Geri Dön

998/1590 tarihli Mekke ve Medine surre defterleri (Tahlil ve transkripsiyon)

Transcription and analysis of Mecca and Medina surre notebooks dated 998/1590

  1. Tez No: 946401
  2. Yazar: MERYEM ÇOŞGUN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLÜFER ATEŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

Surre, İslâm âlemi nezdinde kutsal beldelere gönderilen çeşitli para ve hediyelerin genel adıdır. Haremeyn'e surre gönderilmesi, Abbâsîler zamanında başlatılmış olup sonraki İslâm devletleri tarafından da devam ettirilmiştir. Osmanlı Devleti'nde Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır ve mukaddes beldelerin hakimiyet altına alınması (923/1517) sonrasında düzenli hale getirildiği bilinmektedir. Tez çalışmamızda 998/1590 tarihli Mekke ve Medine surre defterleri incelenmiştir. Tez, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte; araştırmanın çerçevesi, önemi, amacı, kaynakları ve yöntemi açıklanmıştır. Birinci bölümde ise surre kavramı izah edilerek İslâm tarihinde surre uygulamasının ortaya çıkışı ve tarihi süreci hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu kapsamda Osmanlı surre geleneğine ait kavramlar açıklanmış; surre teşrîfâtının detayları verilerek surre irsalinde görev alan memurlar ve görevleri izah edilmiş ve Osmanlı uygulamasında surre gönderilen yerler belirtilmiştir. İkinci bölüm, tezin asıl konusunu teşkil eden surre defteri incelemesine tahsis edilmiştir. Mekke ve Medine Surre Defterlerinin Muhteva Analizi başlığını taşıyan bu bölümde, surre defterlerinin içerikleri ele alınmıştır. Buna göre Mekke ve Medine'de surre payı alanlar şeklinde altı grupta tasnif edilmiştir. Medine Surre defterinde zikredilen surre vakıfları, kuruluş şartlarına göre gruplandırılarak işlenmiştir. Üçüncü bölümde ise, 3485 numaralı Mekke surre defterinin transkripsiyonuna yer verilmiştir. Sonuç olarak, surre defterlerinin Osmanlı'nın Haremeyn'e yönelik ilgi ve yardımlarını anlamada orjinal bilgiler ihtiva ettiği anlaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

Surre is a general term used to describe various monetary donations and gifts sent to the holy cities in the Islamic world. The dispatch of surre to the Haramayn began during the Abbasid period and was continued by subsequent Islamic states. Ottoman period, it is known that it became regularized after the conquest of Egypt and the holy cities by Sultan Selim I (Yavuz Sultan Selim) in 923 AH / 1517 CE. In this thesis, surre registers of Mecca and Medina dated 998 AH / 1590 CE, pertaining to the reign of examined. The thesis consists of an introduction and three chapters. In the introduction, the scope, significance, purpose, sources, and methodology of the study are explained. The first chapter, Explances the concept of surre, followed by a general overview of its emergence and historical development with in Islamic history. In this context, key concepts related to the Ottoman surre tradition are clarified; the ceremonial details (surre teşrifâtı) are given; the officials involved in the surre dispatch process and their roles are explained; and the locations to which surre was sent under Ottoman practice are listed. The second chapter is devoted to an examination of the surre registers, which form the core of the thesis. Under the title Surre Registers of Mecca and Medina and Content Analysis, the contents of the surre registers identified in the belonging to the reign of analyzed. According to this analysis, recipients of surre allocations in Mecca and Medina are classified into six groups founding conditions. The third chapter presents the transcription of one of the examined registers: the Mecca surre register numbered 3485. In conclusion, it is seen that the surre registers play an important role in understanding the Ottoman Empire's attention and support toward the Haramayn, and that the mentioned registers contain original and valuable information.

Benzer Tezler

  1. 66 numaralı (H.997/998-M.1589/1590) Mühimme Defteri (İnceleme-Metin)

    Mühimme Register number 66 (H.997/998-M.1589/1590) (Analysis-Text)

    REYHAN AYTAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    TarihMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUZAFFER DOĞAN

  2. Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan Kitaplığı 1296 numaralı Kitâb-ı Gencîne-i Feth-i Gence'nin minyatürleri

    Miniatures of Kitâb-i Gencîne-î Feth-i Gence, Topkapı Palace Museum Library, Revan Collection, no. 1296

    ZEYNEB ERTUĞRUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BANU MAHİR

  3. Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış bir satır arası Kur'an tercümesi, Vatikan Kütüphanesi Vat.Ar.200 (İnceleme, metin, dizin)

    An interlinear Quran translation in Ancient Anatolian Turkish, Vatican Library Vat.Ar.200 (Investigation-text-index)

    ABDURRAHMAN CESARET

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MUSTAFA KARACA

  4. İbrahim b. Ahmed el-Amâsî'nin Terceme-i Şakâ'ik-i Nu'mâniyye'si (İnceleme-Metin-Dizin)

    İbrahim b. Ahmed el-Amâsî's Tarjama Shaqâ'iq al-Nu'mânîyah (Review, Text, İndex)

    GÖKHAN ALP

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinKırıkkale Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK

  5. Kitabü'l - Felahat tercümesi: Giriş - metin - dizin

    Translation of Kitab al - Falaha: Introduction – text – index

    AYFER AYTAÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE ŞAHİN