Queries on retranslation projects and concepts: Concealed retranslations of Ahmet Hamdi Tanpınar in English
Yeniden çeviri projeleri ve kavramları üzerine sorgulamalar: Ahmet Hamdi Tanpınar'ın İngilizceye gizli yeniden çevirileri
- Tez No: 948749
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü (SAE, 1961) eserinin iki farklı İngilizce çevirisi bulunmaktadır: İlki Ender Gürol (2001), ikincisi ise Maureen Freely ve Alexander Dawe (2014) çevirisidir. İkisi de The Time Regulation Institute (TRI) adını taşır. Vakayı özel kılan öncü bir çeviriye rağmen ikinci çeviride ilk çeviri ifadesinin kullanılmasıdır. Bunun nedenini sorgulamak, yanmetinsel betimleyici bir çalışma başlatmış, bu da Tanpınar'ın İngilizceye çevrilen iki romanı, SAE ve Huzur (1949), üzerine metinsel çalışmaları beraberinde getirmiştir. Böylece tezin ilk bölümü, TRI, Ender Gürol'un Inner Peace (2007) ve Erdağ Göknar'ın A Mind at Peace (2008) çevirileri üzerinden Tanpınar eserlerinin İngilizce yorumlanışındaki farklılıkları, her bir vakaya özgü özelliklere ve ortaya çıkan yeni sorulara göre farklı metodolojiler kullanarak sorunsallaştırır. İngilizce eserlerin doğası, yeniden çeviri kavramını çağrıştırsa da bu konudaki incelemeler ilk çeviri ibaresine dair ikna edici bir açıklama sunamaz. Tez, sonrasında, Freely ve Dawe ile Göknar'ın çevirilerinin kuramsal açıdan yeniden çeviri sayılabileceğini iddia eder ve bunları gizlenmiş görür. İkinci bölümde, gizli yeniden çeviri kavramı, erek odaklı yaklaşımın (Toury 2003) yeniden yorumlanmasıyla göreceleştirilen, varsayılan yeniden çeviri üzerinden işlevselleştirilir. Bunun, muhtemel yapay kavramlara (Goodman 1983; Hacking 1999) kıyasla, ampirikliği ve gerekçelendirilebileceği savunulur. Yeniden çeviri kavramlarının göreceliği ve çoğalmaları ışığında, tezin sonunda mevcut kavramlar, 104 makale üzerinden, akademik iş bölümünü gösteren bir matris (Koskinen 2010) ve takriben oluşturulmuş kavramsal şemalara dayalı sınıflandırma kullanılarak analiz edilir. Hedef, alanın gelişimine yönelik, ortaya çıkan kavramların paradigmatik yaklaşımla (Kuhn 2000) ele alınmasıdır. Tez bağlantılı iki sav sunar: Biri yeniden çeviri yapanların, diğeri ise yeniden çeviri araştırmacılarının tutumlarıyla ilgilidir. Çeviri/yeniden çeviri araştırmalarının, üst alanda çeviri/yeniden çeviri kavramlarına fayda sağlayacağı iddia edilir. Bu fayda, araştırmacıların amaçlarına göre konumlanmaları ve ötekinin kavramına uygulanabilecek şiddet ihtimali ışığında, mukayese edilebilirlik/edilemezlik konularında görülebilir.
Özet (Çeviri)
Saatleri Ayarlama Enstitüsü (SAE, 1961) by Ahmet Hamdi Tanpınar has two distinct English translations: a first translation by Ender Gürol (2001) and a second one by Maureen Freely and Alexander Dawe (2014), both titled The Time Regulation Institute (TRI). The case seems peculiar due to the first translation tagline on the latter, despite a precedent. The question of why prompted a paratextual descriptive study, which led to textual studies of Tanpınar's two novels in English, SAE and Huzur (1949). Thus, the first chapter problematizes the different interpretations of Tanpınar's oeuvre in English through the TRI translations, Inner Peace (2007) by Ender Gürol, and A Mind at Peace (2008) by Erdağ Göknar, employing distinct methodologies for each case based on their characteristics and the further questions asked. Although the nature of the works invokes the concept of retranslation, the investigation into them reveals no convincing explanation for the first translation tagline. The dissertation, then, theoretically claims that both Freely and Dawe's and Göknar's translations qualify as retranslations and approaches them as concealed. Consequently, the second chapter operationalizes this concept based on assumed retranslation, relativized by reinterpreting the target-oriented framework (Toury 2003). The concept is argued to be empirical and justified in view of possible artificial ones (Goodman 1983; Hacking 1999). Given the relativity and proliferation of retranslation concepts, the chapter lastly describes the current retranslation concepts, analyzing 104 articles using a matrix of academic labor (Koskinen 2010) and its categorization loosely constructed as conceptual schemes. It thus aims at a paradigmatic understanding of the emerging concepts for the development of the field (Kuhn 2000). Overall, the dissertation presents two related thesis statements: one on the stances of retranslators and the other on those of retranslation researchers. It argues that the study of (re)translation practice can be beneficial at the meta-level of (re)translation concepts, particularly in terms of researchers' self-positioning based on research purposes and (in)commensurability in light of the potential manipulation of another's concept.
Benzer Tezler
- Arama sorguları üzerinde görev tabanlı kümeleme
Task-based clustering on search queries
ALMILA SELCEN AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF YASLAN
- Execution of distributed database queries on a HPC system
HPC sistemi üzerinde dağıtık veri tabanı sorgularının çalıştırılması
İBRAHİM SEÇKİN ÖNDER
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Bölümü
DOÇ. DR. AHMET COŞAR
- Genome reconstruction on genomic data-sharing beacons
Genomik veri paylaşan beacon sistemlerine genom yeniden inşa saldırıları
KEREM AYÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ERCÜMENT ÇİÇEK
- On the tradeoff between privacy and utility in genomic studies: Differential privacy under dependent tuples
Genomik çalışmalarda gizlilik ve verinin işe yararlılığı üzerine analiz: Bağımlı elemanlar altında diferansiyel gizlilik
NOUR M.N. ALSERR
Doktora
İngilizce
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ULUSOY
PROF. DR. ERMAN AYDAY
- Ankara örneğinde doğal ve kültürel kaynakların arccad yazılımı yardımı ile saptanması üzerine bir araştırma
A Research on determining natural and cultural resources for selected areas within Ankara, using accard
TALİN ERARSLAN