Fen bilimleri öğretmenlerinin biyoteknolojik uygulamalar ile ilgili informal muhakemeleri
Science teachers' informal reasoning about biotechnological applications
- Tez No: 948998
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL SARAÇOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoteknoloji, Eğitim ve Öğretim, Biotechnology, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Bu araştırmada, Fen Bilimleri öğretmenlerinin biyoteknolojik uygulamalar konusundaki informal muhakemeleri incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemi desenlerinden durum çalışması deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bütüncül tek durum modeli tercih edilmiş, bu seçim araştırmada tek bir analiz biriminin detaylı olarak incelenmesine dayanmıştır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yönteminin ölçüt örnekleme türüne göre oluşturulmuştur. Araştırma, çalışmaya katılmaya gönüllü ve biyoteknolojik uygulamalar ile ilgili bilgi sahibi olan altı Fen Bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Veriler görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile incelenmiş ve kodlanarak yorumlanmıştır. Fen Bilimleri öğretmenlerinin informal muhakemeleri; akılcı, duygusal ve sezgisel muhakeme türleri çerçevesinde sınıflandırılmıştır. Katılımcıların biyoteknolojik uygulamalara yönelik muhakemelerini etkileyen faktörler, SEE-STEP modeli temel alınarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Fen Bilimleri öğretmenleri biyoteknolojik uygulamalar konusunda çoğunlukla akılcı muhakeme türünü kullanmaktadır. Bu durum, öğretmenlerin bilimsel ve analitik bir yaklaşımı benimsediğini göstermektedir. Ancak duygusal ve sezgisel muhakemenin de belirli durumlarda etkili olduğu, özellikle etik ve sosyal değerlere atıfta bulunulan konularda ön plana çıktığı görülmüştür. Bu, öğretmenlerin bilimsel bilgiler ile etik ve sosyal sorumlulukları dengeli bir şekilde ele aldıklarını göstermektedir. Duygusal muhakeme türünün kullanımı, öğretmenlerin bilimsel verilerden bağımsız olarak etik değerlere ve bireylerin duygusal ihtiyaçlarına duyarlılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Katılımcılar sezgisel muhakemeyi genellikle bilimsel verilere doğrudan ulaşamadıkları konularda dile getirmiş ve bu yöntemi yalnızca tamamlayıcı bir unsur olarak kullanmışlardır. Bu durum, Fen Bilimleri öğretmenlerinin daha çok bilimsel temellere dayalı kararlar aldığını ve sezgisel değerlendirmelere sınırlı bir şekilde başvurduğunu göstermektedir. Ancak, sezgisel muhakemenin tamamen dışlanmaması, bireylerin bilimsel bilgilerin ötesindeki belirsizliklerle başa çıkma çabasını da yansıtmaktadır. Araştırmada sosyokültür, çevre, bilim, teknoloji, etik-ahlak ve politika gibi faktörlerin katılımcıların biyoteknolojik uygulamalar ile ilgili muhakemeleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Özellikle etik-ahlak ve sosyokültürel faktörler, öğretmenlerin karar alma süreçlerinde belirleyici bir rol oynamıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin biyoteknoloji konusundaki algılarını ve bu algıların öğretmenlerin tutumları ile ilişkisini araştıran çalışmalar gerçekleştirilebilir.
Özet (Çeviri)
This study examined science teachers' informal reasoning regarding biotechnological applications. The study employed a case study design, a qualitative research approach. A holistic single-case model was chosen for the study, and this choice was based on a detailed examination of a single unit of analysis. The study group was formed using the criterion sampling method of purposive sampling. The research was conducted with six science teachers who volunteered to participate in the study and were knowledgeable about biotechnological applications. Data were collected using the interview technique. The data obtained were analyzed using content analysis, coded, and interpreted. Science teachers' informal reasoning was classified into rational, emotional, and intuitive reasoning types. The factors influencing participants' reasoning regarding biotechnological applications were analyzed using the SEE-STEP model. Research findings indicate that science teachers mostly use rational reasoning regarding biotechnological applications. This suggests that the teachers adopt a scientific and analytical approach. However, emotional and intuitive reasoning were also found to be effective in certain situations, particularly in matters that referenced ethical and social values. This demonstrates that teachers balance scientific knowledge with ethical and social responsibilities. The use of emotional reasoning demonstrates that teachers demonstrate sensitivity to ethical values and individuals' emotional needs, independent of scientific data. Participants generally mentioned intuitive reasoning in matters where they could not directly access scientific data and used this method only as a complementary tool. This suggests that science teachers make decisions based largely on scientific foundations and use intuitive evaluations to a limited extent. However, intuitive reasoning should not be completely excluded, reflecting individuals' efforts to cope with uncertainties beyond scientific knowledge. The study determined that factors such as socioculture, environment, science, technology, ethics, morality, and politics influenced participants' reasoning regarding biotechnological applications. Ethics, morality, and sociocultural factors, in particular, played a decisive role in teachers' decision-making processes. Based on the research findings, studies investigating students' perceptions of biotechnology and the relationship between these perceptions and teachers' attitudes could be conducted.
Benzer Tezler
- Biyoloji ve fen bilimleri öğretmenlerinin öğretimi tasarlama ve uygulama sürecinde biyoetik konulara yer verme durumlarının incelenmesi
An examination of the involvement of bioethical issues in the design and implementation of teaching by biology and science teachers
NALAN KOLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE ÖZER KESKİN
- Fen bilimleri öğretmenlerinin biyoteknolojiye ilişkin laboratuvar deneyimlerine yenilikçi öğretim yaklaşımlarının etkisi
The impact of innovative teaching approaches on the biotechnology related laboratory experiences of science teachers
TUĞÇE YAĞMUR ORHAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN ŞAHİN
- İlköğretim fen bilgisi öğretmenlerinin biyoteknoloji (genetik mühendisliği) farkındalık düzeyleri
The level of biotechnology (genetic engineering) awareness of elementary science teachers
EVRİM ÖCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Biyoteknolojiİnönü Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KAHRAMAN
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının 'Tarımsal biyoteknoloji' konusundaki yapılandırılmış deney uygulamalarının bilgi ve tutumlarına etkisi
The effect of science teacher candidates on knowledge and attitudes of structured experimental applications on 'Agricultural biotechnology'
HİLAL AGAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHİME SEVİL YALÇIN
- Exploring design based learning activities in 2nd grade science classrooms
2. sınıf bilim sınıflarında tasarım tabanlı öğrenme aktivitelerinin keşfedilmesi
ÖZLEM YAPRAK BOSTANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZTÜRK