Karşılaştırmalı bir yaklaşımla yasama ve yürütme erklerinde kadınların temsili
Representation of women in legislation and executive powers with a comparative approach
- Tez No: 947205
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN CAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 552
Özet
Bu çalışma, kadınların yasama ve yürütme erklerindeki temsiline odaklanmakta ve bu temsilin tarihsel arka planı ile günümüzdeki yapısal dinamiklerini karşılaştırmalı bir bakış açısıyla incelemektedir. Kadınların siyasal yaşama katılımı, uzun yıllar boyunca ikincil konumda değerlendirilmiş, toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle siyaset, erkeklere özgü bir alan olarak şekillenmiştir. Modern demokratik sistemlerde kadın haklarının tanınmasıyla birlikte siyasal temsilde de ilerlemeler kaydedilmiş olmasına rağmen bugün hala kadın ve erkeklerin adil temsili sağlanamayan ülkeler çoğunluktadır. Çalışmada, öncelikle kadınların siyasal temsili ve siyasal hakları konusunda tarihsel ve teorik açıklamalar yapılmıştır. Kadınların adil siyasal temsili ile feminist yaklaşımlar ve feminist kurumsalcılık ilişkisi açıklanmıştır. Ayrıca, kadınların maddi ve betimleyici temsili üzerinde durulmuştur. Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında kadınların siyasal temsilini etkileyen sosyal, kültürel, ekonomik faktörler ele alınmıştır. Siyasal haklar bağlamında ilk olarak kadınların siyasal hakları ile medeni, sosyal, ekonomik ve kültürel haklar arası ilişki açıklanmıştır. Sonrasında kadınların adil siyasal temsilinin sağlanması konusunda devletlerin uluslararası hukuk ve anayasalarından kaynaklanan pozitif yükümlülükleri üzerinde durulmuştur. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi bünyesindeki sözleşme ve kararlar bağlamında kadınların siyasal temsilinin sağlanması konusundaki pozitif yükümlülüklerin öznesi olarak yasama ve yürütme erkleriyle siyasal partiler ele alınmıştır. Bu aktörlerin kadınların adil siyasal temsilini sağlamak konusunda üstlenebileceği roller ve alabilecekleri önlemler tespit edilmiştir. Bu doğrultuda Avrupa Birliği, İsveç ve Türkiye'deki yasama ve yürütme erki ile siyasal partilerin bu yükümlülükleri ne ölçüde yerine getirdiği feminist kurumsalcılık, eşitlik ve demokrasi ilkesi çerçevesinde tartışılmıştır. Çalışmada, kadınların siyasal temsiline dair engellerin yalnızca yasal düzenlemelerle açıklanamayacağı, siyasal faktörlerle birlikte sosyal, ekonomik ve kültürel faktörlerin de belirleyici rol oynadığı vurgulanmıştır. Bu bağlamda, kadınların siyasal alandaki konumlarını güçlendirecek dönüşümün yalnızca kurumsal değil, aynı zamanda toplumsal bir değişimle mümkün olabileceği ifade edilmiştir. Ancak, böylesi bir toplumsal değişimin mümkün olabilmesi için kurumsal yapının yanı sıra hem resmî ve hem de gayri resmîn normların dönüşümünün de zorunlu olduğu unutulmamalıdır. Sonuç olarak çalışmada, kadınların yasama ve yürütme erklerinde temsiline dair Avrupa Birliği, İsveç ve Türkiye örnekleri ele alınarak karşılaştırmalı bir çerçeve sunulurken, siyasal temsilin toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle yeniden düşünülmesi gerektiği savunulmuştur. Kadınların siyasal karar alma süreçlerine aktif, eşit ve etkili katılımı, yalnızca demokratikleşmenin değil, toplumsal adaletin de önemli bir göstergesi olarak ele alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on women's representation in the legislative and executive powers and examines the historical background and current structural dynamics of this representation from a comparative perspective. For many years, women's participation in political life has been considered secondary, and politics has been shaped as a male domain due to gender roles. Although progress has been made in political representation with the recognition of women's rights in modern democratic systems, there are still countries where women and men are not fairly represented. In this study, firstly, historical and theoretical explanations on women's political representation and political rights are provided. The relationship between women's fair political representation and feminist approaches and feminist institutionalism is explained. In addition, substantive and descriptive representation of women is emphasized. Social, cultural and economic factors affecting women's political representation in the context of gender equality are discussed. In the context of political rights, the relationship between women's political rights and civil, social, economic and cultural rights is first explained. Then, the positive obligations of states arising from international law and their constitutions to ensure fair political representation of women are emphasized. In the context of the conventions and resolutions of the United Nations and the Council of Europe, legislative and executive powers and political parties are discussed as the subjects of positive obligations to ensure women's political representation. The roles that these actors can assume and the measures they can take to ensure fair political representation of women are identified. Accordingly, the extent to which the legislative and executive powers and political parties in the European Union, Sweden and Türkiye fulfill these obligations is discussed within the framework of feminist institutionalism and the principle of equality and democracy. The study emphasizes that obstacles to women's political representation cannot be explained solely by legal regulations, but that social, economic, and cultural factors, along with political factors, also play a decisive role. In this context, it is stated that the transformation that will strengthen women's position in the political arena can only be achieved through social change, not just institutional change. However, it should not be forgotten that such social change can only be achieved through the transformation of both formal and informal norms, in addition to institutional structures. In conclusion, the study presents a comparative framework based on examples from the European Union, Sweden, and Türkiye regarding women's representation in the legislative and executive powers, arguing that political representation must be rethought from a gender equality perspective. Women's active, equal, and effective participation in political decision-making processes should be regarded not only as an important indicator of democratization but also as a key indicator of social justice.
Benzer Tezler
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY
- Kitle iletişim özgürlüğünün sınırı olarak Türk Hukukunda adil yargılanma hakkına karşı suçlar
The offences against the right to a fair trial in Turkish Law as the restriction of freedom of mass communication
DİLEK EKMEKÇİ
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Uluslararası antlaşmaların ulusal hukukta yürürlüğe girmesi bağlamında ulusal hukuk düzenine özgü uyum sorunlarının giderilmesi: Kazakistan özelinde bir inceleme
Elimination of harmonisation problems specific to the national legal order in the context of the entry into force of international treaties in national law: An analysis specific to Kazakhstan
AZIZA MARLENKYZY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HukukHacettepe ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDEM İLKER MUTLU
- Information management in real estate development project lifecycle: BIM & IPD framework
Gayrimenkul geliştirme proje yaşam döngüsü enformasyon yönetimi: BIM & IPD çerçevesi
EYMEN ÇAĞATAY BİLGE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YAMAN