Sınıf öğretmenlerinin eleştirel okuryazarlık ile yapay zeka okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between primary school teachers' critical literacy skills and artificial intelligence literacy
- Tez No: 948394
- Danışmanlar: PROF. DR. HASRET NUHOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin eleştirel okuryazarlık ile yapay zekâ okuryazarlığı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama modeli kullanılmış, veri toplamak için Yapay Zekâ Okuryazarlığı Ölçeği (YZOÖ) ve İnternet için Eleştirel Okuryazarlık Ölçeği (İEOÖ) uygulanmıştır. Araştırma, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinin Pendik ve Tuzla ilçelerinde görev yapan 255 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, t-testi, ANOVA, korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, erkek öğretmenler YZOÖ'nün tüm alt boyutlarında kadın öğretmenlerden anlamlı düzeyde yüksek puan almıştır. Yaş değişkeninin ise her iki ölçek üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır. Dijital yetkinlik, hem YZOÖ hem de İEOÖ açısından önemli bir belirleyici değişken olup, dijital yetkinliği yüksek öğretmenlerin daha yüksek yapay zekâ ve eleştirel okuryazarlık becerilerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Basit doğrusal regresyon analizi sonuçları, yapay zekâ okuryazarlığının eleştirel okuryazarlık üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda, hizmet içi eğitimlerde yapay zekâ okuryazarlığına yer verilmesi, öğretmen yetiştirme programlarının dijital ve eleştirel okuryazarlığı bütüncül şekilde kapsaması, kadın öğretmenlerin dijital becerilerinin desteklenmesi ve öğretmenlerin etik farkındalıklarının artırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between primary school teachers' levels of critical literacy and artificial intelligence (AI) literacy. A quantitative research method and a correlational survey model were used. Data were collected through the Artificial Intelligence Literacy Scale (AILS) and the Internet Critical Literacy Scale (ICLS). The study was conducted with 255 primary school teachers working in the Pendik and Tuzla districts of Istanbul during the 2024–2025 academic year. The collected data were analyzed using t-tests, ANOVA, correlation and simple linear regression analyses. According to the findings, male teachers scored significantly higher than female teachers in all sub-dimensions of the AILS. The age variable had no significant effect on either scale. Digital competence was found to be a significant predictor for both AILS and ICLS, indicating that teachers with higher digital competence had higher AI and critical literacy skills. Simple linear regression analysis also revealed that AI literacy had a positive and significant effect on critical literacy. In line with these findings, it is recommended that in-service training programs include AI literacy components, teacher education curricula integrate digital and critical literacies holistically, digital skills of female teachers be supported, and teachers' ethical awareness regarding technology use be enhanced.
Benzer Tezler
- Ortaokul matematik öğretmenlerinin grafikler konusuna ilişkin öğretimlerinin grafik okuryazarlığı bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of middle school mathematics teachers' teaching of the topic of graphs in terms of graph literacy
SEFA UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP MEDİNE ÖZMEN
- Fen bilimleri dersine öğrenci katılımını artırmaya yönelik sınıf içi uygulamaların çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of in-class practices for increasing student participation in science course with multi-criteria decision making methods
CANSU ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YAMAN
- 2018 ortaokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi
Analysis of 2018 secondary school Turkish course program in terms of 21st century skills
MERYEM BARASI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRCÜ ERDAMAR
- Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi
an analysis of secondary education Turkish Language and Literature Course with regards to the 21st century skills
BETÜL SARITAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE YILMAZ
- Sınıf öğretmenlerinin medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi
Research of primary school teachers' media and television literacy level and tendency to critical thinking
ZEYNEP YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ ÇETİN