Eski hükümlülere yönelik sosyal politikaların incelenmesi: Düzce ili örneği
An examination of social policies for ex-convicts: The case of Düzce province
- Tez No: 949070
- Danışmanlar: PROF. DR. EMEL İŞTAR IŞIKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sigortacılık, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Insurance, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sigortacılık ve Sosyal Güvenlik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu tez, ceza infaz kurumlarından tahliye olan eski hükümlülerin topluma yeniden kazandırılması sürecinde sosyal politikaların rolünü incelemektedir. Araştırmanın saha çalışması Düzce ilinde gerçekleştirilmiş olup, 40 eski hükümlü ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla nitel veri toplanmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri, suç türleri, ceza süreci deneyimleri, cezaevi koşulları, tahliye sonrası karşılaştıkları sosyal, ekonomik ve psikolojik sorunlar detaylı biçimde analiz edilmiştir. Bulgular, cezaevinde sunulan kurs, seminer ve işyurdu faaliyetlerine katılımın yeniden uyum sürecini olumlu etkilediğini; ancak bu programların sürekliliğinin sağlanamaması, bireylerin serbest kalma sonrasında desteklenmemesi ve mesleki becerilerin piyasa ihtiyaçlarıyla uyumsuzluğu nedeniyle etkinliğin sınırlı kaldığını ortaya koymuştur. Denetimli serbestlik uygulamaları, katılımcıların sosyal hayata yeniden adaptasyonunu destekleyen önemli bir araç olarak öne çıkmıştır. Ancak bu sürecin bireyselleştirilmiş destek mekanizmalarından yoksun olması, etkisini sınırlamaktadır. Devlet destekli sosyal yardımların ve mesleki eğitimlerin katılımcıların yaşam koşullarını iyileştirmede kısmen etkili olduğu, fakat bu hizmetlerin erişilebilirliğinin ve sürekliliğinin yetersiz kaldığı tespit edilmiştir. Özellikle sabıka kaydının istihdam sürecinde oluşturduğu yapısal engeller, bireylerin ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarını zorlaştırmakta, toplumsal dışlanmayı pekiştirmektedir. Araştırma sonuçları, Türkiye'de eski hükümlülere yönelik sosyal politikaların daha çok kısa vadeli ve merkezi düzeyde yürütüldüğünü, birey odaklı, bütüncül ve sürdürülebilir stratejilere ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Toplumsal damgalamayı azaltmaya yönelik kamu farkındalık çalışmalarının yetersizliği, bireylerin yeniden suç işleme riskini artırmakta, sosyal bütünleşme süreçlerini zorlaştırmaktadır. Çalışmanın sonunda, eski hükümlülerin iş gücü piyasasına katılımını kolaylaştıracak düzenlemelerin yapılması; mesleki eğitimlerin piyasa ihtiyaçlarına göre revize edilmesi; psiko-sosyal destek hizmetlerinin yerel düzeyde yaygınlaştırılması; denetimli serbestlik süreçlerinin bireysel ihtiyaçlara göre yeniden yapılandırılması ve sivil toplum ile kamu kurumları arasında etkin koordinasyonun sağlanması önerilmektedir. Ayrıca, sosyal politikaların yalnızca cezaevi sonrası döneme odaklanmakla kalmayıp, infaz süreci boyunca bireyin rehabilitasyonunu destekleyecek şekilde yapılandırılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the role of social policies in the reintegration process of former convicts released from penal institutions. The fieldwork was conducted in the province of Düzce, involving qualitative data collection through semi-structured interviews with 40 former convicts. The demographic characteristics of the participants, types of offenses, incarceration experiences, prison conditions, and the social, economic, and psychological challenges encountered after release were comprehensively analyzed. Findings indicate that participation in prison-based programs such as courses, seminars, and vocational workshops positively contributes to reintegration; however, the limited continuity of these programs, lack of post-release support, and the mismatch between vocational training and labor market demands reduce their effectiveness. The study highlights the importance of probation practices in facilitating social adaptation. Nevertheless, the lack of individualized support mechanisms in this process limits its impact. While state-sponsored social aid and vocational training partially improve participants' living conditions, their limited accessibility and continuity hinder their overall effectiveness. In particular, the structural barriers posed by criminal records during job-seeking processes reinforce social exclusion and prevent economic independence. Research findings reveal that current social policies targeting former convicts in Turkey are predominantly short-term and centrally implemented. There is a pressing need for person-centered, holistic, and sustainable strategies. The absence of effective public awareness campaigns to reduce social stigma increases the risk of recidivism and complicates social integration processes. In this context, the study proposes the following policy recommendations: regulatory reforms to facilitate the labor market participation of former offenders; revision of vocational training programs in alignment with market needs; expansion of psychosocial support services at the local level; restructuring of probation practices according to individual needs; and strengthening coordination between civil society and public institutions. Moreover, social policies should not solely focus on the post-release period but be structured to support rehabilitation throughout the incarceration process
Benzer Tezler
- Sosyal devlet ve Türkiye'de sosyal devlet uygulamalarının incelenmesi
The social state and the examination of the practices of the social state
YUSUF MUYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu YönetimiMuş Alparslan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM COŞKUN
- Türkiye'de hükümlü ve eski hükümlülere yönelik sosyal politikalar
Social policy towards the convicts and ex-convicts in Turkey
MURAT ERUSTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHAN SELEK ÖZ
- Eski hükümlü bireylerin işgücü piyasasındaki koşulları: İzmir ili örneği
The conditions of ex-convict individuals in the labor market: The example of İzmir province
CANSU EREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriPamukkale ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN KUMAŞ
- Eski hükümlülerin suçu terk etmeleri ve topluma entegre olmaları üzerine sosyolojik bir araştırma
A sociological study on desistance of ex-convicts and their integration into society
SADULLAH SEYİDOĞLU
- Ceza infaz kurumlarında alınan mesleki eğitimlerin eski hükümlülerin istihdamda bulunma haline etkisi: Niğde Açık Ceza İnfaz Kurumu eski hükümlüleri üzerine nitel bir araştırma
The effect of vocational trainings in penal institutions on the employment status of ex-convicts: A qualitative research on formerconvicts of Niğde Open Penal Institution
BİLAL ÇİLKAYA
Doktora
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ŞAHİN