Sınır ticareti uygulamaları kapsamında yapılan ithalat ve ihracatın Türkiye dış ticaretindeki yeri, önemi ve çözüm önerileri
The place, importance and solution proposals of imports and exports made within the scope of border trade practices in Türkiye's foreign trade
- Tez No: 949009
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARİF SELİM EREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Türkiye, sınır ticareti, panel çekim modeli, Turkey, border trade, panel gravity model
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Panel Çekim Modeli, ülkeler arasındaki ikili ticaret akışlarını ekonomik büyüklükleri ve aralarındaki mesafeyi temel alarak öngörmeyi amaçlamaktadır. İlk olarak Tinbergen (1962) tarafından ortaya konan bu model, başlangıçta teorik altyapısının zayıf olması nedeniyle eleştirilere maruz kalmış olsa da sonraki dönemlerde yapılan teorik ve ampirik katkılar sayesinde tahmin gücü önemli ölçüde gelişmiştir. Bu çalışmada, Türkiye ile sınır komşuları olan İran, Irak, Gürcistan ve Nahçıvan arasında 2015-2024 döneminde sınır ticareti kapsamında gerçekleşen dış ticaret ilişkileri panel çekim modeli aracılığıyla incelenmiştir. Araştırmada Türkiye'nin sınır ticaretine etki edebilecek temel faktörler veya değişkenler olarak; sınır ticareti kapsamındaki dış ticaret hacmi, Türkiye ile partner ülkeler arasındaki ortalama mesafe, her iki tarafın gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) ve nüfus değerleri dikkate alınmıştır. Panel veri analizinden elde edilen bulgular, Türkiye ve partner ülkelerin kişi başına düşen GSYİH'sinde %1'lik artışın sırasıyla ihracatta %0.023 ve ithalatta %1.2489 oranında sınır ticareti kapsamındaki dış ticaret hacmini artırdığını göstermektedir. Diğer yandan, taraflar arasındaki ortalama mesafenin %1 oranında artması ise sınır ticareti kapsamındaki dış ticaret hacmini %3,63 oranında azaltmaktadır. Elde edilen sonuçlar, ekonomik büyümenin sınır ticaretini pozitif yönde etkilediğini, fiziksel mesafenin ise ticareti sınırlayıcı bir unsur olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, sınır ticaretini artırmak için hem ekonomik işbirliklerinin güçlendirilmesi hem de ulaşım ve lojistik altyapısının geliştirilmesi yönünde politika önerilerine ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Gravity Model aims to predict bilateral trade flows between countries based on their economic size and the distance between them. Although this model, which was first introduced by Tinbergen (1962), was initially criticized for its weak theoretical foundation, its predictive power has improved significantly thanks to the theoretical and empirical contributions made in the following periods. In this study, the foreign trade relations between Turkey and its border neighbors Iran, Iraq, Georgia and Nakhchivan in the 2015-2024 period are analyzed through the panel gravity model. The main factors or variables that may affect Turkey's border trade are the volume of foreign trade within the scope of border trade, the average distance between Turkey and partner countries, the gross domestic product (GDP) of both sides and population values. The findings from the panel data analysis show that a 1% increase in the GDP per capita of Turkey and partner countries increases the volume of foreign trade in border trade by 0.023% and 1.2489% in exports and imports, respectively. On the other hand, a 1% increase in the average distance between the parties decreases the volume of foreign trade in border trade by 3.63%. The results reveal that economic growth positively affects border trade, while physical distance is a limiting factor. In this framework, it has been concluded that policy recommendations are needed both to strengthen economic cooperation and to improve transportation and logistics infrastructure in order to increase border trade.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Türk tütün politikasının Avrupa Topluluğu ortak tütün politikasıyla bütünleşmesi
Başlık çevirisi yok
HALUK TANRIVERDİ
Doktora
Türkçe
1990
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiOrganizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM ÖNER
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında DTÖ'nün rolü-Türkiye değerlendirmesi
The role of the WTO in facilitating international trade–The case of Türkiye
ALİ KELLECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası TicaretBaşkent ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL SARIASLAN
- Türkiye'nin komşu ülkeleri ile olan dış ticareti ve geliştirilmesinde eğitimin rolü
Turkey's foreign trade with its neighbouring countries and the role of education in its improvement
YASEMİN KURTBÖRÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İşletmeGazi Üniversitesiİşletme Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UFUK KAYA