Havalimanı yerleşim planlamasının yolcu kapasitesi ve verimlilik bağlamında incelenmesi: İstanbul ve Heathrow havalimanları örneği
An examination of airport layout planning in the context of passenger capacity and efficiency: The cases of Istanbul and Heathrow airports
- Tez No: 948420
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN BALYEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Hub Havalimanı, Yolcu Kapasitesi, Havalimanı Yerleşim Planı, Havalimanı Verimliliği, İstanbul Havalimanı, Heathrow Havalimanı
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Bu çalışmada, havalimanlarının yerleşim planlaması ile yolcu kapasitesi ve verimliliği arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırmada, 2023 Havalimanı Endüstrisi Bağlantı Raporuna göre dünyanın en yoğun kullanılan 20 hub havalimanı ele alınmıştır. Bu havalimanları, hub havalimanları sınıflandırmasında hizmet verdikleri yıllık yolcu sayısı en fazla olan majör hub havalimanı kategorisini teşkil etmektedir. Söz konusu havalimanlarının yıllık yolcu sayısı, arazi yüzölçümü, uçuş sayısı ve pist sayısı gibi değişkenler temelinde verimlilik analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları, bazı havalimanlarının büyük arazi tüketimine rağmen düşük yolcu verimliliğine sahip olduğunu, bazı havalimanlarının ise daha optimum arazi kullanarak yüksek yolcu verimliliği sağladığını göstermektedir. Özellikle, Denver Havalimanı'nın en fazla arazi tüketimine rağmen en düşük verimliliğe sahip olduğu, Londra Heathrow Havalimanı'nın ise çok daha az arazi tüketimi ile en yüksek verimliliğe ulaştığı tespit edilmiştir. 20 hub havalimanı arasında İstanbul ve Heathrow Havalimanı seçilerek saha çalışması yapılmış; yer seçimleri, yerleşim planlaması ve tasarımları karşılaştırılmıştır. Bu analiz, her iki havalimanının verimliliklerini nasıl etkilediğini ortaya koymaktadır. İstanbul Havalimanı da özellikle arazi tüketim verimliliği bakımından alt sıralarda bulunmuştur. Bu durum, büyük bir araziye sahip olmanın tek başına verimli bir havalimanı tasarımını garanti etmediğini, aksine planlama ve tasarım süreçlerinde optimum arazi kullanımının kritik bir rol oynadığını göstermektedir. Bu sonuçlar, havalimanlarının planlama ve tasarım süreçlerinin uygun yönetilmesi halinde daha verimli kullanılabileceklerini ve gereksiz arazi tüketiminin önlenebileceğini vurgulamaktadır. Çalışma bulguları, havalimanı tasarımı ve planlamasında sürdürülebilir yaklaşımların önemini ortaya çıkarmakta ve gelecekteki projeler için bu hususun altını çizmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the relationship between airport layout planning with passenger capacity and efficiency is examined. The research focuses on the 20 most frequently used hub airports in the world, as identified in the 2023 Airport Industry Connectivity Report. These airports constitute the major hub airport category based on the highest annual passenger numbers they serve. An efficiency analysis has been conducted based on variables such as annual passenger numbers, land area, number of flights, and number of runways for these airports. The findings of the research indicate that some airports have a large land consumption but low passenger efficiency, while others achieve high passenger efficiency with more optimal land use. Notably, Denver International Airport has been found to have the highest land consumption but the lowest efficiency, whereas London Heathrow Airport achieves the highest efficiency with significantly less land consumption. Among the 20 hub airports, Istanbul and Heathrow Airports were selected for a field study, comparing their site selections, spatial planning, and designs. This analysis reveals how these factors affect their efficiencies. Istanbul Airport also ranks low in terms of land consumption efficiency. This situation demonstrates that merely having a large area does not guarantee an efficient airport design; rather, optimal land use plays a critical role in planning and design processes. These results emphasize that if airport planning and design processes are managed appropriately, they can be utilized more efficiently, and unnecessary land consumption can be prevented. The findings highlight the importance of sustainable approaches in airport design and planning, underscoring this aspect for future projects. Keyword: Hub Airports, Passenger Capacity, Airport Layout Planning, Airport Efficiency, London Heathrow Airport, Istanbul Airport
Benzer Tezler
- Havaalanları mimarisinde esnek tasarım üzerinden bir karar verme modeli: Dalaman havalimanı
A decision-making model through flexible design in airports architecture: Dalaman airport
SENA ASLI ÖZTURANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÜNSELİ DEMİRKOL
- İstanbul Atatürk Havalimanı için uçak emisyonlarının belirlenmesi ve çevresel etkileri
Determination of aircraft emission of Istanbul Atatürk Airport and its environmental effects
KAZIM ÇAĞATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ŞEN
- Havalimanı terminal modellemesi için bir metamodel
A metamodel for airport terminal modelling
İSMET CAMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTürk Hava Kurumu ÜniversitesiElektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DENİZ ÇETİNKAYA
- The effect of airport atmospheric features on passengers' behavioral intention at Abeid Amani Karume International Airport in Zanzibar
Zanzibar Abeid Amani Karume Uluslararası Havalimanı'nda havaalanı atmosferik özelliklerinin yolcuların davranış niyeti üzerine etkisi
MARYAM MUSSA MOHAMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İşletmeAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. SEMİH CEYHAN
- Havalimanı gürültü haritalarının IMPACT ile oluşturulması: Sabiha Gökçen Havalimanı uygulaması
Generating airport noise maps with impact: Sabiha Gokcen Airport case study
ASLI BAĞDAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sivil HavacılıkEskişehir Teknik ÜniversitesiHava Trafik Kontrol Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ŞAHİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ TATLI