1980 sonrası çağdaş Türk resim sanatında köpek temsili ve uygulama temelli bir araştırma örneği
Dog represantion in contemporary Turkish painting art after 1980 and a study based on practice
- Tez No: 946446
- Danışmanlar: DOÇ. ÖZLEM GÖK
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Hayvan temsili, türlerarası etik, temsil kuramı, metinlerarasılık, sanat temelli araştırma, sinema-resim ilişkisi, çağdaş sanat eleştirisi, Animal representation, interspecies ethics, theory of representation, intertextuality, practice-based research, cinema-painting relationship, contemporary art criticism
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu tez, köpek figürünün çağdaş Türk resim sanatındaki temsiline odaklanmakta ve bu temsili, kültürel, etik ve sanatsal bağlamlarda disiplinlerarası bir yaklaşımla incelemektedir. Köpeğin sanattaki görünürlüğü tarihsel olarak süreklilik taşısa da çağdaş Türk resminde bu figürün toplumsal, bireysel ve simgesel katmanlardaki konumu yeterince araştırılmamıştır. Bu çalışma, hayvan temsiline dair görsel, kavramsal ve kültürel okumaları bir araya getirerek köpek figürünün yalnızca bir motif değil; aynı zamanda bir temsil nesnesi, bir öteki ve etik muhatap olarak nasıl ele alındığını tartışmaya açmaktadır. Araştırma kapsamında, 1980 sonrası dönemde üretim yapan on çağdaş sanatçının (Mehmet Güleryüz, Yüksel Arslan, Orhan Umut, Ali Elmacı, Gözde İlkin, Lütfü Kaplanoğlu, Oktay Anılanmert, Mustafa Horasan, İrfan Önürmen ve Balkan Naci İslimyeli) yapıtlarında köpek temsili analiz edilmiştir. Bu figürün taşıdığı kültürel kodlar, toplumsal göndermeler ve psikolojik alt metinler çözümlenmiştir. Kuramsal çerçevede Jacques Derrida'nın hayvanın dili ve sessizliği üzerine düşünceleri ile Emmanuel Levinas'ın“öteki”ve“yüz”kavramları merkeze alınmıştır. Temsilin etik boyutu, sanat yapıtlarındaki görsel dilin sınırlarıyla birlikte değerlendirilmiş; metinlerarasılık kuramı aracılığıyla sinema ve resim arasındaki geçişlilikler incelenmiştir. Tezin uygulama bölümünde, Sivas (2014) filmindeki köpek figürü temel alınarak geliştirilen resimsel üretimler, sanatçının otobiyografik belleğiyle birleşerek yeni bir görsel anlatı sunmaktadır. Bu bağlamda tez hem görsel kültür kuramına hem de sanat temelli araştırmalara katkı sunmayı amaçlamakta; insan-hayvan ilişkisine dair sanatsal temsilin olanaklarını eleştirel ve yaratıcı bir düzlemde tartışmaya açmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the representation of the dog figure in contemporary Turkish painting and examines this representation through a multidisciplinary lens that encompasses cultural, ethical, and artistic contexts. Although the visibility of the dog in art has maintained historical continuity, its position within contemporary Turkish painting—on symbolic, social, and individual levels has not been sufficiently explored. This study brings together visual, conceptual, and cultural readings of animal representation and discusses how the dog figure is framed not merely as a motif, but as a representational subject, an“other,”and an ethical interlocutor. Within the scope of this research, works by ten contemporary Turkish artists active since the 1980s namely Mehmet Güleryüz, Yüksel Arslan, Orhan Umut, Ali Elmacı, Gözde İlkin, Lütfü Kaplanoğlu, Oktay Anılanmert, Mustafa Horasan, İrfan Önürmen, and Balkan Naci İslimyeli have been analyzed with regard to their use of the dog figure. The cultural codes, social connotations, and psychological subtexts carried by this figure have been interpreted in detail. The theoretical framework centers on Jacques Derrida's reflections on the silence and speech of animals, along with Emmanuel Levinas's concepts of the“other”and the“face.”The ethical dimension of representation is discussed in relation to the limits of visual language in art, and intermedial relations between cinema and painting are examined through the lens of intertextuality. In the practice-based section of the thesis, a series of paintings inspired by the film Sivas (2014) are presented. These works combine the cinematic portrayal of the dog with the artist's autobiographical memory, offering a new visual narrative. Within this context, the study contributes both to visual culture theory and to practice-based art research, critically and creatively exploring the possibilities of representing human–animal relationships in art.
Benzer Tezler
- İstanbul'da günlük yaşam sahnelerinin Türk resim sanatına yansımaları
Reflections on the Turkish painting art of daily life scenes in Istanbul
EVREN KARAYEL GÖKKAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2012
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- 1980 sonrası çağdaş Türk resim sanatında ironinin ifade biçimi olarak irdelenmesi
Discussion of sarcasm as a form of expression in contemporary Turkish painting art after 1980
İLKEM GÜNERİ
- Çağdaş Türk resim sanatına yansıyan mitolojik kadın imgeler: Sanatçı günlüğü uygulamasıyla bir inceleme
Mythological female images reflected in contemporary Turkish painting: An examination with the artist diary application
BAHAR KENAN İDGÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ERTUĞRUL KÜPELİ
- 1980 sonrası kültür politikalarının çağdaş Türk resim sanatına etkileri
The effects of cultural policies after 1980 on contemporary Turkish painting art
MUSTAFA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER TAYFUR ÖZTÜRK
- 1980 sonrası çağdaş Türk manzara resmi
After 1980 modern Turkish landspace art
SEDA ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. MELİHAT TÜZÜN