Erken çocukluk dönemindeki çocukların annelerinin ebeveynlik stres düzeyleri ile çocuklarının benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between mothers' parenting stress levels and their children's self-concepts in early childhood
- Tez No: 947650
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAMİ VAROL ÜLKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bireyin doğumdan sonra en fazla gelişim gösterdiği evre bebeklik ve erken çocukluk evresidir. Özellikle sosyal-duygusal gelişimin ivmelendiği erken çocukluk döneminde ebeveynlerinin çocuklarıyla kurdukları ilişkiler ve bu ilişkilerin gidişatları bireyin gelecek yaşantısındaki hayat algısını etkilemektedir. Bu çalışmada da çocuklar ile onların anneleri arasındaki ilişkiselliğe bakılmış olup erken çocukluk dönemindeki çocukların benlik algılarının onların ebeveynlerinin ebeveynlik stres düzeylerinden etkilenip etkilenmediğini saptamak üzerinde çalışılmıştır. Araştırma Türkiye'nin İstanbul ili Pendik ilçesinde bulunan Mahir İz Anaokuluna devam eden 60-72 aylık 30 kız ve 30 erkek olmak üzere toplam 60 çocuk ve onların anneleri ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ilk olarak yetişkin katılımcılara hem kendileri hem çocukları için“Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam Formu”verilmiştir. Ardından demografik bilgileri ölçebilmek amacıyla“Kişisel Bilgi Formu”doldurtulmuştur. Annelerin ebeveynlik stres düzeylerini ölçmek amacıyla Google Formlar üzerinden düzenlenen“Ebeveyn Stres Ölçeği (ESÖ)”gönderilmiş, çocuklar içinse araştırmacı tarafından her çocuk ile uygulamalı gerçekleştirilen“Demoulin Benlik Algısı Ölçeği (DBAÖ)”uygulatılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde değerlerin normal dağılıp dağılmadığını ölçmek için ilk olarak SPSS 26 paket programı üzerinden normallik eğrisine bakılmış, sonrasında betimsel istatistik sonuçlarına ulaşılmıştır. Katılımcı çocukların benlik algılarının, onların annelerinin ebeveyn stresi düzeylerinden etkilenip etkilenmediğini ölçmek amacıyla“Basit ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi”ile“Pearson Kolerasyon Analizi”yapılmış, sonuçlar tablo ve şekillerle de görselleştirilmiştir. Sonuç olarak, ebeveynlerin yaşadıkları stres düzeylerinin onların çocuklarının benlik algılarını etkileyip etkilememe üzerine yapılan çalışma toplam puanlar üzerinden değerlendirildiğinde aralarında anlamlı bir ilişki bulunmuş olup çalışma hipotezlerini destekler niteliktedir. Öte yandan ebeveyn stresinin alt değişkenler bağlamında benlik algısı toplam puanını yordayıp yordamama üzerine yapılan analiz sonucunda anlamlı ilişki saptanmamıştır. Buradan gelişimsel yolculuğu devam eden çocuğun ve benlik algısı kavramının tek bir faktörle açıklanamayacak komplike bir yapı olduğu sonucu çıkarılmıştır. Ayrıca evrensel olgular üzerinde çalışıldığı göz önüne getirilirse, bir durumu değerlendirmede tek neden ya da tek sonuca odaklanmak doğru olmayacaktır.
Özet (Çeviri)
The stage in which an individual undergoes the most significant development after birth is infancy and early childhood. In particular, during early childhood—a period marked by accelerated social-emotional development—the relationships established between parents and their children, as well as the trajectories of these relationships, influence the individual's perception of life in the future. This study examines the relational dynamics between children and their mothers and investigates whether the self-perceptions of children in early childhood are affected by their parents' levels of parenting stress. The research was conducted with a total of 60 children (30 girls and 30 boys), aged between 60 and 72 months, who were enrolled at Mahir İz Preschool located in the Pendik district of Istanbul, Turkey, along with their mothers. Initially, the adult participants were provided with an“Informed Voluntary Consent Form”for both themselves and their children. Subsequently, a“Personal Information Form”was completed to collect demographic data. To assess the mothers' levels of parenting stress, the“Parenting Stress Scale (PSS)”was distributed via Google Forms. For the children, the“Demoulin Self-Perception Scale (DSPS)”was administered individually and practically by the researcher. To analyze the data, the normality of distribution was first examined using a normality curve in SPSS 26 software, followed by descriptive statistical analyses. To determine whether the self-perceptions of the participating children were influenced by their mothers' parenting stress levels, both“Simple and Multiple Linear Regression Analyses”and“Pearson Correlation Analysis”were conducted. The results were also visualized through tables and figures. In conclusion, the analysis based on the total scores revealed a significant relationship between the level of stress experienced by parents and their children's self-perception, thereby supporting the study hypotheses. However, when analyzing whether the sub-dimensions of parenting stress predicted the children's total self-perception scores, no significant relationship was found. This suggests that the concept of self-perception in a child who is still undergoing developmental changes cannot be explained by a single factor, but rather represents a complex structure. Moreover, considering the study is based on universal phenomena, focusing on a single cause or outcome in interpreting a situation would not be appropriate.
Benzer Tezler
- Erken çocuklukta serebral palsi'li ve otistik çocuk annelerinin ebeveyn stres düzeylerinin yaşam doyumları ile ilişkisinin incelenmesi
A Study of relationship between the level of parenting stress and the life satisfaction of mothers who have a child with cerebral palsy and autism in early childhood.
DEMET GÜLALDI
- Erken çocukluk döneminde aşırı annelik davranışı gösteren anneler ile çocuklarının davranışsal ve gelişimsel özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the behavioral and developmental characteristics of mothers with extreme motherhood behavior and their children
ÖZGE CENGİZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZANA URAL
DR. FATMA ÖZGE ÜNSAL
- The effects of the child, maternal and environmental characteristics on behavioral problems in early childhood period
Çocuk, anne ve çevresel faktörlerin erken çocukluk döneminde problem davranışlara etkisi
BELİZ KORKUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GİZEM ARIKAN
- Erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveynlik stilleri ve kişilerarası şemaların nesiller arası incelenmesi - şema odaklı bir inceleme
An intergenerational study of early maladaptive schemas, perceived parental styles and interpersonal schemas - a schema focused study
BÜŞRA AVCILAR İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiOkan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE İREM ERDEM ATAK