Exploring intergenerational shared reading of picturebooks with a focus on older adults: Art, design implications and strategies for wellbeing
Resimli kitapların kuşaklararası ortak okuma deneyiminin yaş almış bireyler odağında incelenmesi: İyi oluş için sanat, tasarım çıkarımları ve stratejileri
- Tez No: 948745
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ILGIM VERYERİ ALACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Endüstri Ürünleri Tasarımı, Güzel Sanatlar, Science and Technology, Industrial Design, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: yaşsız resimli kitaplar, yaş almış bireylerin iyi oluşu, kuşaklararası ilişkiler, katılımcı tasarım, miras aktarımı, yaşlılık temsili, maddesellik, fotoğraf, çok duyulu etkileşim, nostalji, crossover picturebooks, older adults' wellbeing, intergenerational relationships, participatory design, heritage transfer, old-age representation, materiality, photography, multisensory interaction, nostalgia
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım, Teknoloji ve Toplum Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Bu tez, resimli kitapları hem bir araç hem de bir nesne olarak inceleyen doktora araştırmasını sunmaktadır. Çalışma, kuşaklararası bire bir ortak okuma deneyimlerinde, resimli kitapların yaş almış bireylerin iyi oluşunu desteklemede keyif alma ve güçlenme olanaklarına odaklanmaktadır. Resimli kitapların çok kipli (multimodal) doğası, onların türler ötesine geçmesine olanak tanır; diğer sanat biçimleriyle harmanlanarak daha geniş kitlelerle etkileşim kurmalarını sağlar. Geleneksel olarak resimli kitaplar, yetişkinlerin çocuklara eşlik ettiği okuma anlarında kullanılmıştır. Ancak son dönem araştırmalar, yetişkinlerin bu kitapları kişisel keyif için okumaya başladığını, özellikle yaşsız (crossover) resimli kitaplara olan ilginin arttığını göstermektedir. Yaş almış bireyler, genel yetişkin kategorisi içerisinde yer almalarına rağmen, resimli kitap okurları olarak çoğu zaman göz ardı edilmektedir. Ortak resimli kitap okuma uygulamalarının hem çocuklar hem de yaş almış yetişkinler için çeşitli yararlarını ortaya koyan araştırmalar bulunsa da mevcut çalışmaların büyük bir bölümü ağırlıklı olarak çocuklara odaklanmaktadır. Bu bağlamda, disiplinlerarası bir yaklaşım benimseyen bu araştırma, resimli kitapların kuşaklararası ortak okuma bağlamında yaş almış bireylerin iyi oluşunu nasıl destekleyebileceğini araştırmakta ve şu temel araştırma sorusunu ele almaktadır:“Resimli kitaplar, kuşaklararası ortak okuma deneyiminde yaşlı bireylerin iyi oluşunu nasıl destekleyebilir?”Bu soruyu yanıtlayabilmek amacıyla, resimli kitapların doğrudan ya da dolaylı olarak iyi oluşa etkisini incelemeye yönelik alt sorular belirlenmiştir: 1) Yaşlılık, kuşaklararası ilişkileri ve yaş almış bireylerin iyi oluşunu destekleyecek şekilde resimli kitaplarda nasıl temsil edilmelidir? 2) Hangi tür resimli kitaplar, yaş almış bireylerin ortak okuma bağlamında ilgisini çekebilir? 3) Ortak okuma deneyimi için yaş almış bireylerin iyi oluşunu destekleyecek yaşsız resimli kitaplar tasarlanırken nelere dikkat edilmelidir? Araştırma, birbirini tamamlayan çok sayıda çalışmayla iki aşamalı olarak yürütülmüştür. İlk aşamada, resimli kitapların yaş almış bireylerin iyi oluşuna katkı sunabilecek içerik ve maddesel özellikleri araştırılmıştır. Öncelikle, yaşlılığın resimli kitaplarda temsili—çocukların yaşlanma ve kuşaklararası ilişkiler algısı üzerindeki önemli etkisi nedeniyle—analiz edilmiştir. Daha sonra, yaşlı bireylerin resimli kitap okurları olarak deneyimleri incelenmiş; içerik, maddesellik (nesne olarak özellikleri) ve etkileşim gibi ögeler üzerinden ortak okuma bağlamında dâhiliyetlerini artırabilecek özellikler araştırılmıştır. Temsil stratejileri, kitap temaları ve maddi ögeler, birincil kaynak olan resimli kitapların analizleri ve literatür taramalarıyla desteklenerek ele alınmıştır. İkinci aşamada ise, katılımcı bir yaklaşımla resimli kitap prototipleri tasarlanmış; keyifli bir okuma deneyimi oluşturacak kitap dinamikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu aşamada, yaşlı bireylerle birlikte yapılan değerlendirme ve ortak yaratım oturumları aracılığıyla, okuyucu tercihleri ve beklentileri ortaya konmuştur. Çocuk katılımcılarla da okuma deneyimlerine dair içgörüler elde etmek amacıyla değerlendirme oturumları gerçekleştirilmiştir. Resimli kitaplarda fotoğraf kullanımının ve nostalji temsillerinin, yaş almış bireylerin katılımını ve güçlenmesini destekleyen temel unsurlar olduğu belirlenmiştir. Bu unsurların, ortak okuma sırasında zenginleşmiş bir kültürel miras aktarımını da sağladığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, çok duyulu deneyimlerin hem çocuklar hem de yaş almış bireyler için okuma keyfini artırdığı tespit edilmiştir. Bu araştırma, resimli kitapların kuşaklararası bir oyun alanı işlevi gördüğünü ve kuşaklar arasında etkileşimi destekleyerek ortak okuyucuların iyi oluşunu artırabileceğini vurgulamaktadır. Özellikle nostaljik temalar içeren ve çok boyutlu, derinlikli yaş almış karakterler sunan yaşsız resimli kitaplar, kuşaklararası ortak okumanın olumlu etkilerini artırma potansiyeline sahiptir. Bu alandaki araştırmalar, resimli kitapların çok katmanlı ve çok yönlü yapısıyla kuşaklararası aktarımı ve neşeyi nasıl kolaylaştırabileceğine dair yeni perspektifler sunmaktadır; okuyucunun yaşı ve deneyimiyle şekillenen farklı