H. 07-04-1299 / M. 26-02-1882 tarihli 556 numaralı Ticaret Nezareti Giden Hülasa Kayıt Defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and assessment of Summary Record Book of 556 visits dated gregorion 26-02-1882/Hijri 07-04-1299
- Tez No: 944602
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİBE POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Malatya Turgut Özal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Osmanlı Devleti' nde gerileme ve dağılma sürecine girilmeye bağlı olarak ilk önce askeri alanda ciddi düzenlemeler yapılmıştır. Zamanla yalnız askeri düzenlemelerle başarı elde edilemeyeceği anlaşılınca diğer alanlarda da yenilikler yapılmaya başlanmıştır. Bu yenilik hareketlerinin başında da idari alanda yapılanlar gelmektedir. Padişah II.Mahmud, başkentte ve taşrada idareyi merkeziyetçi yönetim anlayışı modeline göre ele alarak, devlet bürokrasisini şubelere ayırmıştır. Bu şubelerden birisi olarak da Ticaret Nezaretini teşekkül ettirmiştir. Bir devletin bağımsızlık sembolü olan en önemli etkenlerden birisi de ekonomidir. Ekonominin canlı ve güçlü tutulması dahili ve harici olarak yapılan ticaretin düzenli olmasına dayalıdır. Osmanlı Devleti de bu tür durumları göz önüne alarak ticareti geliştirmek, ortaya çıkan karışıklara mani olmak, ticarete dayalı işleri Avrupa' da olduğu gibi tek bir çatı altında, bir merkezde toplamak, ticaret, sanayi ve ziraatın geliştirilmesi gayesiyle 24 Mayıs 1839 yılında Ticaret Nezareti'ni kurmuştur. Oldukça kısa bir süre içerisinde ticaretle ilgili olan her kurum bu nezaretin çatısı altında toplanmıştır. Fakat gelişi güzel, bir anda yapılmaya çalışılan düzenlemeler yeni sorunları da beraberinde getirmiş, sorunları çözmek için yapılan müdahaleler de sonuç vermeyince Ticaret Nezareti 1841 yılında lağvedilmiş, 2 Eylül 1845 yılında ikinci defa kurulmuştur. Yıllar içerisinde çeşitli şekillerde ve zamanlarda düzenlemelerde bulunulan Ticaret Nezareti, bütün bu çabalara karşın bir türlü kuruluş gayesi olan, ülkede ticaret, tarım ve sanayinin geliştirilmesine yönelik düzenlemeler yapma yolunda elle tutulur çalışmalar yapamamış ve nezaretin çalışmaları, âdeta tüccarlar arasındaki davalara bakan bir ticaret mahkemesinden öteye gidememiştir. Ancak 1875 yılında yeniden asıl kuruluş gayesine paralel olarak Ticaret Nezareti, mahkeme kimlik ve görevini bırakarak ticaretle uğraşmaya başlamıştır. Bunlarla birlikte biz bu çalışmamızda yani 556 No'lu Ticaret Nezareti Giden Kayıt Defterinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi adlı çalışmamızda, sene başından itibaren tutulan ve hulasa olarak kayıt yapılan Bab-ı Ali Evrak Odası Gelen-Giden defterleri serisini kullanarak tamamlayacağız. Çalışmada kullanacağımız bu defterler de kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. 1- Nezaret ve Devair Gelen-Giden 2- Vilayat Gelen Giden. Nezaret ve Devair Gelen-Giden defterleri, 1922 senesine kadar devam eden bin altmış adet defterden mürekkep bir defter serisidir. Bu defter serisi, merkezdeki nezaretler, meclisler ve diğer herhangi müstakil bir daireden Sadaret makamına gelen evraklardan oluşmuştur. Sadaretten Ticaret Nazırlığına giden 556 nolu Giden Kayıt Defterinin transkripsiyonu yapılarak araştırmacıların ve bilim insanlarının kullanımına sunulacaktır.
Özet (Çeviri)
This study includes the transcription and evaluation of an important commercial record book from the late Ottoman period. The Summary Record Book No. 556, dated H. 07-04-1299 / M. 26-02-1882, is one of the primary sources shedding light on the Ottoman trade system. The content of the book provides significant data on commercial transactions, merchant activities, trade routes, and the economic policies of the Ottoman Empire. Trade in the Ottoman Empire had a structured organization aimed at establishing economic connections between domestic and foreign markets. Commercial activities were carried out by both resident and traveling merchants, who played a crucial role in the Ottoman economy and contributed directly to the state's taxation system. The examined record book particularly offers valuable insights into trade routes, customs taxes, and merchant records, aiding in a deeper understanding of the Ottoman economic structure. As part of the thesis, the transcription of the record book was conducted, translating the Ottoman Turkish text into modern Turkish. Additionally, the content of the book was analyzed within the framework of the Ottoman economic and trade system. The study explores the Ottoman tax system, regulations affecting trade development, the security of trade routes, and the state's control over commercial activities. In conclusion, this thesis makes a significant contribution to understanding the commercial activities of the Ottoman Empire and the role of merchants within the economic system. Based on archival Ottoman documents, this study presents essential findings on the functioning of the Ottoman economy, serving as a primary source for historical research.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz hastalarında öz yeterlilik ile anksiyete ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between self-efficiency and anxiety and depression in hemodialysis patients
NAGİHAN NUR KUMLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKarabük ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE FIRINCIK
- Pulmoner emboli ile obstrüktif uyku apne sendromu arasındaki ilişki
Relationship between pulmonary emboly and obstructive sleep apnea syndrome
ÖZLEM KAHYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Göğüs HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM NEDİME SÖKÜCÜ
- Gazi üniversitesi diş hekimliği fakültesi endodonti hasta memnuniyeti anketi
Endodontic patient satisfaction questionnaire study in Gazi university faculty of dentistry
RUHİGÜL AYDIN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2019
Diş HekimliğiGazi ÜniversitesiEndodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN KAYAOĞLU
- Kahramanmaraş Kağıt Fabrikası'nda kullanılan taze ve atık suların incelenmesi ve arıtılması
The investigation of Kahramanmaraş Paper Mill fresh and waste water and waste water treatment
AHMET LEBLEBİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TUTUŞ