Bilişsel performansı düşük olan ve olmayan yaşlı bireylerde hızlı otomatik adlandırma performansının karşılaştırılması
Comparison of rapid automatic naming performance between elderly individuals with and without cognitive impairment
- Tez No: 947432
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖGE DAŞDÖĞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Atlas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışmanın amacı, bilişsel performans düzeyi farklılıklarının hızlı otomatik adlandırma (HOA) görevleri üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmaya 60–74 yaş aralığında, MoCA puanlarına göre bilişsel performansı düşük ve düşük olmayan olmak üzere eşit sayıda katılımcının yer aldığı iki grup (toplam 90 kişi) dahil edilmiştir. MoCA'ya göre yapılan gruplamanın geçerliliği, dikkat, yürütücü işlev ve işleyen belleği değerlendiren İz Sürme ve Sayı Menzili testleriyle elde edilen anlamlı grup farklılıkları ve korelasyon analizleriyle desteklenmiştir. Tüm katılımcılara harf, sayı, renk ve nesne adlandırma görevlerinden oluşan HOA görevi uygulanmıştır. HOA görevlerinden elde edilen doğru yanıt sayısı, reaksiyon süresi, revizyon sayısı ve toplam süre ölçütleri, yaş, eğitim yılı ve bilişsel performans değişkenleri dikkate alınarak çoklu doğrusal regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular, renk adlandırma görevinde yüksek bilişsel performansa sahip bireylerin daha fazla doğru yanıt verdiğini göstermiştir. Sayı görevinde anlamlı fark görülmemiş olsa da sembolik ve sembolik olmayan bileşik doğruluk puanları gruplar arasında anlamlı fark ortaya koymuştur. Reaksiyon süresi açısından, özellikle nesne ve karma görevlerde bilişsel performansa bağlı anlamlı farklar saptanmıştır. Bu görevlerde düşük bilişsel performans grubundaki bireylerin yanıt süresi daha uzundur. Revizyon sayısı açısından yalnızca renk görevinde ve sembolik olmayan bileşik puanda anlamlı grup farkı gözlenmiş, düşük performans grubundaki bireylerin daha fazla düzeltme yaptığı belirlenmiştir. Tüm görevlerin tamamlanma sürelerinde gruplar arasında anlamlı fark saptanmış; bilişsel performansı düşük olmayan bireylerin görevleri daha kısa sürede tamamladığı görülmüştür. Sonuç olarak, HOA görevleri içerisinde özellikle süreye dayalı ölçütlerin bilişsel performans düzeyini yordamada daha etkili olduğu ve sembolik olmayan uyaranların bilişsel farklılıkları yansıtmada daha duyarlı olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effects of differences in cognitive performance levels on Rapid Automatized Naming (RAN) tasks. The study included two groups of participants aged between 60 and 74 years, with equal numbers classified as having low and non-low cognitive performance based on their MoCA scores (a total of 90 individuals). The validity of grouping based on MoCA scores was supported by significant group differences and correlation analyses obtained from the Trail Making and Digit Span tests, which assess attention, executive function, and working memory. All participants completed a RAN task consisting of letter, number, color, and object naming subtests. The number of correct responses, reaction time, number of revisions, and total duration obtained from the RAN tasks were analyzed using multiple linear regression, considering age, years of education, and cognitive performance as variables. The findings indicated that individuals with higher cognitive performance provided more correct responses in the color naming task. Although no significant differences were observed in the number task, composite accuracy scores combining symbolic and non-symbolic tasks revealed significant group differences. In terms of reaction time, significant differences based on cognitive performance were found especially in the object and mixed tasks, with individuals in the low cognitive performance group demonstrating longer response times. Regarding the number of revisions, significant group differences were observed only in the color task and the non-symbolic composite score, with individuals in the low-performance group making more corrections. Significant group differences were found in the completion times of all tasks, with participants in the non-low cognitive performance group completing the tasks more quickly. In conclusion, among the RAN task metrics, time-based measures appear to be more effective in predicting cognitive performance level, and non-symbolic stimuli seem to be more sensitive in reflecting cognitive differences.
Benzer Tezler
- Manyetik rezonans görüntüleri yardımıyla Multiple Skleroz hastalığının tanısı için derin öğrenme yöntemlerinin analizi
Analysis of deep learning methods using magnetic resonance images for the diagnosis of Multiple Sclerosis disease
FATMA AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET CEVAHİR ÇINAR
- Motorik bilişsel risk sendromu olan ve olmayan yaşlı bireylerde ikili görev performansı ve fiziksel aktivite düzeyinin incelenmesi
Investigation of dual task performance and physical activity level in elderly individuals with and without motoric cognitive risk syndrome
NAFİYE DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Fizyoterapi ve RehabilitasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENEM DEMİRDEL
- Esrar ve sentetik esrar kullanımı olan bireylerin nöropsikolojik işlevlerinin madde kullanımı olmayan bireyler ile karşılaştırılması
The comprasi̇on of i̇ndi̇vi̇duals used cannabi̇s and syntheti̇c cannabi̇s and non-used accordi̇ng to the neuropsychologi̇cal functi̇ons
HANDE ÇELİKAY
Doktora
Türkçe
2017
Halk SağlığıEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ENDER ALTINTOPRAK
- Age differences in emotional directed forgetting and related metacognitive judgements
Genç ve yaşlıların duygu yüklü yönlendirilmiş unutma performanslarının incelenmesi ve buna bağlı üstbilişsel değerlendirmeler
ELİF EZGİ USLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji, İnsan Bilimleri ve Felsefe Ana Bilim Dalı
DR. SİMAY İKİER
- 12-18 yaş aralığında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısının ve ilişkili faktörlerin makine öğrenmesi ile incelenmesi
Investigation of attention deficit and hyperactivity disorder diagnosis and related factors in 12-18 age group with machine learning, Hacettepe University Faculty of Medicine, thesis in child and adolescent psychiatry
NAGİHAN ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR