Sosyal bilgiler öğretmenlerinin proje hazırlama ve yazma farkındalıklarını ölçmeye yönelik ölçek geliştirme çalışması
A scale development study on assesessment of the project preparation and writing awareness of social studies teachers
- Tez No: 946926
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN ÖNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Proje Hazırlama, Sosyal Bilgiler, PTÖ, Öğretmen, Ölçek Geliştirme, Project Preparation, Social Studies, PBL, Teacher, Scale Development
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin proje hazırlama ve yazma süreçlerine ilişkin farkındalık düzeylerini ölçmek amacıyla geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma ölçek geliştirme amacı taşıdığı için nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile yürütülmüştür. Çalışma, 2024–2025 eğitim-öğretim yılı güz döneminde gerçekleştirilmiş ve veriler Türkiye genelinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinden çevrim içi yolla toplanmıştır. İlk uygulamada 420, ikinci uygulamada ise 270 olmak üzere toplam 690 öğretmenden veri seti elde edilmiştir. Ölçek geliştirme süreci, alanyazına dayalı olarak sistematik biçimde yapılandırılmış ve veri toplama ile analiz aşamaları çok adımlı biçimde planlanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinin ilk adımında, literatür taranarak PTÖ, bilimsel araştırma süreçleri, öğretmen yeterlikleri ve proje hazırlama ve yazma gibi temalar doğrultusunda 80 maddelik havuz oluşturulmuştur. Hazırlanan madde havuzu, içerik geçerliğini sağlamak amacıyla farklı disiplinlerden 12 kişilik bir uzman grubuna sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda 5 madde yeniden düzenlenmiş, 7 madde ölçekten çıkarılmıştır. Madde Düzeyi İçerik Geçerlik İndeksi (I-CVI) ve Ölçek Düzeyi İçerik Geçerlik İndeksi (S-CVI/Ave) hesaplanmış, S-CVI/Ave değeri .91 olarak bulunmuş ve bu değer içerik geçerliğinin yüksek olduğunu göstermiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla önce Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), ardından Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Çalışmada kullanılan verilerin analizi Jamovi 2.6.26 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. AFA sonucunda özdeğeri 0.50'nin altında kalan 21 madde çıkarılmış ve kalan 52 madde ile analiz sürdürülmüştür. Promax döndürme yöntemiyle yürütülen AFA'da beş faktörlü yapı elde edilmiş ve bu yapı toplam varyansın %63,60'ını açıklamıştır. Faktörler kavramsal ve kuramsal içeriklerine göre uzman görüşleri doğrultusunda;“Projenin Yönetimi ve Yöntemi Süreçleri”,“Projelerin Eğitim-Öğretime Katkısı”,“Proje Hazırlama Süreci”,“Proje Yaygınlaştırma”ve“Proje Fikrinin Geliştirilmesi”şekilde adlandırılmıştır. Beş faktörlü yapının doğrulanması amacıyla farklı bir örneklemle yapılan DFA analizi gerçeklştirilmiş, yapılan analiz sonucunda χ²/df = 3.59, RMSEA = .079, SRMR = .059, CFI = .828 ve TLI = .820 olarak bulunmuştur. RMSEA ve SRMR değerlerinin .08'in altında olması, modelin veriyle genel olarak iyi düzeyde uyum sağladığını göstermektedir. CFI ve TLI değerlerinin .90'ın altında kalmasına rağmen kabul edilebilir sınırlarda olduğu değerlendirilmiştir. Güvenirlik analizlerinde ölçeğin genel Cronbach's alfa değeri .969, McDonald's omega değeri ise .974 olarak bulunmuştur. Alt faktörlerin alfa değerleri .745 ile .969 arasında değişmiştir. Bu sonuçlar, geliştirilen ölçeğin yüksek düzeyde iç tutarlılığa ve güvenilirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, geliştirilen 52 maddelik beş faktörlü ölçek, sosyal bilgiler öğretmenlerinin proje hazırlama ve yazma süreçlerine ilişkin farkındalık düzeylerini geçerli ve güvenilir biçimde ölçebilecek psikometrik özelliklere sahip bir araç olarak son halini almıştır. Elde edilen sonuçların doğrultusunda ülkenin çeşitli bölgelerinden seçilen ve farklı kademedeki öğretmenler ile ölçeğin kullanılması önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to develop a valid and reliable measurement tool to measure social studies teachers' awareness levels regarding project preparation and writing processe Since the study aims to develop a scale, it was conducted using the survey models, one of the