Hukuki ve sosyolojik boyutlarıyla yüzde 25 kira artırım uygulaması Ardahan ili örneğinde ampirik bir çalışma
The 25% rent increase application with its legal and sociological dimensions: An empirical study in the instance of Ardahan province
- Tez No: 944508
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN KURTBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
İnsanoğlu, var olduğu günden bu yana, bir şeylere sahip olma istencinde olmuştur. Bu arzu, mülkiyet ve mülkiyet hakkını doğuran esaslardan biridir. John Locke'un (1632-1704), hayat, hürriyet ve mülkiyet olarak işaret ettiği doğal haklardan biri olan mülkiyet hakkı, zaman içinde hukuki, sosyolojik, siyasi ve kültürel boyutlarıyla kritik öneme haiz olan bir konu haline gelmiştir. Mülkiyet hakkının en önemli uzantılarından biri olan konut hakkı, insan hakları bağlamında, ön önemli sosyal haklardan biri olarak kabul edilir. Barınma hakkı olarak da ifade edilen konut hakkı, kişilerin barınma amacıyla kullandıkları yerlerden zorla çıkarılmaması, bu yerlerin sosyal ihtiyaçları karşılar nitelikte olması, kiracılar için fahiş kira fiyatlarının önlenmesi gibi güvenceleri içeren ikincil kuşak bir haktır. Konut hakkı, ulusal ve uluslararası hukukta insan olmanın onuruyla bağdaşır bir yere sahiptir. Kişilerin barınma ihtiyacını ifade eden konut hakkı, herkesin maddi varlığını sürdürebileceği bir imkâna sahip olmasını da ifade eder. Ne var ki toplumdaki tüm insanların bir konuta sahip olmasının fiili imkânı yoktur. Bu sebeple konutların mülkiyet hakkını elinde bulunduran ev sahipleri ile bu konutları kullanma ihtiyacı bulunan kiracılar arasında kira sözleşmesi kurulur. Bu suretle bir taraf mülkiyetine sahip olduğu konut vasıtasıyla maddi menfaat elde ederken diğer taraf ücreti mukabilinde barınma ihtiyacını giderir. Bilindiği üzere sözleşme serbestisi kapsamında kişiler yapmış oldukları sözleşmenin maddelerini özgürce belirleyebilir. Bu genel kural, kira sözleşmeleri için de geçerlidir. Ancak bu özgürlüğün hem genel hukuk kurallarından hem de yasal düzenlemelerden kaynaklı birtakım istisnaları vardır. Bu çalışmaya konu edilen, konut kiralarında %25 artırım sınırına ilişkin yasal düzenlemeler de bu istisnalara örnek olarak gösterilebilir. Bu kapsamda, eldeki çalışmada toplumun geniş bir kesimini etkileyen yasal düzenlemenin, mülkiyet hakkı ve sözleşme serbestisi gibi hukuki ve sosyolojik çerçevelerden incelemesi yapılmaktadır. Yasanın toplumsal karşılığının ortaya konulması amacıyla Ardahan ili örneğinde Karma Yöntem ile alan araştırması yapılmıştır. Görüşmeler sırasında açık uçlu ve kapalı uçlu soruların bulunduğu“Tam Yapılandırılmış Görüşme Formu”kullanılmıştır. Yapılan görüşmeler sonrasında toplumda genel kanı olarak yasal düzenlemenin kiracı lehine, kiraya veren aleyhine düzenlemeler içerdiği; yasal düzenlemeyi katılımcıların önemli kısmının uygulamadığı; yasal düzenlemeye genelde kiraya veren kişilerin riayet etmediği gibi veriler elde edilmiştir. Bu yöntemle kişilerin yasal düzenlemeye bakış açıları ortaya konulmuş ve ileriki dönemlerde benzeri bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulması halinde böylesi bir düzenlemenin oluşumu için yasa koyucunun kullanımına hukuki ve sosyolojik bir veri kaynağı sunulması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the day humankind has existed, there has been a desire to possess things. This desire is one of the fundamental principles that give rise to property and the right to property. The right to property, one of the natural rights that John Locke (1632-1704) identified as life, liberty, and property, has over time become a subject of critical importance in its legal, sociological, political, and cultural dimensions. The right to housing, one of the most important extensions of the right to property, is considered one of the most significant social rights within the context of human rights. Also referred to as the right to shelter, the right to housing is a second-generation right that includes guarantees such as protection from forced eviction from places used for shelter, ensuring these places meet social needs, and preventing exorbitant rent prices for tenants. The right to housing occupies a place in national and international law that aligns with the dignity of being human. In addition to addressing the need for shelter, it also signifies that everyone should have access to the means to sustain their material existence. However, it is not practically possible for all individuals in society to own a house. For this reason, a rental agreement is established between homeowners who hold the right to property of the residences and tenants who need to use these residences. In this way, one party gains financial benefit through the property they own, while the other party fulfills their need for shelter in exchange for payment. As is known, within the scope of freedom of contract, individuals can freely determine the terms of the contracts they make. This general rule also applies to rental agreements. However, there are certain exceptions to this freedom, arising from both general legal principles and legislative regulations. The legal regulations concerning the 25% rent increase cap in residential leases, which is the subject of this study, can be cited as an example of these exceptions. In this context, the present study examines the legal regulation that affects a broad section of society from legal and sociological frameworks, such as the right to property and freedom of contract. A regional study was conducted in the province of Ardahan using the Mixed Method approach to reveal the social impact of the law. During the interviews, a Fully Structured Interview Form containing both open-ended and closed-ended questions was used. Following the interviews, data were obtained indicating that, as a general opinion in society, the legal regulation is perceived as favoring tenants while disadvantaging landlords; that the regulation has led to rent increases in the short term; and that, in general, landlords do not comply with the regulation. With this method, individuals' perspectives on the legal regulation have been revealed, and it is aimed to provide a legal and sociological data source to lawmakers for the development of such a regulation, if a similar legal arrangement is needed in the future.
Benzer Tezler
- Kentsel dönüşüm çalışmalarında uzlaşma süreçlerinin stratejik ve bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi: Bayrampaşa Eski Cezaevi Alanı örneği
Kentsel dönüşüm çalışmalarında uzlaşma süreçlerinin stratejik ve bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi: Bayrampaşa Eski Cezaevi Alanı Örneği
HASAN HÜSEYİN OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- 'Siyasal-kültürel Türk(iye) İslam'ı' toplum haritasında üç kuşak şehitlik-gazilik kök paradigması
Three generations of martyrdom-veteran/ghazi status root paradigm within the cognitive map of 'political-cultural Turkish Islam' society
MERAL DURMUŞ
- The reflections of women's identities and the woman question on the magazine of resimli ay 1924-1928
1920'ler Türkiye'sinde kadın kimlikleri ve kadın sorununun resimli ay dergisine yansımaları 1924-1928
MİNE KOÇAK YALAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiBoğaziçi ÜniversitesiPROF. DR. CENGİZ KIRLI
PROF. DR. HAKKI ZAFER TOPRAK
- Küreselleşme sürecinde ulusal hukuka sosyolojik bir bakış
A Sociological study on globalization and national law
MEHMET YÜKSEL
- Geleneksel toplumdan modern topluma alternatif uyuşmazlık çözümü
From traditional society to modern society alternative dispute resolution
ŞULE ŞAHİN CEYLAN