'Siyasal-kültürel Türk(iye) İslam'ı' toplum haritasında üç kuşak şehitlik-gazilik kök paradigması
Three generations of martyrdom-veteran/ghazi status root paradigm within the cognitive map of 'political-cultural Turkish Islam' society
- Tez No: 643690
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHATTİN AKŞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 333
Özet
Tek başlarına ayrı iki kavram olan şehitlik ve gazilik bu tezde tek bir toplumsal olgu olarak ele alınmıştır. Türkiye coğrafyasında hep var olmuş ayrılmaz bir çift olarak şehitlik-gazilik olgusu söz konusu her iki kavramın her daim iç içeliği ve birbirinden bağımsız düşünülemez olmasıyla zaman içinde Türk toplumuna özgü bir karakter geliştirmiştir. Bu tezin amacı toplumsallaşmış bireyin en can alıcı, iç acıtıcı ancak yadsınamaz gerçekliği olarak şehitlik-gazilik olgusunun bireyselleşmiş modern Türk toplumunun bugün acıyan, acıtan ve içe kanayan toplumsal yarasına dönüşmüşlüğünü toplumsal bedende oluşmuş izleri üzerinden anlamaya çalışmak olmuştur. Sahada gerçekleştirilen niteliksel bir alan araştırmasına dayandırılan bu sosyolojik çalışma merkeze aldığı şehitlik-gazilik olgusunu amaçlı örneklem temelinde oluşturulan farklı çalışma gruplarıyla yapılan yüz yüze görüşmeler ve görüşme çözümlemelerinin tematik içerik analizi bulguları ışığında temellendirilmiş teori merkezli olarak yapılandırma ve inşa etme sürecinin ürünüdür. Çalışmanın esas sorusu şu cümle olmuştur: Şehitlik-gazilik olgusu Türk toplumuna özgü bugünkü resmedilişiyle tarihsel süreçte çizilmiş siyasal-kültürel Türk(iye) İslam'ı çerçevesi içinde nereye oturmaktadır? Bu minvalde konunun alakalı olduğu çeşitli yönetsel dinamikler dikkate alınarak askeri, hukuki, dinsel ve toplumsal boyutlarıyla olguyu irdelemek üzere İstanbul'da 2018 Şubat - 2019 Mayıs tarihleri arasında yapılan saha araştırmasında on beşi tezin ana çalışma grubu olan şehit yakını-gazi-gazi yakını grubu başta olmak üzere toplam altmış katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında katılımcıların öncelikle devlet ve din ile ilgili genel, şehitlik ve gazilik ile ilintili ise ayrıntılı fikir ve görüşleri alınarak konu irdelenmiştir. Çalışmanın sonunda bugünkü Türk toplumunda şehitliğin toplumsal hafızada dini temelli ancak kolektif bilinç düzeyinde devlet bağıntılı bir vatan (görev) şehitliği şeklinde anlaşıldığı ortaya çıkmıştır; gaziliğin ise bütünüyle Türk kültürüne özgün gelişimiyle Türk(iye) İslam'ının öncelikli taşıyıcı ayağı niteliğiyle“çok daha Türk”addedilmesiyle Türk toplumu tarafından daha fazla benimsenmesi beklenirken bugün yaşadığı toplumsal görünürlük sorunsalı temelinde yeniden keşfedilmesi gereken yönleriyle bilinmeyen ve anlaşılmayan sosyal gerçeklik olarak akademik düzeyde anlamlandırılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Being two disjunct concepts on their own martyrdom and veteran-status (specifically ghazi-status quo pertaining to war/terror disabled Turkish veteran) have been addressed as a unique individual social reality within this thesis. Having existed throughout Türkiye's geography as an inseparable couple, always interbedded and unthinkable to be independent of each other, the social concept of martyrdom and ghazi-status in time has developed a character peculiar to the Turkish people. The aim of this thesis has been to try to understand the process whereby the socialized individual's (taken to be every Turk today) crucial, offending but nevertheless undeniable reality of martyrdom and ghazi-status turns into an aching, stinging and internally bleeding social bodily wound of modern Turkish society through tracking its scar marks along the way. Based on qualititave field survey this sociological study is the product of using purposive sampling, decoding of face to face interviews conducted with different work groups and interpreting the findings shedding light on thematic content analysis to build up on a grounded theory centered constitution and construction process. The main question of the study has been this sentence: As seen in its portrayal today where does the social reality of martyrdom and ghazi-status exclusive to the Turkish society fit in the overall political-cultural Turkish Islam framework drawn throughout the historical process? Within the context of this question, in order to scrutinize the various administrative dynamics of martial, judicial, religious and social dimensions to be taken into consideration in relation to the subject matter, in-depth interviews have been carried out between 2018 February - 2019 May within the study field of İstanbul, with a total number of 60 participants, fifteen of them a group made up of veterans and the close family members of both veterans and martyrs. As part of this study, the participants ideas and views on state and religion in general, on martyrdom and veteran-status in particular have been thoroughly inquired. At the end of the study martyrdom has emerged in the memory of today's Turkish society as a religion-based collectivity but as understood to be a state correlated nation (assignment/duty) martyrdom at collective consciousness level; although the ghazi-status in its intrinsic progress within the Turkish culture at large as the prior landing gear attributable to Turkish Islam is anticipatable as the“much more Turkish”to be far more internalized by the Turkish society, because of the social apparency/visibility problematical it faces today, the ghazi-status was explored in ways unclear and unacountable for and was duly interpreted from a social scientific perpective.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Sinema tarih ilişkileri ve Türk sinemasında tarihe bakış
Cinema history relations and the way Turkish cinema looks at the Turkish history
SENEM AYŞE DURUEL
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2002
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. SAMİ ŞEKEROĞLU
- Türkiye'de ulusal kimlik-din ilişkisi 'AK Parti'nin ulusal kimlik vizyonunda İslam'
National identity-religion relationship in turkey 'Islam at AK Party's national identity vision'
DEMET ESENKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ AYATA
- Individual conversion from Alevism to Sunnism: Reconsidering identity transformation in the context of urbanization and Turkish politics
Alevilikten Sünniliğe bireysel dönme: Kentleşme ve Türkiye siyaseti bağlamında kimlik dönüşümünü yeniden düşünmek
NESLİHAN AKPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Sosyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE SERDAR
- Kuramsal ve tarihsel aşamalarıyla sivil toplum ve Türkiye gerçeği
Historical and theoretical phases of the civil society and the reality of Turkey
OSMAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN GÜNGÖR ERGAN