Kıskançlık yanlısı tutumlar ve romantik aşk mitlerine yönelik inançların psikolojik ve siber flört şiddetiyle ilişkisinde ilişki koşullu benlik saygısının düzenleyici rolünün incelenmesi
Examining the moderating role of relationship-contingent self-esteem in the relationship between pro-jealousy attitudes and beliefs in romantic love myths and psychological and cyber-dating violence
- Tez No: 948153
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDA BÜYÜKŞAHİN SUNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, kıskançlık yanlısı tutumlar ve romantik aşk mitlerine yönelik inançların psikolojik ve siber flört şiddeti ile ilişkilerinde ilişki koşullu benlik saygısının düzenleyici rolünü incelemektir. Bu kapsamda, öncelikle Kıskançlık İyidir Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasına yönelik geçerlik ve güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Ardından, ana çalışma kapsamında en az 6 aydır romantik bir ilişkisi olan 18-30 yaş aralığında 498 üniversite öğrencisine Kıskançlık İyidir Ölçeği, Romantik Aşk Mitleri Ölçeği, İlişki Temelli Öz-Saygı Ölçeği, Çok Boyutlu Duygusal İstismar Ölçeği ve Siber Flört İstismarı Ölçeği uygulanmıştır. Betimleyici istatistiksel analizlerin ardından, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi ve Basit Düzenleyici Değişken Analizi (PROCESS Macro Model 1) kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, kıskançlık yanlısı tutumların ve romantik aşk mitlerine yönelik inançların psikolojik ve siber flört şiddeti ile anlamlı düzeyde pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ilişki koşullu benlik saygısının; kıskançlık yanlısı tutumlar ve romantik aşk mitlerinin aşkın istismarı boyutu ile psikolojik flört şiddeti uygulama ve maruz kalma arasındaki ilişkilerde düzenleyici bir rol oynadığı görülmüştür. Düzenleyici etkinin yönü incelendiğinde, ilişki koşullu benlik saygısının düşük düzeyinde söz konusu inanç ve tutumların flört şiddetiyle ilişkisinin daha güçlü olduğu; düzenleyici değişkenin düzeyi arttıkça bu ilişkilerin zayıfladığı görülmüştür. Siber flört şiddeti için ise anlamlı bir düzenleyici etki tespit edilmemiştir. Ek olarak, katılımcıların %97.4'ü son altı ay içinde en az bir kez psikolojik flört şiddeti uyguladığını ve %95.8'i maruz kaldığını; %87.4'ü son bir yıl içerisinde siber flört şiddeti uyguladığını, %78.7'si ise maruz kaldığını bildirmiştir. Bulgular, bireylerin romantik ilişkilere dair inanç, tutum ve algılarının flört şiddetiyle ilişkili olabileceğini göstermektedir. Psikolojik ve siber flört şiddetinin yüksek yaygınlığı, bu davranışların genç yetişkin ilişkilerinde sık karşılaşıldığına işaret etmektedir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. Mevcut çalışmanın sonuçlarının hem flört şiddetiyle ilişkili bazı bireysel risk faktörlerini anlamaya hem de özellikle genç yetişkinlere yönelik yürütülecek farkındalık ve müdahale çalışmalarına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to examine the moderating role of relationship-contingent self-esteem in the associations between pro-jealousy attitudes and beliefs in romantic love myths with psychological and cyber dating violence. Accordingly, the Jealousy is Good Scale was adapted into Turkish and its validity and reliability analyses were conducted. The sample of the main study consisted of 498 university students aged between 18–30 who had been in a romantic relationship for at least six months. Participants completed the Jealousy is Good Scale, Romantic Love Myths Scale, Relationship-Contingent Self-Esteem Scale, Multidimensional Measure of Emotional Abuse, and Cyber Dating Abuse Questionnaire. Following descriptive statistical analyses, Pearson Product-Moment Correlation Analysis and Simple Moderation Analysis (Process Macro Model 1) were conducted. The findings indicated that pro-jealousy attitudes and beliefs in romantic love myths were significantly and positively associated with both psychological and cyber dating violence. Furthermore, relationship-contingent self-esteem moderated the associations of pro-jealousy attitudes and the love-abuse dimension of romantic love myths with psychological dating violence, in terms of both perpetration and victimization. Examination of the moderation effect revealed that these associations were stronger among individuals with lower levels of relationship-contingent self-esteem and weaker among those with higher levels. No significant moderating effect was found for cyber dating violence. Additionally, 97.4% of the participants reported psychological dating violence perpetration at least once in the past six months, and 95.8% reported victimization; 87.4% reported cyber dating violence perpetration in the past year, while 78.7% reported victimization. The findings suggest that individuals' beliefs, attitudes, and self-concept related to romantic relationships may be associated with their experiences of dating violence. The high prevalence of psychological and cyber dating violence also highlights the relevance of addressing such behaviors, particularly in young adult relationships. The results were discussed in relation to the existing literature. It is believed that the study provides a meaningful contribution to understanding individual-level risk factors for dating violence and offers a framework to inform future awareness and intervention efforts targeting young adults.
Benzer Tezler
- Aşk biçimleri ve söylenen yalan içeriğinin yalanın söylenme sıklığı ve kabul edilebilirliği ile ilişkisi
The relationship of love types and content of lies with the frequency and acceptability of lying
YAĞMUR RUMELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYAL YAVUZ GÜZEL
- Los Personajes y los temas en las novelas de unamuno
Başlık çevirisi yok
HALE GÖKNAR
Doktora
İspanyolca
1989
DilbilimAnkara Üniversitesiİspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER ARIKAN
- Kişilik ve toplum etkileşimi
Başlık çevirisi yok
LALE TÜLİN ÖZGÜN
Doktora
Türkçe
1990
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Haset, imrenme ve kıskançlık duygu durumlarının ayrıştırılması
Decomposition of grudge, envy and jealousy situations
YELİZ BEDRİYE POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURCU GÜDÜCÜ
- Şahnamenin mitolojik bölümü ve İran-Turan ilişkisi
Shahname's mythological section & Iran and Turan relationship
BANU ANKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. İLYAS ERGİN İNAN