Şanlıurfa'da Paleolitik Çağ ve Değirmen Tepe (Bozova) buluntularının yeri
Paleolithic Age in Şanlıurfa and the place of Değirmen Tepe (Bozova) finds
- Tez No: 945956
- Danışmanlar: PROF. DR. NECMİ KARUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Anadolu'da Paleolitik Çağ Arkeolojisi alanında gerçekleşen çalışmalar oldukça sınırlıdır. Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerinde, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi başta olmak üzere pek çok kurum tarafından yapılan çalışmalar sonucunda açığa çıkan merkezlerden pek azı stratigrafinin takip edilebildiği kazılarla araştırılmıştır. Pek çok araştırmacı geçmişte gerçekleşen yüzey araştırmaları sonucu toplanan buluntuları modern yöntemlerle çalışmayı amaçlamaktadır. Hazırlanan tez, Şanlıurfa'da Paleolitik Çağ üzerine şimdiye kadar ulaşılan sonuçların bir derlemesini ve güncel veriler ışığında yeniden gözden geçirilmesini içermektedir. Çalışma ilk olarak Paleolitik Çağ'da Anadolu kronolojisi içerisinde Şanlıurfa'nın yerini saptamayı amaçlar. Bu amaca ulaşmak için Şanlıurfa'dan toplanan Değirmen Tepe (Bozova) yontmataş buluntu topluluğu üzerinde tekno-tipoloji çalışması gerçekleştirilmesi planlanmıştır. İstanbul Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi ortaklığında, Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi, Araştırmaları Karma Projesi kapsamında 1960'lı yıllarda Şanlıurfa ziyaret edilmiştir. Bu araştırmalar sırasında, Bozova ilçesinin güneybatı kesiminde yer alan Büyük Göl Başı mevkii tespit edilmiştir. Bölgede 1963 yılında Prof. Halet Çambel başkanlığında, Prof. Robert Braidwood'un yönetiminde Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi, Araştırmaları Karma Projesi kapsamında yüzey araştırması planlanmıştır. 1964 yılında ise Harvard Üniversitesi Peabody Museum'dan Dr. Bruce Howe'un yönetiminde, saha asistanı Peter Benedict'in katılımıyla yüzey toplamaları yapılarak, burada bulunan yontmataş buluntu topluluğu İstanbul Üniversitesi Prehistorya Laboratuvarı koleksiyonuna kazandırılmıştır. Güneydoğu Anadolu sistemine göre U-51/8 koduyla toplanan buluntular kayıtlara Değirmen Tepe (Bozova) olarak geçmiştir. Tez çalışması kapsamında Değirmen Tepe buluntuları yeniden ele alınmış, eski çalışmaların gözden geçirilmesiyle güncel sonuçlar rapor edilmiştir. Afrika'dan çıkarak Batı Asya ve Avrupa'ya doğru yayılım gösteren Paleolitik Çağ insanlarının göç yollarının anlaşılması kapsamında, Şanlıurfa Değirmen Tepe (Bozova) buluntu topluluğunun bu güzergah üzerinde yer alıp almadığı sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Bölgede tarihöncesinin erken evrelerini oluşturan Alt Paleolitik'ten günümüze dek yoğun bir iskan olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Studies in the field of Paleolithic archaeology in Anatolia are very limited. Few of the sites uncovered in different geographical regions of Turkey as a result of studies carried out by institutions such as İstanbul University and Ankara University have been investigated by excavations where stratigraphy can be followed. Many researchers aim to study finds collected during past surveys using modern methods. This thesis compiles the results of research, into the Paleolithic Age in Şanlıurfa and reviews them in the light of current data. The study's primary objective is to determine Şanlıurfa's position in Anatolia's Paleolithic chronology. To achieve this, a techno-typological study is being conducted on the chipped stone assemblage from Değirmen Tepe (Bozova), which was collected in Şanlıurfa. Şanlıurfa was visited in the 1960s as part of the Joint Project for Prehistoric Research in Southeastern Anatolia, organised by Istanbul University and the University of Chicago. During these surveys, the Büyük Göl Başı site in the southwestern part of the Bozova district was identified. In 1963, a survey of the region was planned under the direction of Prof. Robert Braidwood and the supervision of Prof. Halet Çambel, as part of the Joint Project for Prehistoric Research in Southeastern Anatolia. In 1964, under the direction of Dr. Bruce Howe of the Peabody Museum of Harvard University and with the participation of field assistant Peter Benedict, surface collections were made and the chipped stone finds found here were added to the collection of Istanbul University Prehistory Laboratory. The finds collected under the code U-51/8 according to the Southeastern Anatolian system were recorded as Degirmen Tepe (Bozova). Within the scope of this thesis, the finds from Degirmen Tepe were revisited again and updated results were reported by a review of previous studies. Within the scope of understanding the migration routes of the Paleolithic peoples who spread from Africa to Western Asia and Europe, the question of whether the Şanlıurfa Değirmen Tepe (Bozova) assemblage was located on this route was tried to be answered. It is understood that the region was intensively inhabited from the Lower Palaeolithic, which constitutes the early stages of prehistory, to the present day.
Benzer Tezler
- Gaziantep ve çevresi paleolitik kültür dönemi yerleşim alanları ve buluntularının analizi
Paleolithic cultural era settlement areas on Gaziantep and ıts around and analysis of excavations
GÜVEN KAÇMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ArkeolojiMustafa Kemal ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. CEVDET MERİH EREK
- Şanlıurfa tarihi bedesteninin (Kazaz Pazarı) restorasyon ve koruma çalışması
The historical bedestine of Şanlıurfa (Kazaz Market) restoration and conservation study
HAKAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA MERAL HALİFEOĞLU
- Adıyaman halil bilgiç evi restorasyon ve koruma çalışması
Adıyaman Halil Bilgiç Evi restoration and protection project
BURCU GÖRMEZ EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA MERAL HALİFEOĞLU
- Şanlıurfa'da bitki koruma ürünü satış yerlerinde çalışanlarda nörolojik ve psikiyatrik semptomlar ve ilişkili faktörler
Neurological and psychiatric symptoms and related factors of plant protection products sales workers' in Şanliurfa
BURCU KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Halk SağlığıHarran ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK
YRD. DOÇ. DR. SUNA SARIKAYA