Geri Dön

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi akademik personeli veöğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği tutumlarının kavramsal ve ampirik yöntemlerle incelenmesi

A conceptual and empirical study on the gender equality attitudes of academic staff and students at Tekirdağ Namık Kemal University

PDF İndir

  1. Tez No: 949582
  2. Yazar: NURCAN YURTTAŞ DURAK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKMEN KANTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kadın ve Aile Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 133

Özet

Bu tez çalışması, toplumsal cinsiyet eşitliği kavramını üniversite ortamında çok boyutlu biçimde ele alarak, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi'nde görev yapan akademik personel ile öğrenim gören öğrencilerin toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik tutumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, yalnızca bireylerin eğitim ve istihdam olanaklarına eşit erişimiyle sınırlı kalmamakta, aynı zamanda kurumsal kültür, karar alma süreçlerine katılım ve cinsiyet temelli önyargılarla mücadele açısından da değerlendirilmesi gereken yapısal bir meseledir (Connell, 2005; Acker, 2006). Bu bağlamda çalışma, üniversite mensuplarının bireysel tutumlarını analiz etmekle kalmayıp, kurumsal dönüşüm için gerekli olan farkındalık düzeylerini de nicel olarak ölçmeyi hedeflemiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli çerçevesinde nicel yöntem kullanılmıştır. Çalışma grubunu oluşturan 866 gönüllü katılımcıdan %58'i öğrenci, %42'si ise akademik personeldir. Veri toplama aracı olarak, geçerlilik ve güvenirliği Gözütok, Toraman ve Acar-Erdol (2017) tarafından kanıtlanmış olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği (TCEÖ) tercih edilmiştir. Ölçek, cinsiyet temelli önyargıların açık ve örtük biçimlerini değerlendirmeye olanak tanıyan iki alt boyuttan oluşmaktadır:“Erkeği Üstün Gören”ve“Kadını Erkeğe Bağımlı Kılan”anlayış. Bu alt boyutlar aracılığıyla, üniversite mensuplarının tutumlarında ambivalan cinsiyetçiliğin izleri tespit edilmeye çalışılmıştır (Glick ve Fiske, 1996). Veri toplama süreci, 2024–2025 akademik yılı güz ve bahar yarıyıllarını kapsayan Kasım–Nisan aylarında gerçekleştirilmiş; anket formu Google Forms aracılığıyla dijital olarak uygulanmıştır. Katılımcılara ulaştırılan anketlerde demografik değişkenlerin yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin tutumlarını ölçmeye yönelik 5'li Likert tipi ifadeler yer almıştır. SPSS 26.0 programı kullanılarak analiz edilen verilerde, parametrik ve non-parametrik testler (bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H) uygulanmış; anlamlılık düzeyi p < .05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular, kadın katılımcıların erkeklere göre anlamlı düzeyde daha eşitlikçi tutumlara sahip olduğunu göstermektedir. Eğitim düzeyi arttıkça eşitlikçi tutum puanlarının da yükseldiği, özellikle lisansüstü eğitim alan bireylerde bu farkın belirginleştiği gözlenmiştir. Ayrıca, öğrencilerin akademik personele kıyasla daha eşitlikçi eğilimler sergilediği; çocuk sahibi bireylerde ise eşitlikçi tutumların daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Akademik unvana göre tutum puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmamakla birlikte, Dr. Öğretim Üyesi unvanına sahip bireylerin daha yüksek ortalamalara sahip olduğu görülmüştür. Medeni durum değişkeni ise bazı boyutlarda anlamlılık gösterse de genelleştirilebilir bir eğilim sunmamıştır. Bu kapsamlı bulgular, üniversitelerde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında yalnızca yapısal düzenlemelerin değil, aynı zamanda bireylerin tutum ve farkındalıklarının da belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi örneğinden hareketle, Türkiye'deki üniversitelerde kurumsal eşitlik politikalarının geliştirilmesi, eğitim müfredatlarının cinsiyet duyarlılığı içerecek şekilde yeniden yapılandırılması ve yönetim süreçlerinde kapsayıcı stratejilerin benimsenmesine yönelik bilimsel bir temel sunmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle çalışma, yalnızca akademik literatüre katkı sağlamakla kalmamakta; aynı zamanda eşitlikçi ve sürdürülebilir bir yükseköğretim yapısının inşasına yönelik uygulanabilir politika önerileri geliştirilmesine de katkıda bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

