the clinical evaluation, the short forms of the Conners Parent and Teacher Rating Scales, the Sociodemographic Data Form, and the Stroop TBAG form were utilized. Peripheral blood samples were collected from all participants during the same time interval for biochemical analyses. Results: It was found that the expression levels of NEAT1 lncRNA (p = 0.001) and SLC7A11 mRNA (p = 0.001) were significantly lower in the ADHD group compared to the control group. In addition, a negative correlation was identified between Stroop Test Part 5 scores and the levels of NEAT1 lncRNA and SLC7A11 mRNA. However, no statistically significant differences were observed between the groups in terms of oxidative stress markers (GPX4, MDA, GSH) (p > 0.05). Conclusion: Our findings suggest that genes such as NEAT1 lncRNA and SLC7A11 mRNA may play a role in the etiology of ADHD and could be considered potential biomarkers. Further research is needed in this area.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda kalp hızı değişkenliği ve bunların klinik parametrelerle ilişkisi
Heart rate variability in children with attention deficit and hyperactivity disorder and its relation with clinical parameters
TUĞBA YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Kardiyolojiİnönü ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZEL ÖZCAN
- Hipoksik iskemik ensefalopati hastalarının psikomotor duyu ve davranış gelişimlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of psychomotor behavioral and sensory development in hypoxic ischemic encephalopathy patients
SELİN AKYÜZ OKTAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KIVILCIM GÜCÜYENER
- Bipolar hastalarda erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eştanısı; sıklığı, sosyodemografik ve klinik özellikleri ile ilişkisi
Adult attention deficit and hyperactivity disorder comorbidity in bipolar patients; correlation with frequency, social demographic and clinical factors
TONGUÇ DEMİR BERKOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YARGIÇ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan hastalarda davranım bozukluğu belirtilerinin öngörücüleri
Predictors of behavioral disorder symptoms in patients with attention deficit hyperactivity disorder
HAVVANA HOROZCU SALTIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR
- Remisyonda şizofreni hastalarındaki obsesif kompulsif belirtiler ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtilerinin intihar davranışı üzerindeki etkisi
The effect of obsessive compulsive symptoms and attention deficit and hyperactivity symptoms on suicidal behavior in patients with schizophrenia in remission
EREN AYTAÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET ESRA ÇİÇEK