Faset tropizminin lomber omurga patolojilerindeki rolü: Faset eklem osteoartriti, dejeneratif disk hastalığı ve flaval ligaman kalınlaşması ile ilişkisi
The role of facet tropism in lumbar spine pathologies: Its relationship with facet joint osteoarthritis, degenerative disc disease, and ligamentum flavum thickening
- Tez No: 945123
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER AYLANÇ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Faset tropizmi, intervertebral disk dejenerasyonu, faset eklem dejenerasyonu, ligamentum flavum, manyetik rezonans görüntüleme, Facet tropism, intervertebral disc degeneration, facet joint degeneration, ligamentum flavum, magnetic resonance imaging
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Radyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Amaç: Çalışmamızda, faset tropizmi ile dejeneratif omurga patolojileri arasındaki olası bağlantıyı irdeleyerek, tetkiklerin değerlendirilmesinde faset artropatileri açısından farkındalığı arttırmayı ve klinik pratikte daha iyi tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi için temel bilgiler sağlamayı hedefledik. Yöntem: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji kliniğinde lomber MR görüntülemesi yapılan 40-70 yaş grubu hastaların görüntüleri retrospektif olarak incelendi. L3-4, L4-5 ve L5-S1 düzeylerinde faset tropizmi, faset oryantasyonu, faset eklem dejenerasyonu, intervertebral disk dejenerasyonu ve flaval ligament kalınlığı değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya lomber MRG'si bulunan 279 hasta dahil edildi. Ortalama yaş 54,8 ± 7,4 yıl olup, %70,3'ü kadın (n=196), %29,7'si erkekti (n=83). Hastaların 141'inde (%50,5) en az bir seviyede faset tropizmi (≥7° açı farkı) saptandı. Tropizmin en sık gözlendiği düzey L5–S1 (%26,9) olup, bunu sırasıyla L4–5 (%25,4) ve L3–4 (%12,9) düzeyleri izledi. Ciddi tropizm (≥15° açı farkı) ise toplamda 42 hastada (%15) izlendi. İkili karşılaştırmalarda, tropizm ile disk dejenerasyonu ve faset eklem dejenerasyonu L4–L5 ve L5–S1 düzeylerinde anlamlı ilişkiliydi (p < 0.05). Flaval ligament kalınlığı ise L3–L4 ve L4–L5 düzeylerinde tropizm varlığına göre anlamlı farklılık gösterdi. Regresyon analizlerinde, disk dejenerasyonunun en güçlü belirleyicileri yaş, cinsiyet, faset eklem dejenerasyonu ve faset oryantasyonu olurken; faset tropizmi bağımsız bir faktör değildi. Faset dejenerasyonu ile yaş, disk dejenerasyonu ve tropizm (özellikle L4–L5 ve L5–S1) anlamlı ilişkiliydi. Flaval ligament kalınlığında ise yaş ve faset dejenerasyonu tüm seviyelerde etkili bulunurken, tropizm sadece L3–L4 düzeyinde anlamlıydı. Son olarak, faset tropizminin bu üç dejeneratif yapı üzerinde toplu etkisini değerlendirmek üzere yapılan MANOVA analizinde, L3–L4, L4–L5 ve L5–S1 düzeylerinin hiçbirinde istatistiksel olarak anlamlı bir genel etki saptanmamıştır (Wilks' Lambda, p > 0.05). Bu bulgu, tropizmin bazı yapısal değişiklikler üzerinde bağımsız düzeyde etkili olabileceğini, ancak dejeneratif süreçlerin çok faktörlü olduğunu ve düzeye özgü farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Sonuç: Bu çalışma, faset tropizminin özellikle alt lomber düzeylerde daha sık görüldüğünü ve bazı dejeneratif süreçler ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Tropizm ile dejeneratif disk hastalığı ve faset eklem dejenerasyon ile olan ilişki belirgin olmakla birlikte, yalnızca belirli düzeylerde bağımsız etkili olduğu gözlendi. Ayrıca araştırmamız, faset tropizminin lomber dejeneratif süreçlerde tek başına belirleyici bir faktör olmadığını, bu süreçlerin düzeye özgü ve çok etkenli bir yapıya sahip olduğunu ortaya koydu.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to investigate the potential relationship between facet tropism and degenerative spinal pathologies, with the goal of increasing awareness regarding facet arthropathies during radiological evaluations and contributing to the development of more effective treatment strategies in clinical practice. Methods: Lumbar MR images of patients aged 40–70 years, obtained at the Department of Radiology, Faculty of Medicine, Çanakkale Onsekiz Mart University, were retrospectively analyzed. At the L3–4, L4–5, and L5–S1 levels, evaluations included facet tropism, facet orientation, facet joint degeneration, intervertebral