Sedanter bireylerde ve sporcularda basit ve karmaşık hareketlerin kortikal aktiviteye etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of simple and complex movements on cortical activity in sedentary individuals and athletes
- Tez No: 945578
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELİF AKKUŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizyoloji, Nöroloji, Spor, Physiology, Neurology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Sağlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Spor Sağlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Amaç: Motor korteksin aktivasyon düzeyinin, bireyin motor öğrenme kapasitesi ve fiziksel aktivite geçmişiyle yakından ilişkili olduğu bilinmektedir. Sedanter yaşam tarzı, görev temelli oksijenlenme yanıtlarında artan metabolik yük ve azalmış kortikal verimlilikle karakterize edilirken; düzenli fiziksel aktivite, motor ağ organizasyonunu güçlendirerek nörovasküler etkinliği artırmaktadır. Bu çalışma, sedanter ve sporcu bireylerde basit ve karmaşık motor görevler sırasında motor kortekste oluşan hemodinamik tepkileri fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) ile karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmaya, 13–17 yaş aralığında, sedanter (n=10) ve aktif sporcu (n=10) olmak üzere toplam 20 sağlıklı erkek katılmıştır. Katılımcılar, blok tasarımla yapılandırılan basit (serbest top atma) ve karmaşık (çember geçişli hedefe top atma) motor görevler sırasında değerlendirilmiştir. Oksijenlenmiş hemoglobin (HbO) yanıtları; sol birincil motor korteks (Ch 1), sağ premotor korteks (Ch-4), sol supplementary motor alanı ve parietal geçiş (Ch-5), supplementary motor alan (Ch-11) ve sol iç-lateral M1 (Ch-14) bölgelerinden fNIRS optotları ile kaydedilmiştir. Zaman serisi verileri, grup (sedanter/sporcu) ve görev tipi (basit/karmaşık) faktörlerine göre 2x2 tekrarlı ölçümler varyans analizi (RM ANOVA) ile analiz edilmiştir. Bulgular: Sporcu grubunda, sedanter gruba kıyasla tüm görev koşullarında anlamlı düzeyde daha düşük genlikli, daha stabil ve metabolik olarak daha verimli HbO yanıtları saptanmıştır (p < .05). Sedanter grupta ise HbO yanıtlarında yüksek varyans ve düzensiz kortikal aktivasyon örüntüleri gözlemlenmiştir. Görev karmaşıklığı arttıkça, sedanter bireylerde hem yanıt genliği hem de varyabilitesi anlamlı şekilde artarken, sporcularda enerji kullanımı karmaşık görevlerde dahi ekonomik ve yanıt profili stabildir. Sonuç: Bulgular, düzenli fiziksel aktivitenin motor kortekste enerji verimliliğini ve işlevsel organizasyonu artırdığını göstermektedir. Ayrıca, sporcu grubunda basit ve karmaşık motor görevler sırasında ortaya çıkan optimize ve stabil nöral yanıt örüntüleri, fiziksel aktivitenin nörofizyolojik düzeyde kortikal adaptasyonu desteklediğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Purpose: It is well established that the activation level of the motor cortex is closely related to an individual's motor learning capacity and physical activity history. While a sedentary lifestyle is characterized by increased metabolic load and reduced cortical efficiency in task-based oxygenation responses, regular physical activity enhances neurovascular effectiveness by strengthening motor network organization. This study aims to comparatively investigate the hemodynamic responses occurring in the motor cortex during simple and complex motor tasks in sedentary and athletic individuals using functional near-infrared spectroscopy (fNIRS). Method: The study included a total of 20 healthy males aged 13–17, consisting of sedentary (n=10) and active athlete (n=10) participants. The participants performed simple (free throw) and complex (targeted throw through a hoop) motor tasks structured in a block design. Oxygenated hemoglobin (HbO) responses were recorded via fNIRS optodes placed on the left primary motor cortex (Ch-1), right premotor cortex (Ch-4), left supplementary motor area and parietal transition (Ch-5), supplementary motor area (Ch-11), and left inner-lateral M1 (Ch-14). The time series data were analyzed statistically using a 2x2 repeated measures analysis of variance (RM ANOVA) according to group (sedentary/athlete) and task type (simple/complex) factors. Findings: In the athlete group, significantly lower amplitude, more stable, and metabolically more efficient HbO responses were observed under all task conditions compared to the sedentary group (p < .05). In the sedentary group, higher variance and irregular cortical activation patterns were identified in HbO responses. As task complexity increased, both the amplitude and variability of responses increased significantly in sedentary individuals, whereas in athletes, energy utilization remained economical and the response profile stable even during complex tasks. Result: The findings demonstrate that regular physical activity enhances energy efficiency and functional organization in the motor cortex. Furthermore, the emergence of optimized and stable neural response patterns in athletes during both simple and complex motor tasks reveals that physical activity supports cortical adaptation at the neurophysiological level.
Benzer Tezler
- Önde baş duruşu ve kifotik postürün solunum parametreleri ve aerobik kapasite üzerine etkisinin farklı spor branşlarında incelenmesi
Investigation of the effets of forward head posture and kyphotic posture on respiratory parameters and aerobic capcity in different sports branches
MERYEM AKSARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FizyolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AYAR
- Aktif sporcuların yarışma öncesi ve sonrası psikolojik belirtileri ile reaksiyon zamanları arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenlere göre incelenesi
The research of psychological symptoms and reaction times of active athletes before and after competitions,based on different variables
ESRA KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
SporAtatürk ÜniversitesiSpor Sağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM ŞENEL
- Elit dağcıların yeme farkındalığı düzeylerinin ve yeme bozukluğu sıklığının incelenmesi
Examining the eating awareness levels and eating disorders frequency in elite mountaineers
DEMET ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporBursa Uludağ ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKUT TUTKUN
- Elit sporcularda kassal dayanıklılığın yüzeyel elektromyografi güç dağılımı parametreleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of muscle endurance of the elite athletes by surface EMG power spectrum parameters
SELDA UZUN
Doktora
Türkçe
2007
BiyomühendislikMarmara ÜniversitesiSpor Sağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KASAP
- Obez ve sporcularda serum irisin, adropin ve preptin değerlerinin araştırılması
Investigation of serum irisin, adropin and preptin levels in obese and athletes
BEYTULLAH ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
FizyolojiGaziantep ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DAVUT SİNAN KAPLAN