Sosyal medya üzerinden sağlıklı etiketi ile paylaşılan yemek tarifelerinin besin ögesi örüntü profili ve sürdürülebilirlik parametreleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of recipes shared with the healthy label on social media in terms of nutrient profile model and sustainability parameters
- Tez No: 949522
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA BÜYÜKTUNCER DEMİREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu çalışmada, Instagram'da #sağlıklıtarifler etiketiyle paylaşılan yemek tarifeleri, besin ögesi örüntü profili ve sürdürülebilirlik parametreleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada 10.000'den fazla takipçisi olan Instagram hesaplarından, taramanın yapıldığı günden itibaren son altı ay içinde #sağlıklıtarifler etiketleriyle paylaşılmış olan gönderiler sağlıklı tarife grubu veya #yemektarifleri etiketleriyle paylaşılmış olan gönderiler kontrol tarife grubu olarak alınmıştır. 1000'den fazla beğeni almış gönderiler Brand24 sosyal medya izleme aracı kullanılarak toplanmıştır. Net içerik bilgisi sunan, malzeme isimleri ve miktarları açıkça belirtilmiş, tarifenin kendi dinamiğine göre varsa pişirme yöntemi ile soğutma sürecine ilişkin bilgilerin yer aldığı tarifeler sıralama yöntemi ile seçilerek çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada 200 sağlıklı tarife ile 200 kontrol tarifesi olmak üzere toplam 400 tarifeye ait içerik analiz edilmiştir. Besin ögeleri BEBİS programıyla; karbon ayak izi (kg CO₂ eq. /f.u) ve su ayak izi (m³ H₂O eq. /f.u) değerleri CCaLC2 yazılımı ile hesaplanmıştır. Tarifeler Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa Bölge Ofisi Besin Ögesi Örüntü Profili Modeli (2023) kriterlerine göre uygunluk açısından değerlendirilmiştir. Sağlıklı tarifeler ağırlıklı olarak salata (%31,5), tatlı (%22,5) ve zeytinyağlı sebze yemeği (%6,5) kategorilerinde yoğunlaşırken, kontrol tarifeleri tavuk (%13,5) ve et yemeği (%12,5) kategorilerinde yoğunlaşmıştır. Sağlıklı tarifeler grubunda yer alan tarifelerin ortalama karbon ayak izi 0,95±1,57 kg CO₂ eq. /f.u, su ayak izi 0,13±0,16 m³ H₂O eq. /f.u ve enerji değeri 289,21±190,71 kkal olarak belirlenmiştir. Kontrol grubunda bu değerler sırasıyla 1,06 ± 0,66 kg CO₂ eq. /f.u, 0,31 ± 0,44 m³ H₂O eq /f.u ve 332,01 ± 186,38 kkal bulunmuştur (her biri için p
Özet (Çeviri)
In this study, recipes shared on Instagram with the hashtag #sağlıklıtarifler (#healthyrecipes) were evaluated in terms of nutrient profile and sustainability parameters. Posts shared within the last six months from Instagram accounts with more than 10,000 followers were included as either part of the healthy recipe group (using the hashtag #sağlıklıtarifler) or the control recipe group (using the hashtag #yemektarifleri – #recipeshare). Posts with more than 1,000 likes were collected using the Brand24 social media monitoring tool. Recipes that clearly listed ingredients and quantities, included information on cooking and cooling methods (if applicable), and provided a clear content structure were selected using a ranking method. A total of 400 recipes—200 from the healthy recipe group and 200 from the control recipe group—were analyzed. Nutritional values were calculated using the BEBIS software, while carbon footprint (kg CO₂ eq./f.u) and water footprint (m³ H₂O eq./f.u) values were computed using the CCaLC2 tool. The recipes were also assessed based on their compliance with the WHO Regional Office for Europe Nutrient Profile Model (2023) criteria. Healthy recipes were predominantly categorized as salads (31.5%), desserts (22.5%), and vegetable dishes with olive oil (6.5%), whereas control recipes mainly featured chicken (13.5%) and meat dishes (12.5%). The average values in the healthy recipe group were calculated as follows: carbon footprint 0.95 ± 1.57 kg CO₂ eq./f.u, water footprint 0.13 ± 0.16 m³ H₂O eq./f.u, and energy 289.21 ± 190.71 kcal. In the control group, these values were: 1.06 ± 0.66 kg CO₂ eq./f.u, 0.31 ± 0.44 m³ H₂O eq./f.u, and 332.01 ± 186.38 kcal (p
Benzer Tezler
- Instagram'da beden imgesi: Fitspiration etkisi
Body image on Instagram: 'Fitspiration' effect
İLDENİZ KESKİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İletişim Bilimleriİstanbul Medipol ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN AKYÜZ
- Sosyal medyada gıda sektörünün netnografi ve metin madenciliği yöntemi ile incelenmesi: Torku markasının Twitter analizi
Analysis of the food industry in social media with Netnography and text mining methods: Twitter analysis of Torku brand
FATMA DİKKAYA KAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiAksaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VİLDAN GÜLPINAR DEMİRCİ
- Geleneksel gıda ürünlerinin sosyal medya üzerinden satın alınmasının Türk ekonomisine finansal katkısı üzerine bir araştırma (Facebook ve Instagram örneği)
A research on the financial contribution of traditional food products to the Turkish economy through social media (Facebook and Instagram example)
DERYA SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA YURTTADUR
- Elektronik ağızdan ağıza iletişimde kullanıcı motivasyonları ve davranış ilişkileri: Facebook örneği
User motivation and behaviors relationships in electronic word-of-mouth: Facebook example
İBRAHİM TOPAL
- Günümüz toplumsal ortamında kişilerarası ilişkilerdeki dönüşümün sosyal medyayı kullanan çocuklar üzerinden incelenmesi
To evaluate transformation in interpersonal communication through the children using social media in today's social environment
AYŞEGÜL KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halkla İlişkilerEge Üniversitesiİletişim Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF YILDIZ