Ebû Amr Ed-Dânî'nin Et-Teysîr'i üzerine Kâsım b. Fîrruh Eş-Şâtıbî'nin Hırzü'l-Emânî'de usul konuları bağlamında yapmış olduğu ziyadeler
Additions made by Qāsim b. Al-Fīrruh Al-Shātibī in Ḥirzu'l Emānī on the subject of usul in the context of Et-Teysir by Abū 'Amr Al-Dānī
- Tez No: 947868
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN BULGURCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Lafzı ve manası ile Allah'a ait olan Kur'ân-ı Kerîm, kıraat ilminin en temel kaynaklarındandır. Bu yüzdendir ki Kur'an'ın nüzûluyle birlikte Müslümanlar Kur'an'ı öğrenmeye, ezberlemeye ve anlamaya çalışmışlardır. O günden bu yana bu alanda yetişen sayısız âlim, kıymetli eserler kaleme alarak bilgi hazinemize katkıda bulunmuştur. Temeli Kur'an olan çalışmalar içerisinde en önemli ve en kapsamlı olanlarından bir tenesi de şüphesiz ki kıraat ilmidir. Bu çalışmada, kıraat ilminin en önemli iki eseri ve onların temsilcileri ele alınmıştır. Bunlar, Dânî ve Teysîr adlı kitabı ile bu esere dayalı olarak kaleme alınan Şâtıbî'nin Ḥırzü'l-emânî adlı manzumesidir. Sâṭıbiyye, veciz ifadeler ve şifreler içerdiğinden çalışmada tâli kaynaklardan yararlanılmış, şerh ve tahrîrat çalışmalarına da bakılmıştır. Erken döneme ait bu eserlerin yedi kıraat imamının rivayetlerini sistemli bir şekilde aktarması, kıraat alanında teorik ve pratik düzeyde bilgiler sunması ve Ḥırzü'l-emânî'nin ezberlenebilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Ḥırzü'l-emânî, Teysîr'in bir özetidir. Teysîr'de Ḥırzü'l-emânî'nin aslıdır. Şâtıbî, bir nesir eseri olan Teysîr'i esas almış, kıraat imamlarının görüşlerini şiirsel bir metin ile ifade etmiş ve bazı yerlerde de Teysîr'de zikredilmemiş hususları eklemiştir. Bu çalışma iki eser arasındaki metinsel ilişkiyi merkeze alarak Şâtıbî'nin Teysîr üzerine yaptığı ziyadeleri ya da bulunduğu tercihleri usûl açısından tespit ve tahlil etmiştir. Tezde, öncelikle her iki müellifin yaşadıkları devirler, hocaları ve talebeleri ile eserleri ve kıraat ilmindeki yerleri incelenmiş ardından da Teysîr ile Ḥırzü'l-emânî metinleri mukayeseye tabi tutularak ulaşabildiğimiz ziyadeler aktarılmıştır. Şâtıbî'nin yaptığı eklemeler içeriksel olarak kategorilere ayrılmış, tasnif edilmiş ve sistematik bir biçimde incelenmiştir. Çalışma sonucunda, bu ilavelerin yer yer tamamlayıcı veya tercihe yönlendirici nitelikte olduğu bununla birlikte hulf şeklinde karşımıza çıktığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak bu tez, klasik kıraat metinler arası ilişkiler düzleminde kıraat ilminin gelişim sürecinin anlaşılmasına katkı sağlamayı ve tespit edilebilen ziyadeleri kıraat ilmiyle meşgul olanlara göstermeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
The Qur'an, which belongs to Allah (swt) with its words and meaning, is one of the most basic sources of the science of Qiraat. For this reason, Muslims have tried to learn, memorize and understand the Qur'an since its revelation. Since then, many scholars have been trained in this field. Scholars have written valuable works in this field. The most important and comprehensive of the studies based on the Qur'an is undoubtedly the science of Qiraat. In this study, two of the most important works of the science of Qiraat and their representatives are discussed. These are al-Dānī and his book titled Taysīr and Shāṭibī's poem titled Hırz al-amānī, which was written based on this work. Since al-Sāibiyya contains laconic expressions and ciphers, secondary sources were utilized in the study, and commentaries and tahrirat works were also examined. These early works are of great importance in terms of systematically transmitting the narrations of the seven imams of Qiraat, providing theoretical and practical knowledge in the field of Qiraat, and memorizing Ḥirz al-amānī. Ḥirz al-amānī is more than a summary of al-Tayṣīr, and al-Tayṣīr is the original of the Sāṭibiyya. Shāṭibī took al-Ṭayṣīr, a prose work, as a basis, expressing the opinions of the imams of Qiraat in a poetic text, and in some places adding matters that were not included in al-Tayṣīr. This study aims to identify and analyze al-Shāṭibī's additions or preferences to al-Taysīr in terms of its usul content by focusing on the textual relationship between the two works. In this thesis, firstly, the periods in which both authors lived, their teachers and students, their works and their place in the science of qiraat are examined, and then the texts of al-Taysīr and Ḥirz al-amānī are subjected to comparison and the additions that we can reach are conveyed. Shātibī's additions are categorized, classified, and systematically analyzed in terms of content. As a result of the study, it has been observed that these additions are sometimes complementary or directive and appear in the form of hulf. As a result, this thesis aims to contribute to the understanding of the development process of the science of Qiraat in the plane of classical intertextual relations and to show those who are engaged in the science of Qiraat to the identified exaggerations.
Benzer Tezler
- Ebû Şâme el-Makdisî'nin kıraat ilmindeki yeri
Ebû Şâme al-Maqdisi and his position in the science of qira'at
MERVE HALİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN BAŞ
- Dânî'nin el-Muhkem fî 'İlmi Nakti'l-Mesâhif adlı eserinin Resmu'l-Mushaf açısından tahlili
Analysis of Dânî's work named Al-Muhkem fî 'Ilmi Nakti'l-Mesâhif in terms of Resmu'l-Mushaf
MEHMET ALİ AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SAĞLAM
- Ebû 'Amr Osman b. Sa'id ed-Dânî'nin et-Teysîr fi'l-Kırâati's-Seb'a adlı eserinin kırâat ilmi açısından tahlili
Abu Amr Osman b. analysis of Said ed-Dânî's work titled et-Teysir fi'l-Kırati's-Seb in terms of recitation science
MEHMET SALİH
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT IŞIK
- Mekkî b. Ebî Tâlib'in et-Tebsıra fi'l-kıraati's-Sebʿ, Ebû Amr ed-Dânî'nin et-Teysîr fi'l-kıraati's-Sebʿ ve Muhammed el-Cezerî'nin en-Neşr fi'l-kırâ'âti'l-aşr adlı eserleri bağlamında kıraat ilminde usûl konuları
Mekki b. Ebî Tâlib's et-Tebsıra fi'l-kırâ'âti's-Sebʿ, Ebû Amr ed-Dânî's et-Teysîr fi'l-kırâ'âti's-Sebʿ and Muhammed el-Cezerî's en-Neşr fi'l-Kırâ'âti'l-Aşr procedural issues in the science of recitation in the context of her works
ÖMER FARUK ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ASLAN
- Ebu Amr ed Dani'nin et-Tahdid fil İtkanı vet Tecvid ve İbni Cezeri'nin et-Temhid fi İlmit Tecvid eserlerinin mukayeseli inceleme ve değerlendirmesi
Başlık çevirisi yok
ALİ RIZA KÜÇÜKÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN ÇAKICI