Yapay zeka ve biyometrik verilerin işlenmesi
Artificial intelligence and the processing of biometric data
- Tez No: 948666
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARİFE ÖZGE YENİCE CEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bilgi teknolojilerinin tedarik zincirlerinin tamamında yaygın olarak uygulanmasıyla birlikte iş yapma biçimleri değişmeye başlamıştır. Mevcut üretim süreçleri dijital üretim süreçlerine dönüşmekte, üretim süreçlerinde hızla otomasyona geçilmektedir. Endüstriyel çağ şeklinde ifade edilen bir dönüşüm hareketi yaşanmaktadır. Bu Sanayi Çağı' nda yeni bir paradigmanın başlangıcı anlamına gelmektedir. Söz konusu dönüşüm hareketi, Dördüncü Sanayi Devri (4th Industrial Revoluation), Endüstri 4.0 (Industry 4.0) olarak isimlendirilmektedir. Günümüzde Endüstri 5.0' dan bahsedilmektedir. Endüstri 5.0 üretim süreçlerinde yapay zekânın kullanıldığı aşamayı ifade etmektedir. Endüstri 4.0' ın ilerleyen aşamalarında ve Endüstri 5.0 sürecinde yapay zekâ sistemlerinin, makine öğrenmesi tekniği ve derin öğrenme tekniği ile büyük miktarda veriyi inceleyebilmesi, insan tarafından gerçekleştirilen bir müdahale veya yönlendirme olmaksızın insanlar gibi öğrenebilmesi, geleceğe dönük tahminlerde bulunabilmesi ve böylece üretim süreçlerinin optimize edilmesi hedeflenmektedir. Yapay zekânın isim babası olarak bilinen John McCarthy' e göre yapay zekâ, akıllı makineler ve özellikle akıllı bilgisayar programları yapan bilim ve mühendislik alanıdır. Yapay zekâ, insanlık tarihinin seyrini değiştirebilecek nitelikte bir teknolojik gelişmedir. Bu teknolojik gelişme ile insanlar tarafından gerçekleştirilen iş ve işlemlerin daha hızlı, daha doğru ve daha verimli gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Her geçen gün yapay zekâ sistemlerinin verileri analiz etme ve kullanma gücü artmaktadır. Bu durum beraberinde birtakım endişe ve problemlerin doğmasına sebebiyet vermektedir. Durum böyle bir hal alınca kişisel verilerin korunması ayrıca önem arz eden bir meseleye dönüşmüştür. Öğretide Endüstri 4.0 teknolojilerine uyum sağlanırken kişisel verilerin korunmasına yönelik düzenlemelere de uyum sağlanması gerektiği özellikle vurgulanmaktadır. Kişisel veriler özel nitelikli kişisel veriler ve genel nitelikli kişisel veriler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Özel nitelikli kişisel veri kategorilerinden biri de biyometrik verilerdir. Biyometrik verilerin bazı sistemlerce, özel olarak işlenip sistematik bir biçimde birleştirilmesi sonucunda kapsamlı kişilik profilleri oluşturulabilmektedir. Bu veriler kişiye özgü ve tek olma özelliği sayesinde bir kişinin diğer kişilerden doğrudan ayırt edilmesini sağlamaktadır. Örneğin kişinin biyometrik verilerinden biri olan parmak izi sadece kişiye özgüdür ve bu parmak izinden hareketle kişinin kimliği şüpheye yer verilmeyecek şekilde tespit edilebilmektedir. Yapay zekâ sistemlerinin başlı başına hukuk sistemleri bağlamında çeşitli belirsizlik bünyesinde barındırmaya devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda yapay zekâ sistemleri tarafından biyometrik verilerin işlenmesinden doğan karmaşık problemlerin çözümünün ne kadar zor olduğu anlaşılmaktadır. Kanaatimizce henüz bu sistemler ve bu sistemler tarafından biyometrik verilerin işlenmesi hususuna ilişkin net, sınırları belli değerlendirmeler yapılması oldukça güçtür. Bununla birlikte teknolojik gelişmeler durdurulamaz bir hızla gerçekleşmektedir. Bu gelişmeler neticesinde hukukun değişime uğramayacağı beklenilemez. Çalışma kapsamında ise, yapay zekâ sistemlerinin biyometrik verileri işlemesi konusu, mevcut ulusal ve uluslararası düzenlemeler ışığında ele alınarak incelenmiş, kişisel veri işleme temelli yapay zekâ sistemlerinin tasarlanması, geliştirilmesi ve kullanılması sürecinde“insan onuru”kavramının değer kaybetmemesi yaklaşımından hareketle değerlendirmelerde bulunulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