This thesis aims to examine the attitudes of academic staff and students at Tekirdağ Namık Kemal University towards gender equality, with a specific focus on whether these attitudes differ significantly according to various socio-demographic variables. Gender equality is not only about equal access to education and employment opportunities, but also a structural issue that must be addressed through institutional culture, decision-making mechanisms, and the mitigation of gender-based biases (Connell, 2005; Acker, 2006). In this context, the study seeks not only to analyze individual attitudes but also to quantitatively measure institutional awareness levels necessary for sustainable transformation in higher education. A quantitative research design based on the relational screening model was employed. The sample consists of 866 voluntary participants, of whom 58% are students and 42% are academic staff. The data were collected using the Gender Equality Scale (GES), developed and validated by Gözütok, Toraman, and Acar-Erdol (2017). This scale comprises two subdimensions“Male Superiority”and“Female Dependence”which reflect the components of ambivalent sexism theory (Glick ve Fiske, 1996), allowing both hostile and benevolent sexist attitudes to be assessed within the institutional context. Data were collected online via Google Forms between November and April of the 2024–2025 academic year. In addition to demographic questions, participants responded to Likert-type items measuring their attitudes toward gender roles. Statistical analyses were conducted using SPSS 26.0, and appropriate techniques (e.g., independent samples t-test, one-way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H) were applied based on assumptions of normality and homogeneity of variance. The level of significance was set at p < .05. The results indicated that female participants held significantly more egalitarian views than their male counterparts. Higher levels of education were associated with more gender-equal attitudes, particularly among those with postgraduate education. Students demonstrated more egalitarian tendencies than academic staff, and individuals with children exhibited stronger support for gender equality. While academic rank did not yield statistically significant differences, those holding the title of Assistant Professor had the highest mean scores. Marital status yielded mixed results without a clear pattern. These findings underscore that achieving gender equality in universities requires more than structural policies; individual awareness and attitudes also play a critical role. Based on the Tekirdağ Namık Kemal University case, this study provides empirical insights that can inform gender-sensitive institutional strategies, curriculum revisions, and inclusive governance practices in higher education. As such, it contributes not only to the academic literature but also to the development of sustainable and equality-driven higher education environments in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    925378

    Soleus şınav hareketi, direnç egzersizleri ve aerobik tabanlı egzersiz stratejilerinin sedanter yetişkinlerin sağlık parametrelerine etkisi

    Effects of soleus push-up movement, resistance exercises and aerobic-based exercise strategies on health parameters of sedentary adults

    UMUT CANLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    FizyolojiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Fizyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ RIZA KIZILER

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT MENGİ

  2. Tez No

    657345

    Yükseköğretim Kurumları Etik Kodları Modelinin üniversitelerdeki uygulamalarının paydaş grupları üzerindeki etkisi: Bir araştırma

    The impact of the application of the 'Academic Institutions Ethics Code Model' in universities on stakeholder groups: A research

    SAİM ALTAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OĞUZHAN AYDEMİR

  3. Tez No

    776298

    Üniversite akademik ve idari personelinin COVID-19 aşısına yönelik davranışlarını etkileyen faktörler: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi örneği

    Factors affecting the behavior of university academic and administrative staff towards COVID-19 vaccine: The case of Tekirdağ Namık Kemal University

    MELİHA MERTOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sağlık YönetimiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DENİZ YETKİN AKER

  4. Tez No

    630143

    Cumhuriyetin ilanından günümüze Türk resminde kadın imgesi ve biçimsel yaklaşımlar

    Woman image and formal approaches in Turkish painting from the proclamation of the republic to the nowadays

    ÖMER YÜKSEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Güzel SanatlarTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    PROF. MELİHAT TÜZÜN

  5. Tez No

    742138

    Denormalizasyon ile sorgu işleme süresini iyileştirme: Akademik veri yönetim sistemi uygulaması

    Improving query processing time with denormalization: Academic data management system application

    FATMA DEMET DURAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDİNÇ UZUN

Geri Dön