Türkiye' de diyetisyenler arasında tükenmişlik sendromu ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Occupational burnout syndrome and assessment tools used for its evaluation among dietitians
- Tez No: 945605
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BEGÜM KALYONCU ATASOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Tükenmişlik sendromu, genellikle duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda azalma gibi üç ana boyut üzerinden değerlendirilmektedir ve iş performansında düşüş, mutsuzluk, çatışmalar ve işten ayrılmaya neden olabilmektedir. Diyetisyenler ise, bireylerin beslenme düzenlerini planlamakla kalmayıp aynı zamanda beslenme kaynaklı sağlık sorunlarıyla da ilgilenmektedir. Bu durum, mesleki anlamda hem zihinsel hem de duygusal bir yük oluşturarak, diyetisyenlerin tükenmişlik yaşama olasılığını artırmaktadır. Hastaların yüksek beklentilere yanıt verme çabası, zamanla mesleki işlevlerin yerine getirilmesinde zorluklara neden olabilmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye'de genelinde görev yapan diyetisyenlerin tükenmişlik düzeylerini tespit etmek ve bu durumla ilişkili olabilecek bazı demografik ve mesleki değişkenleri değerlendirmektir. Araştırma, Türkiye'de çeşitli alanlarda görev yapan 382 diyetisyen ile çevrimiçi olarak kesitsel bir tasarım çerçevesinde yürütülmüştür. Katılımcıların sağlık ve mesleki özelliklerine dair bilgiler sosyodemografik veri formu, Genel Sağlık Anketi-12 ve diyetisyenlerle ilgili mesleki sorular aracılığıyla elde edilmiştir. Tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesinde ise Maslach Tükenmişlik Envanteri, Tükenmişlik Ölçeği Kısa Formu ve Öz Duyarlılık Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizinde normal dağılımın kontrolü için Shapiro-Wilk ve Kolmogorov-Smirnov testleri uygulanmıştır. Gruplar arası farkların analizinde Mann-Whitney U testi, bağımsız örnekler t testi, Wallis H testi, Dunn testi kullanılmıştır. Regresyon analizlerinde, uç değerlerin etkisini azaltmaya yönelik robust regresyon analiz teknikleri tercih edilmiştir. Kategorik değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Yates düzeltmesi, Fisher Kesin Testi, Monte Carlo düzeltmeli Fisher Kesin Testi ve Pearson Ki-Kare Testi uygulanmıştır. Normal dağılım göstermeyen sürekli veriler arasındaki ilişkiler Spearman's rho korelasyon katsayısı kullanılarak incelenmiştir. Tüm istatistiksel analizler IBM SPSS V23 ve R programları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada katılımcıların yaşı arttıkça duygusal tükenme alt boyutu düzeyleri artmıştır (p=0,045). BKİ'nin yükselmesiyle tükenmişlik düzeylerinin arttığı gözlemlenmiştir (p=0,060). Erkeklerin duyarsızlaşma düzeyleri daha yüksek bulunmuştur (p=0,006). Bekar bireylerin, evli veya partneriyle yaşayanlara kıyasla daha yüksek kişisel başarı hissine sahip oldukları bulunmuştur (p=0,017). Çocuk sahibi olan bireylerde daha düşük tükenmişlik seviyeleri gözlemlenmiştir (p=0,025). Alkol tüketimininyüksek tükenmişlik düzeyi ile ilişkili olduğu (p=0,008) ve egzersiz yapan bireylerin tükenmişlik seviyelerinin daha düşük olduğu bulunmuştur (p=0,001). Kronik hastalık varlığı yüksek tükenmişlik ve (p=0,022) duygusal tükenme düzeyleri ile ilişkili bulunmuştur (p=0,018). Yüksek tükenmişlik seviyelerine sahip olan bireylerin öz duyarlılık seviyelerinin daha düşük olduğu bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
Burnout syndrome is generally evaluated through three main dimensions: emotional exhaustion, depersonalization, and reduced personal accomplishment. It can lead to decreased job performance, dissatisfaction, conflicts, and even resignation. Dietitians not only plan individuals' dietary patterns but also address nutrition-related health problems. This creates both a mental and emotional burden in their professional roles, increasing the likelihood of experiencing burnout. The effort to meet patients' high expectations can, over time, result in difficulties in fulfilling professional functions. The main aim of this study is to determine the burnout levels of dietitians working across Turkey and to evaluate certain demographic and occupational variables that may be associated with this condition. The study was conducted online using a cross-sectional design with 382 dietitians working in various fields in Turkey. Data regarding participants' health and professional characteristics were collected using a sociodemographic data form, the General Health Questionnaire-12, and profession-specific questions for dietitians. Burnout levels were assessed using the Maslach Burnout Inventory, the Burnout Measure Short Version, and the Self-Compassion Scale. The Shapiro-Wilk and Kolmogorov-Smirnov tests were applied to check for normal distribution in data analysis. Group differences were analyzed using the Mann-Whitney U test, independent samples t-test, Kruskal-Wallis H test, and Dunn's test. Robust regression analysis techniques were employed to reduce the impact of outliers in regression analyses. To examine relationships between categorical variables, Yates correction, Fisher's exact test, Fisher's exact test with Monte Carlo correction, and Pearson's Chi-Square test were used. Relationships between non-normally distributed continuous variables were examined using Spearman's rho correlation coefficient. All statistical analyses were conducted using IBM SPSS V23 and R software. The study found that as participants' age increased, their emotional exhaustion scores also increased (p=0.045). Burnout levels rose with increasing BMI (p=0.060). Men showed higher depersonalization levels (p=0.006). Single individuals were found to have a higher sense of personal accomplishment compared to those who were married or living with a partner (p=0.017). Participants with children showed lower burnout levels (p=0.025). Alcohol consumption was associated with higher burnout (p=0.008), while those who exercised had lower burnout levels (p=0.001). The presence of chronic illness was related to higher burnout (p=0.022) and emotional exhaustion levels (p=0.018). Individuals with high burnout levels were found to have lower self-compassion levels (p
Benzer Tezler
- Türkiye'de yetiştirilen yerel mercimek türlerinden protein izolasyonu, karakterizasyonu ve fonksiyonel özelliklerinin incelenmesi
Protein isolation from local lentil varities grown in Turkey, and the investigation of functional properties and characterization of lentil protein isolates
ZEYNEP SALİHA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI CAN KARAÇA
- Tüketicilerin, beslenme ve sağlık uzmanlarının fonksiyonel gıdalara olan yaklaşımlarının değerlendirilmesi
The evaluation of consumers', nutrition and health professionals' approaches to functional foods
FATMA PELİN EREL
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ORAMAN
- Karate ve hentbol branşında yarışan elit sporcuların beslenme profillerinin karşılaştırılması
The comparison of nutrition profiles of elite sportsmen who compete at karate and hentball branches
GÜLCİHAN ÜÇDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. CENGİZ KARAGÖZOĞLU
- Tip 2 diyabetlilerde fruktoz tüketimi ve beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi
Evaluation of fructose consumption and change of nutrition habits in type 2 diabetic patients
GİZEM TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikOkan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜVEDDET EMEL TÜFEKÇİ ALPHAN
- Türkiye'deki diyetisyenlerin eğitim, çalışma ve memnuniyet durumlarının saptanması
Determining the status of education, employment and job satisfaction of dietitians in turkey
SONER SİNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP ÖZERSON