disc degeneration and ligamentum flavum thickness. Results: A total of 279 patients with lumbar MRI scans were included in the study (mean age: 54.8 ± 7.4 years; 70.3% female, 29.7% male). Facet tropism (≥7° angular difference) was detected in at least one level in 50.5% of patients (n=141), most commonly at the L5–S1 level (26.9%), followed by L4–5 (25.4%) and L3–4 (12.9%). Severe tropism (≥15°) was observed in 15% of patients (n=42). In pairwise comparisons, significant associations were found between the presence of tropism and both disc and facet degeneration at the L4–L5 and L5–S1 levels (p < 0.05). Ligamentum flavum thickness showed significant differences based on tropism at the L3–L4 and L4–L5 levels. in regression analyses, the most significant predictors of disc degeneration were age, sex, facet degeneration, and facet orientation, whereas facet tropism was not identified as an independent factor at any level. Facet joint degeneration was significantly associated with age, disc degeneration, and tropism, particularly at the L4–L5 and L5–S1 levels. A more coronally oriented facet joint configuration was associated with a lower risk of degeneration at the L3–L4 level. Ligamentum flavum thickness was significantly associated with age and facet degeneration at all levels, and with facet tropism only at the L3–L4 level. MANOVA analysis revealed no statistically significant overall effect of facet tropism on the three evaluated degenerative structures at any level (Wilks' Lambda, p > 0.05). This finding suggests that while facet tropism may influence certain structural changes, degenerative processes are multifactorial and vary depending on the spinal level. Conclusion: This study demonstrates that facet tropism is more frequently observed at lower lumbar levels and may be associated with certain degenerative processes. Although tropism shows a notable relationship with degenerative disc disease and facet joint degeneration, it appears to be independently influential only at specific levels. Furthermore, our findings indicate that facet tropism is not a sole determinant in lumbar degenerative changes, which are level-specific and influenced by multiple factors.
Benzer Tezler
- 18-35 yaş grubunda faset tropizmi ve oryantasyonunun lomber disk hernisi ve dejeneratif disk hastalığı ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Assessment of facet tropism and orientation with lumbar disc hernia and degenerative disc disease in 18-35 ages group
SÜLEYMAN TUTAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Radyoloji ve Nükleer TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN MUTLU
- Hacettepe üniversitesi ağrı kliniğinde sigara içen ve içmeyen hastaların kronik bel ağrısı tedavisi için faset eklem enjeksiyonundan fayda görme oranının kıyaslanması
Comparison of benefit rate from facet joint injection therapy in smoker and non-smoker patients with chronic low back pain
TURANA RASULOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Anestezi ve ReanimasyonHacettepe ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN ÇELEBİ
- Faset tropizmi varlığının lomber transforaminal epidural steroid enjeksiyonu sonuçları üzerine etkisi
The influence of facet tropism on efficacy of fluoroscopy guided lumbar transforaminal epidural steroid injenction
ALP EREN ÇELENLİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonMarmara ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN HAKAN GÜNDÜZ
- Faset eklem radyofrekans denervasyonu sonrası kontrollü ev egzersiz eğitiminin yaşam kalitesi, özür seviyesi ve fiziksel performans üzerine etkisi
The effect of controlled home-exercises program on disability, physical performance and quality of life after facet joint radiofrequency denervation
HATİCE ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİRE KÖSE
- Faset eklem osteoartritine bağlı kronik bel ağrılı ve faset denervasyon uygulanan olgularda yaşam kalitesinin retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of patients with chronic back pain due to facet joint osteoartyritis before and after facet joint denervation theraphy
NAZGOL LOTFI NAGHSH
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Anestezi ve ReanimasyonHacettepe ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN ŞAHİN