etkileşim biçimlerine açık bir alan yaratmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis presents doctoral research that explores picturebooks both as a medium and as an object. It focuses on their affordances for supporting older adults' wellbeing through pleasure and empowerment in one-on-one intergenerational shared reading experiences. Picturebooks' multimodal nature allows them to transcend genres, blending with other art forms to engage broader audiences. Traditionally, adults have primarily served as co-readers for children when it comes to picturebooks. However, recent studies have highlighted a shift, with adults increasingly reading picturebooks for personal enjoyment, particularly in the growing trend of crossover picturebooks. While older adults fall under the broader adult category, they are often overlooked as readers of picturebook. Although research highlights the benefits of shared picturebook reading for both children and older adults, most studies primarily focus on children. Thus, this interdisciplinary study investigates the potential of picturebooks to support older adults' well-being in the context of intergenerational shared reading, considering dual readership and addresses the following research question:“How can picturebooks support the well-being of older adults in an intergenerational shared reading experience?”To answer this question, sub-questions are formulated to examine picturebooks' direct or indirect effects on wellbeing, as follows: RQ1) How should old age be represented in picturebooks in order to support intergenerational relationships and older adults' wellbeing? RQ2) What type of picturebooks can engage older adults in shared reading settings? RQ3) What are the design considerations while making a crossover picturebook to support older adults' wellbeing for shared reading experience? Research proceeded in two folds through multiple interrelated studies. In the first fold, studies were conducted to explore the components of picturebooks, including their content and material features, that may contribute to the wellbeing of older adults. Initially, old age representation in picturebooks—a key influence on children's perceptions of aging and intergenerational relationships were analyzed. Next, older adults as picturebook readers were explored, and picturebook features were examined—focusing on content, materiality (object qualities), and interactivity—to enhance their engagement in shared reading settings. Strategies for old-age representation, picturebook themes and material features were elaborated through analysis of primary picturebook sources supported with literature reviews. In the second fold, picturebook prototypes were designed via a participatory approach to define picturebook dynamics that lead to pleasurable reading experiences. In this phase, evaluation and co-creation sessions with older adults were conducted to identify reader preferences and expectations. Child participants were also involved in evaluation sessions to gain insights from their reading experiences. The use of photography and the depiction of nostalgia in picturebooks were identified as key factors in engaging and empowering older adults, facilitating enriched heritage transfer during shared reading. Additionally, multisensory experiences were observed as enriching the enjoyment of both older adults and children. This research emphasizes that picturebooks serve as intergenerational playgrounds, fostering exchange between generations, ultimately enhancing the well-being of shared readers. Crossover picturebooks that appeal to broader audiences—especially those with nostalgic themes and richly depicted, multifaceted older characters—have greater potential to enhance the positive effects of intergenerational shared reading. Research in this area offers new perspectives on how picturebooks, with their multidimensional and multilayered composition, can mediate generational transfer and joy by inviting diverse forms of engagement shaped by the reader's age and experience.
Benzer Tezler
- Tarımsal ağlarda onarıcı tarımın etkisi; Türkiye örneği
The impact of regenerative agriculture on agricultural networks: The case of Türkiye
BÜŞRA EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU
- 'New wave' migration from Turkey: Exploring identity, nationhood, and senses of belonging through the case of Turkish mothers in Berlin
Türkiye'nin yeni dış göçü bağlamında değişen kimlik, ulusallık, ve aidiyet hisleri: Berlin'deki Türkiyeli göçmen anneler örneği
YAĞMUR AKSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÇIRAKMAN DEVECİ
- Türkiye'nin 2030 sera gazı emisyon hedefleri bağlamında MDAM ve LSTM modelleri ile tahmin, etki analizi ve Covid-19 sürecinin incelenmesi
Prediction, impact factor analysis, and examination of the Covid-19 period using MDAM and LSTM models in the context of Türkiye's greenhouse gas emission targets
GİZEM GÖKTAŞ BALKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİSA ÖZGE ÖNAL TUĞRUL
- Kıbrıslı Türk yetişkinlerin evden ayrılma süreçlerinin incelenmesi
The investigation of Turkish Cypriot adults' experiences of leaving home
NUR AĞDELEN
Doktora
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKLEM TEKDEMİR YURTDAŞ
- Toplumsal belleğin yitimi tartışmaları bağlamında harf inkılabı
Alphabet reform in the context of social memory loss discussion
EKREM SALTIK