Annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi-izmir bayraklı örneği
An investigation of mothers' health literacy information levels in terms of different variables: the case of bayrakli, izmir
- Tez No: 947626
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLDALI AYBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: sağlık okuryazarlığı, anne sağlık okuryazarlığı, sosyo-demografik faktörler, anne-çocuk sağlığı, health literacy, maternal health literacy, socio-demographic factors, maternal-child health
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Sağlık okuryazarlığı gün geçtikçe hayatımızda daha önemli bir kavram olmaya devam etmektedir. Sağlık okuryazarlığı, insanların sağlık bilgilerine erişebilesi, eriştiği bilgileri anlayabilmesi ve kararlar alabilmesini gerektiren sosyal ve bilişsel bir beceridir. Sağlık okuryazarlığı her ne kadar karmaşık bir kavram olarak gözükse de aslında hayatımızın içindedir. Örneğin market alışverişi yaparken ürünlerin son tüketim tarihlerine bakarak, hasta olduğumuzda hangi branş doktoruna gideceğimizi bilerek, küçük yaralanmalarda ilk yardım uygulayarak, sağlıklı besinleri tercih etmek vb. davranışlarımız bizlere basit sağlık okuryazarlığını uygulatmaktadır. Araştırma annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeylerinin farklı değişkenler tarafından incelenmesi amacı ile yapılacaktır. Çalışma İzmir ili Bayraklı ilçesine bağlı olan sosyoekonomik açıdan üç farklı aile sağlığı merkezinde yüz yüze demografik bilgi anketi ve 12 maddeli Avrupa sağlık okuryazarlığı ölçeği kullanılarak 131 anneye uygulanmıştır. Çalışma annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeylerinin incelenmesi için parametrik olan Bağımsız Grup T testi ve Tek Yönlü Varyans (ANOVA) analizi ile parametrik olmayan Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. Tüm bu analizler SPSS 21 istatistik paket programı ve SPSS AMOS 21 grafik programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda 12 Maddeli Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (HLS19-Q12)'ye göre katılımcıların %53,4'ünün yeterli sağlık okuryazarlığının olduğu, %26,7'sinin sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığının olduğu, %18,3'ünün mükemmel sağlık okuryazarlığının olduğu ve %1,5'inin de yeteriz sağlık okuryazarlığının olduğu görülmüştür. Ayrıca, annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeylerinin bazı değişkenlerle anlamlı ilişki gösterdiği tespit edilmiştir. Annelerin sağlık okuryazarlığı bilgi düzeyleri ile pozitif yönlü ilişki gösteren değişkenler;“çocukları hasta olduğunda verilen ilaçları, iyileşme sağlansa bile reçetede belirtilen süre boyunca bitirinceye kadar kullanma durumuna göre”,“çocuğun sağlığı ile ilgili güvenli bilginin edinildiği yere göre”,“çocuğa düzenli olarak sağlık kontrolü yaptırma durumuna göre”,“anne hasta olduğunda iyileşme sağlansa bile reçete edilen ilacın bitinceye kadar kullanma durumuna göre”,“annelerin sağlıkla ilgili kontrolleri düzenli yaptırma durumuna göre”, ve“aylık ortalama gelir değişkenine göre”belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar özellikle sağlık okuryazarlığını geliştirmeye yönelik eğitim ve müdahale programlarının şekillendirilmesinde kullanılabilir nitelikte olup ek olarak annelerin sağlık okuryazarlığını geliştirecek uygulamalara ve gelecek çalışmalara dair önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Health literacy continues to become an increasingly important concept in our lives. Health literacy is a social and cognitive skill that requires people to access health information, understand, and make decisions. Although health literacy may seem like a complex concept, it is actually part of our lives. For example, checking the expiration dates of products while shopping at the market, knowing which branch of doctor to go to when we are sick, applying first aid for minor injuries, choosing healthy foods, etc. Our behaviors make us apply simple health literacy. The research will be conducted to examine the health literacy knowledge levels of mothers in terms of different variables. The study was conducted on 131 mothers using a face-to-face demographic information survey and the 12-item European Health Literacy Survey Questionnaire in three different Family Health Centers in the Bayraklı district of Izmir province. The study was conducted to examine the health literacy knowledge levels of mothers in terms of different variables. To examine the health literacy knowledge levels of mothers, parametric Independent Group T test and One-Way Variance (ANOVA) analysis and non-parametric Kruskal Wallis H and Mann Whitney U tests were used. All these analyses were conducted using SPSS 21 statistical package program and SPSS AMOS 21 graphic program. According to the 12-item European Health Literacy Survey Questionnaire (HLS19-Q12), 53.4% of the participants had sufficient health literacy, 26.7% had problematic-limited health literacy, 18.3% had excellent health literacy, and 1.5% had inadequate health literacy. In addition, it was determined that the health literacy knowledge levels of mothers showed a significant relationship with some variables. Variables that showed a positive relationship with the health literacy knowledge levels of mothers were determined as;“according to the situation of using the medicines given to their children when they are sick until they finish the prescribed period, even if they recover”,“according to the source where safe information about the child's health is obtained”,“according to the situation of having regular health check-ups for the child”,“according to the situation of using the prescribed medicines until they finish when the mother is sick, even if they recover”,“according to the situation of having regular health check-ups of the mothers”, and“according to the monthly average income variable”. The results obtained from the study can be used in shaping education and intervention programs aimed at improving health literacy, and in addition, recommendations for practices that will improve mothers' health literacy and future studies are included.
Benzer Tezler
- Annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin yenidoğan taramaları hakkında bilgi ve tutumları üzerine etkisi
The effect of mothers health literacy levels on their knowledge and attitudes regarding newborn screening
SELMA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikAnkara ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUFAN ASLI SEZER
- Yenidoğan annelerinde sağlık okuryazarlığı düzeyi ile besleme niyeti ve emzirme başarısının değerlendirilmesi
Evaluation of health literacy level ,feeding intention and breastfeeding success in newborn mothers
BETÜL MELEK YAZGAN HEKİMHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT
- Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin yenidoğan bakımına katılımı ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki
The relationship between the participation of motherswith babies in the neonatal intensive care unit innewborn care and health literacy
SEVAL OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EbelikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜŞRA CESUR
- Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan bebeklerin annelerinin sağlık okuryazarlık düzeylerinin evde bebek bakımı bilgisine etkisi
The effect of health literacy levels of the mothers of babies lying in the neonatal i̇ntensive care unit on home baby care information
DİCLE ERTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Sağlığıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİNE YILMAZ
- Bir eğitim araştırma hastanesi pediatri polikliniğine başvuran 0-6 yaş çocukların ebeveynlerinin özel aşılar ile ilgili bilgi ve sağlık okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the knowledge and health literacy levels of the parents of 0-6 year-old children applying to an education and research hospital pediatrics polyclinic
FEYZA NUR ÖZKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile Hekimliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA MELTEM KOÇ
DOÇ. DR. GÜLSEREN PAMUK