quantitative research method The study was carried out in the fall semester of the 2024–2025 academic year, and data were collected online from social studies teachers working throughout Turkey. A total of 690 teachers participated in the study, with 420 participating in the first application and 270 in the second. The scale development process was systematically structured based on the literature, and the data collection and analysis stages were planned in a multi-step manner. In the first step of the scale development process, a pool of 80 items was created by reviewing the literature on PTÖ, scientific research processes, teacher competencies, and project preparation and writing. The prepared item pool was presented to a group of 12 experts from different disciplines to ensure content validity. Based on expert opinions, 5 items were revised and 7 items were removed from the scale. The Item-Level Content Validity Index (I-CVI) and Scale-Level Content Validity Index (S-CVI/Ave) were calculated, with the S-CVI/Ave value found to be .91, indicating high content validity. To determine the construct validity of the scale, Exploratory Factor Analysis (EFA) was first conducted, followed by Confirmatory Factor Analysis (CFA). The analysis of the data used in the study was performed using the Jamovi 2.6.26 program. As a result of EFA, 21 items with eigenvalues below 0.50 were removed, and the analysis was continued with the remaining 52 item In the EFA conducted using the Promax rotation method, a five-factor structure was obtained, which explained 63.60% of the total variance. The factors were named according to their conceptual and theoretical content and expert opinions as“Project Management and Methodology Processes,”“Contribution of Projects to Education and Training,”“Project Preparation Process,”“Project Dissemination,”and“Project Idea Development.”A DFA analysis was conducted with a different sample to validate the five- factor structure. The results of the analysis yielded χ²/df = 3.59, RMSEA = .079, SRMR = .059, CFI = .828, and TLI = .820. The fact that the RMSEA and SRMR values are below .08 indicates that the model generally fits the data well. Although the CFI and TLI values are below .90, they are considered to be within acceptable limit In reliability analyses, the overall Cronbach's alpha value of the scale was found to be .969, and McDonald's omega value was .974. The alpha values of the subfactors ranged from .745 to .969. These results indicate that the developed scale has a high level of internal consistency and reliability. In conclusion, the developed 52-item, five-factor scale has taken its final form as a psychometrically sound tool capable of validly and reliably measuring social studies teachers' awareness levels regarding project preparation and writing processe Based on the results obtained, it is recommended that the scale be used with teachers selected from various regions of the country and at different level
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarih
Use of oral history as learning and teaching method in social studies courses
İLKER DERE
- Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere fen öğretiminde teknoloji destekli öğretim ve uygulamaların etkililiği: Scratch örneği
Technology-assisted education and applications in science teaching to individuals with autism spectrum disorder: Scratch example
HACER AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA GENÇ TOSUN
- Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin coğrafya projeleri hazırlama deneyimleri
Experiences of science and art center students in preparing geography projects
KENDAL ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM HAYIR KANAT
- 4. ve 5. sınıflar fen ve teknoloji dersinin vatandaşlık eğitimi bakımından işlevselliği
The function of science and technology courses in 4th and 5th grades in terms of citizenship education
MUHAMMET ÖZDEN
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK YAŞAR
- Struktur und gestaltung der ausbildung turkischer Deutschlehrerstudierenden im fach methodik
Alman dili eğitiminde konu ve yapı olarak yöntembilim dersi
GÜLTEN GÜLER
