Hekimler ve hastaların cerrahi kliniğinde aydınlatılmış onam sürecinde yaşadıkları deneyimler: Fenomenolojik bir çalışma
The experiences of physicians and patients during the informed consent process in the surgical clinic: A phenomenological study
- Tez No: 948573
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA LEVENT ÖZGÖNÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Tıp etiğinin temel ilkelerinden özerkliğe saygı ilkesinin tıp pratiğine yansımasını sağlayan aydınlatılmış onam öğretisidir. Aydınlatılmış onam, hastanın kendisine uygulanacak tanı ve tedavi yöntemlerinin kapsamını, yararlarını, risklerini ve varsa alternatif yöntemlerini bilerek önerilen tıbbi uygulamayı kabul etmesidir. Hekimler ve hastalar aydınlatılmış onam sürecine farklı anlamlar yükleyerek yaşantılamaktadır. Bu tez çalışmasında, hekimlerin ve hastaların aydınlatılmış onam sürecini nasıl deneyimledikleri, süreçte karşılaştıkları değer sorunları ve değer çatışmalarının belirlemesi amaçlandı. Araştırma, Akdeniz Üniversitesi Kalp Damar ve Göğüs Cerrahisi kliniklerinde çalışan hekimler ve ameliyat edilen hastalarla yürütülmüştür. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen kullanılarak, amaçlı ve ölçüt örnekleme yöntemleriyle 12 hasta ve 10 hekim ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşme sonuçları MAXQDA-2024 programına aktarılmış ve bu program vasıtasıyla nitel araştırma tekniklerinden tümevarım analizi tekniği aracılığıyla kodlamalar yapılmıştır. Analiz sonucunda araştırmada 3 tema ve 8 kategori oluşturulmuştur. Hekimler ve hastaların aydınlatılmış onam sürecine yükledikleri anlamlar ve bu süreçte karşılaştıkları etik sorunlar belirlenmiştir. Araştırmada hastaların aydınlatılmış onam sürecinde yaşadıkları deneyimlerinden çıkarılan sonuçlar; hastaların beklentilerinin hekimlerin etkin bir iletişim süreci yönetebilmesi, bilgilendirme sırasındaki yaklaşımı ile doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir. Aynı şekilde, hekimler de sürecin sağlıklı işlemesinde hastaların bilgi düzeyi, kültürel arka planı ve tutumlarının etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Bu araştırma, hekim ve hastaların aydınlatılmış onam sürecini farklı algıladığını, ancak iyi iletişimle etkin ve etik unsurlarla güçlendirilerek kurulmuş bir sürecin çok önemli olduğunu, hastaların haklarını desteklediği kadar hekimlerin de mesleksel motivasyonunu artıracağını göstermiştir. Bu araştırma sonuçlarının tıp etiği alanında yapılacak gelecekteki araştırmalara katkı sağlaması ve sağlık hizmeti paydaşlarının aydınlatılmış onam süreci ile ilgili etik farkındalığının artırılmasına yararlı olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Respect for autonomy, one of the fundamental principles of medical ethics, is embodied in the doctrine of informed consent, ensuring that patients actively participate in decisions regarding their medical care. Informed consent involves the patient's acceptance of recommended medical procedures with full awareness of the scope, benefits, risks, and potential alternatives of diagnostic or treatment options. However, physicians and patients may interpret and experience this process differently.This thesis aims to explore how physicians and patients experience the informed consent process and to identify the value conflicts and ethical dilemmas they encounter. The study was conducted with physicians working in the Cardiovascular and Thoracic Surgery clinics of a university hospital and with patients who underwent surgery in these departments. Using a qualitative research approach, specifically a phenomenological design, interviews were carried out with 10 physicians and 12 patients. Participants were selected through purposive and criterion sampling methods. The interview data were analyzed using the inductive analysis technique via MAXQDA 2024 software. As a result of the analysis, three main themes and eight categories were identified. The findings highlighted that both physicians and patients attribute different meanings to the informed consent process. For patients, the effectiveness of this process was closely linked to the physician's communication skills and approach during the information phase. On the other hand, physicians emphasized that patients' knowledge levels, cultural backgrounds, and attitudes significantly influence the process.The study concludes that although physicians and patients perceive the informed consent process differently, it gains substantial ethical value when supported by effective communication and adherence to ethical principles. This not only promotes patients' rights but also enhances physicians' professional motivation. The results are expected to contribute to medical ethics literature and increase ethical awareness among healthcare professionals regarding the informed consent process.
Benzer Tezler
- Bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan asistan hekimlerin alerji yönetimi
Allergy management of medical residents in a training and research hospital
SEVTAP UNAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMUT GÖK BALCI
- Kolorektal kanser tanısı alan hastaların kanser taraması bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge and attitudes of the patients diagnosed with colorectal cancer
HÜSEYİN ALTUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiBursa Uludağ ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜLEYHA ALPER
- Acil tıp kliniğinde spontan pnömotoraks tanılı hastaya yaklaşım
Approach to patients with spontaneous pneumothorax in emergency medicine clinics
SİNEM DOĞRUYOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
İlk ve Acil Yardımİstanbul Medeniyet ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM AY
- Klasik fizik tedavi yöntemlerinin ve mobilizasyon tekniklerinin kronik bel ağrısı üzerindeki etkinliğinin karşılaştırılması
Comparison of the effectiveness of classical physicaltreatment methods and mobilization techniques onchronic low back pain
NESLİŞAH ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBahçeşehir ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KEREM ALPTEKİN
- Ektopik gebelik tedavisinde medikal tedavi başarısını öngörmek için karar destek sistemi geliştirilmesi
Development of a decision support system to predict the success of medical treatment in ectopic pregnancy
OZAN ODABAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık BakanlığıKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHKAM GÖKSEL KANMAZ