With the widespread implementation of information technologies throughout supply chains, business practices have started transforming. Existing production processes are evolving into digital manufacturing processes, and automation is being rapidly integrated into production workflows. This marks a transformative movement often referred to as the Industrial Age. It means the beginning of a new paradigm in the Industrial Age. This transformative movement is commonly called the 4th Industrial Revolution or Industry 4.0. Today, the concept of Industry 5.0 is also being discussed. Industry 5.0 refers to the stage in production processes characterized by the integration of artificial intelligence (AI). In the advanced stages of Industry 4.0 and throughout Industry 5.0, AI systems are expected to analyze vast quantities of data by utilizing machine learning and deep learning techniques, learn in a manner analogous to humans without the need for human intervention or guidance, make future predictions, and thereby optimize production processes. As stated by John McCarthy, who is known as the father of artificial intelligence, AI is defined as the science and engineering of making intelligent machines, especially intelligent computer software. AI represents a technological development with the potential to fundamentally alter the course of human history. Through this technological advancement, tasks and operations traditionally performed by humans are expected to be conducted more rapidly, accurately, and efficiently. The power of AI systems to analyze and utilize data is increasing every day. This, however, has led to the emergence of various concerns and challenges. As a result, the protection of personal data has become a particularly critical issue. In the academic literature, it is increasingly emphasized that, while adapting to Industry 4.0 technologies, compliance with regulations on personal data protection must also be ensured. Personal data are categorized into two groups: general personal data and sensitive personal data. Biometric data is among the sensitive personal data. Comprehensive personality profiles can be constructed through the systematic processing and integration of biometric data by certain systems. Given their unique and individualized nature, biometric data enables the direct identification of individuals. For example, a fingerprint, which is one of a person's biometric data, is unique to that individual, allowing for their identity to be determined without any doubt. Considering that AI systems inherently continue to incorporate several uncertainties in the context of legal frameworks, it becomes evident how challenging it is to address the complex issues originating from the processing of biometric data by AI systems. In our view, it remains quite difficult to establish clear, well-defined assessments regarding these systems and the processing of biometric data by them. However, technology advances at an unstoppable pace. It would be unrealistic to expect that the law would remain unaffected by these advancements. This study, therefore, examines the processing of biometric data by AI systems in light of existing national and international regulations. Evaluations are made from the perspective that the concept of“human dignity”must not be compromised in the design, development, and utilization of AI systems based on personal data processing.
Benzer Tezler
- Sensor fusion with reliability ratios for altitude estimation
Yükseklik kestirimi için güvenilirlik oranları ile sensör füzyonu
NAZMİ KANKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZIM KEMAL ÜRE
- Avuç izi doğrulama için en uygun ilgi alanı bölgesinin tespit edilmesi
Detection of the most suitable roi for palmprint verification
VEYSEL KARANİ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGümüşhane ÜniversitesiYapay Zeka ve Akıllı Sistemler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZKAN BİNGÖL
- The protection of biometric data in the era of artificial intelligence technology in EU law
AB hukukunda yapay zeka teknolojisi çağında biyometrik verilerin korunması
FURKAN DARENDELİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HukukMarmara ÜniversitesiAvrupa Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAYYAR KARAYİĞİT
- Biyometrik kimliklendirmede yüz tanımanın adli bilişim süreçlerine etkisi ve analizi
The effect and analysis of face recognition on forensic information processes in biometric identification
AQEEL SHIHAB AHMED JOLAQ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Savunma ve Savunma TeknolojileriAnkara ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP ERYİĞİT
- Tamper detection in multimodal biometric templates using fragile watermarking and artificial intelligence
Kırılgan damgalama ve yapay zeka kullanan çok modlu biyometrik şablonlarda kurcalama tespiti
FATIMA ISMAIL ALI ABUSIRYEH
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAltınbaş ÜniversitesiBilişim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAHI ABDU IBRAHIM