1960 sonrası Türkiye'de merkez sol siyasette sosyal demokrasi ve demokratik sol kavramları
The concepts of social democracy and democratic-left in the Turkish center-left politics after 1960
- Tez No: 946169
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EKİN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu tez, 1960 sonrası Türkiye'de merkez sol siyasetin ideolojik ve yapısal dönüşümünü; sosyal demokrasi, demokratik sol ve ―ortanın solu‖ kavramları çerçevesinde incelemektedir. Fransız Devrimi ile belirginleşen sağ-sol ayrımı, zamanla evrenselleşmiş ve Türkiye'deki siyasal yapılanmaları da köklü biçimde etkilemiştir. Türkiye'de sol siyaset, II. Meşrutiyet'ten itibaren görünürlük kazanmış; Cumhuriyet döneminde halkçılık ve eşitlik ilkeleriyle temellenmiş ancak örgütsel bütünlük ve ideolojik tutarlılık bakımından parçalı bir görüntü sergilemiştir. Çalışmanın kuramsal çerçevesinde sosyal demokrasinin tarihsel temellerine inilmiş; Ferdinand Lassalle'ın devleti işçi sınıfının taleplerine göre yeniden şekillendirme anlayışı ile Eduard Bernstein'ın evrimci sosyalizm ve reformcu yaklaşımı karşılaştırmalı biçimde ele alınmıştır. Bu düşünsel mirasın, Türkiye merkez solunun programatik yönelimlerine etkileri analiz edilmiştir. 1960'tan günümüze Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde temsil edilen merkez sol partiler ve bu partilerin liderleri olan İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Erdal İnönü, Deniz Baykal ve Kemal Kılıçdaroğlu'nun siyasal söylem ve konumlanışları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. İsmet İnönü'nün ―ortanın solu‖ söylemi, Ecevit'in halkçı çizgisi, Erdal İnönü'nün sosyal demokrat perspektifi ile SHP ve DSP'nin rekabeti çalışmanın ana eksenini oluşturmuştur. 1992'de CHP'nin yeniden açılması ve 1995'te SHP ile birleşmesi sürecinin ardından Deniz Baykal liderliğinde partinin yeniden konumlanma süreci analiz edilmiştir. Takip eden yıllarda Kemal Kılıçdaroğlu'nun genel başkanlığı döneminde izlenen politikalar bağlamında CHP'nin sosyal demokrat kimliği ve ideolojik yönelimi incelenmiştir. Bu bağlamda tez, Türkiye'de sosyal demokrasi ile demokratik sol ayrımını açıklığa kavuşturmayı ve merkez solun tarihsel gelişimini bütüncül biçimde değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the ideological and structural transformation of centre-left politics in Turkey after 1960, within the framework of the concepts of social democracy, democratic left, and the notion of the“left of centre.”The ideological division between the right and the left, which became prominent following the French Revolution, eventually influenced political structures globally, including Turkey. Although leftist movements began to emerge during the Second Constitutional Era of the Ottoman Empire, the Turkish left has historically remained fragmented and struggled with organisational continuity and ideological coherence. In the theoretical framework, the roots of social democracy are explored through the ideas of Ferdinand Lassalle—who advocated for a state responsive to the working class— and Eduard Bernstein, who supported evolutionary socialism and reformism. The influence of these theoretical legacies on the ideological orientation of centre-left politics in Turkey is analysed. The thesis evaluates the political positioning and discourses of centre-left parties represented in the Turkish Grand National Assembly since 1960, focusing on key political figures such as Ġsmet Ġnönü, Bülent Ecevit, Erdal İnönü, Deniz Baykal, and Kemal Kılıçdaroğlu. The ideological redefinition that began with İnönü's ―left of centre‖ slogan is examined alongside Ecevit's populist approach and Erdal İnönü's commitment to European-style social democracy. The post-coup vacuum following the 1980 military intervention, filled by the emergence of parties like SHP and DSP, and their subsequent competition, is also analysed. Finally, the reopening of the CHP in 1992, its merger with SHP in 1995, and its repositioning under Deniz Baykal's leadership are discussed. The party's ideological trajectory during Kemal Kılıçdaroğlu's tenure is assessed to clarify the distinction between social democracy and the democratic left in Turkey's political context.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- G. Kore ve Türkiye'de askerlerin siyasete müdahalelerinin karşılaştırılması (1960-1980)
Başlık çevirisi yok
JOOCHAN KİM
Doktora
Türkçe
1993
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLTER TURAN
- Şevket Süreyya Aydemir tarih ve devlet anlayışı
Başlık çevirisi yok
ERAY YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk İnkılap TarihiYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TANER TİMUR
- Kahramanmaraş'ın sosyo-kültürel, ekonomik, idari ve siyasi yapısı (1960-1980).
Socio-cultural, economic, administrative and political structure of Kahramanmaraş (1960-1980).
FATİH TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- 1980 sonrası Türk milliyetçiliği hareketinde yaşanan değişim ve yenisağ (2 cilt)
The Changes occured in Turkish nationalism from 1980 uptil 2000's and the next-right movement
AHMET BARAN DURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Siyasal BilimlerMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİZ ERGİNSOY