M. Ö. I. Binin ilk yarısında Anadolu tasvir sanatında arabalar
The Chariots depicted in the figured documents of Anatolia in the eralier first millenium B. C.
- Tez No: 94547
- Danışmanlar: PROF. DR. AYKUT ÇINAROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 432
Özet
Bu tezin araştırma konusu“M.Ö. I. Binin İlk Yansında Anadolu Tasvir Sanatında Arabalar”dır. Bu çağda arabalar, M.Ö. II. Binin sonlarında olduğu gibi, geleneksel askeri rolünü devam ettirmiş ve hem Anadolu hem de diğer Önasya ülkelerinin siyasî ve ekonomik gelişmesinde etkin ve önemli işlevini korumuştur. Savaşlarda arabalar düşmanı yandan kuşatan, takip eden ve üzerinden düşmana çeşitli silahlarla saldırıda bulunulan yüksek ve hareketli bir platform oluşturmaktadır. Anadolu dışındaki bazı ülkelerde ise arabalar aktif olarak savaşa katılmamakta; askeri birlikleri savaş alanına taşımak için kullanılmaktadır. Arabalar ayrıca1 avlanma ve çeşitli sivil ulaşım amaçlarıyla da kullanılan tekerlekli taşıt araçlarıdır. M.Ö. I. Binin ilk yarısındaki arabalar hakkında geniş ve detaylı bilgi mevcut bulunmaktadır. Anadolu'da var olan Urartu devleti, Geç Hitit kent devletleri ve Frig devletinin iki veya dört arm çektiği iki tekerlekli, hızlı hareket edebilen arabaları kullandıklarına tanıklık eden araba tasvirleri, kaya ve taş kabartmalar çeşitli metal veya fildişi objeler, kaseler ve mühür baskılan üzerinde görülmektedir. Aynca yazılı metinler mevcut bulunmaktadır. Bu tasvirler ve yazılı metinler dışında, bazı pişmiş toprak ve bronz araba modelleri ve çeşitli yerlerdeki kazılardan ele geçen buluntular da belli başlı bilgi kaynaklarım oluşturmaktadır. Bu tezin ana konusunu ele almadan önce, Anadolu'nun o çağdaki siyasî durumu, Anadolu devletlerinin birbirleri ve komşulan ile olan yalan siyasî ve kültürel ilişkileri konusunda bilgi verilmiştir. Bu tezde arabaların yapısal ve teknik özellikleri ve akşamlan (kasa, tekerlek, dingil); çekiliş, koşumlama ve kontrol metotlan; koşum takımlan ve süslemeleri ve arabaların kullanım amaçlan hakkında, Anadolu'daki devletlere ait tasvirler esas 256alınarak ve kronolojik bir süreç izleyerek incelemeler ve tanımlamalar yapmak ve örnekler vermek suretiyle sağlıklı bilgiler üretilmeye çalışılmıştır. Daha sonra Anadolu tasvir sanalında görülen arabaları, o çağda Anadolu'da var olan devletlere göre sınıflandırarak bir katalog düzenlenmiş ve böylece genel ve özet bir bilgi sunulmuştur. Sonuç bölümünde ise M.Ö. I. Binin ilk yarısında Anadolu tasvir sanatındaki arabalar ile kültür ilişkisi içerisinde oldukları çağdaş komşu devletlerin sanatında görülen arabalara ait özellikler konusunda kıyaslamalar yapmak suretiyle aralarındaki benzerlik veya farklılıkların ve tarihsel süreç içerisinde arabalardaki teknik gelişme ve yemliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Elde edinilen bilgilerin ışığında varılan sonuçlar açıklanmıştır. Bu araştırmada geçen teknik sözcüklerin herkes tarafından anlaşılmasını sağlayacak bir“Terminoloji”hazırlanmıştır. Konu ile ilgili levhalar ve bu levhalara ilişkin bir levhalar listesi, ayrıca devletlerin coğrafi sınırlarını ve yerlerini gösteren haritalar verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this doctoral dissertation is to study“The Chariots Depicted in the Figured Documents of Anatolia in the Earlier First Millenium B.C.”In this period chariots continue to play the traditional military role as a fast, flanking and pursuing arm. Chariots are still primarily elevated and mobile firing platforms for the archers standing beside the driver. They are also equipped with close-range weapons including a thrusting spear and usually with a shield hung at the rear of the car. There is also evidence for the protection of both the crew and the draught animals. For defence the crew may wear helmet and scale armour and the horses may wear trappers, gorgets, blinkers and frontlets. However, in some neigh bouring countries the chariots haven't an active role in combats, but are used to transport the soldiers to the battle field. Chariots are also used for hunting and trans portation. Evidence is extensive for chariots in this period. The widespread use of fast, horse-drawn chariots by the peoples of Urartu, Neo-Hittites and Frigia is amply documented. We have representations -all in profile view- of chariots on rock reliefs and on some metalwork or ivories and on cylinder seals. In addition written texts, some terracotta and bronze chariot models and findings from various excavations are the main sources of information. Before the main subject of this dissertation is treated, some information is given on the political situation and interrelations of the states in Anatolia and in the neighbouring countries in the first half of the Earlier First Millenium B.C. This dissertation deals with the construction of chariots, according to their con stituent parts (body, axle, wheels) and their traction system and the way in which the 258draught animals were harnessed and controlled and the use to which the vehicles were put. An additional study is made on the chariot and horse fittings and their trap pings. A catalogue of chariots shown in the representations of the peoples lived in Anatolia is arranged in order to give a brief information. Concluding remarks are assessed to the similar or different features of chariots used in Anatolia and in the neighbouring countries having close political and cultural relations with the peoples lived in Anatolia. Thus a comparision is made available. A list of vocabulary is given explaining the technical words used in this text. Figures used in this dissertation and a list of these figures and also the maps showing the geographical boundaries of the states in Anatolia are also included.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- M.Ö. I. binyılın ilk yarısında Anadolu maden ekonomisi
Anatolian metal economy in the first half of I. thousand B.C.,
SEVGİ DÖNMEZ
- Uratular döneminde yüzeysel su yönetimi
Surface water management in Urartu period
GÜNSEL AKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ALKAN
- Orta Fırat bölgesi Eski Tunç Çağı seramiği içerisinde Gre Virike bulutlarının yeri ve önemi
The Importance of Gre Virike pottery finds within the early bronze age pottery of middle euphrates region
ATİLLA ENGİN