Jüt ve kenevir liflerinin karakterizasyonu ve katyonik boyama prosesi sonrası yapısal özelliklerinin incelenmesi
Characterization of jute and hemp fibers and investigation of their structural properties after cationic dyeing process
- Tez No: 949609
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Jüt, Endüstriyel Kenevir, Lif Karakterizasyonu, Ağartma, Terbiye İşlemi, Sürdürülebilirlik, Jute, Industrial Hemp, Fiber Characterization, Bleaching, Finishing Process, Sustainability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Tekstil endüstrisinde sürdürülebilirlik sadece bir trend değil, aynı zamanda çevre, toplum ve ekonomik sürdürülebilirlik ile ilgili acil küresel zorlukların üstesinden gelmek için bir gerekliliktir. Yalnızca endüstrinin kendisine değil aynı zamanda toplulukların refahına ve dünyanın sağlığına da fayda sağlar. Tekstil sektörü dünyayı en çok kirleten ikinci sektördür. Mevcut mevzuat değişiklikleriyle birlikte enerji ve su tüketimine yönelik eleştirel analizler artıyor. Dünyamızda kaynaklar azaldıkça tekstil sektörü malzeme kullanımı konusunda daha dikkatli olmaya yöneliyor. Endüstrinin tamamı, su tüketimi, pestisit kullanımı ve hammadde üretmek için gereken iş gücü gibi faktörlere odaklanarak daha sürdürülebilir liflere olan talebi artırıyor. Sentetik lif kullanımının azaltılması ve doğal lifların sürdürülebilir üretim süreci bizim için çok önemlidir. Pamuk gibi çok popüler lif grubuna kenevir ve jüt gibi gövde liflerininde katılarak doğal lif grubunun genişlemesi önemlidir. Pamuk üzerinde kapsamlı araştırmalar yapılmış ancak kenevir ve jüt üzerinde araştırma ihtiyacı bulunmaktadır. Jüt ve kenevir araştırmacıların dikkatini çekmeye başlamıştır. Bunda müşteri bilinçlenmesi ve bunun çıktısı olarak sürdürülebilir doğal liflere odaklanılmasıdır. Bu liflerin her ikisi de doğada biyolojik olarak parçalanabilir ve çevre dostudur. Ekolojik dengeyi korumak amacıyla sentetik lifler yerine daha büyük ölçüde jüt ve kenevir kullanılabilir. Tarladan nihai ürüne kadar olan süreçte sürdürülebilirlik ilkelerine dikkat edilmesi sonucunda bu lifların pamuğa göre daha çevre dostu olduğu vurgulanmaktadır. Doğal bir lif ve çok yönlü bir bitki olan kenevir, binlerce yıldır inşaat, tekstil, tıp, kimya, otomotiv gibi çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Olumlu teknik faydaları nedeniyle kenevir ekimi artık dikkatli bir gözetim ve düzenlemeyle yürütülmektedir. Endüstriyel kenevir ve esrar arasındaki temel fark çok düşük THC oranlarıdır. Kenevir lifinin yetiştirilmesi, kuraklığa dayanıklı bir bitki olması ve ekimi sırasında neredeyse hiç pestisit gerektirmemesi nedeniyle çevre açısından oldukça faydalıdır. Ortalama olarak kenevirin, hasat edilen biyokütlenin metrik tonu başına yaklaşık 1,5 metrik ton CO2 emdiği tahmin edilmektedir. Jüt, kenevir lifine hemen hemen benzer fiziksel özelliklere sahip, çevre dostu ve çok yönlü özellikleriyle bilinen bir başka doğal gövde lifidir. Asya'da“Altın”lif olarak bilinir. Jüt lifleri esas olarak selüloz (%58-63), hemiselüloz (%20-24), lignin (%12-15) ve az miktarda pektin, balmumu ve sudan oluşur. Jüt çok çeşitli ürünlerde kullanılır. Jüt halılar ve seccadeler, dünya çapında jüt sırtlı halılar gibi Doğu'da da yaygındır. Ancak jütün en büyük kullanımı çuval ve torbalardadır; daha kaliteli olanlarına çuval bezi veya çuval adı verilir. Bu çalışma temel olarak ağartma ve boyama işlemlerinin jüt ve kenevir gövde liflerine etkisi ve karakterizasyonun incelenmesine dayanmaktadır. Jüt ve kenevir içeriğinin tekstil yapılarında etkiside incelenecektir. Bu çalışma kapsamında kenevir ve jüt malzemeleri farklı tekstil boyaları kullanılarak boyanacaktır. Bu çalışma, boyama proseslerinin optimize edilmesine ve bu doğal lifın tekstil ve moda endüstrilerinde kullanımının teşvik edilmesine yardımcı olabilecek jüt ve kenevir lifleri ve yapıları üzerindeki boyama öncesi ve sonrası etkilerin kapsamlı bir Şekilde anlaşılmasına katkıda bulunmak amacıyla gerçekleştirilecektir. Boyama öncesi ve sonrası özelliklerin yapısal farklılıkları incelenecektir. Gerektiğinde renk haslığını arttırmak için mordan kullanılacaktır. Boyama öncesi ve sonrası yapısal farklılıkları görmek için çekme mukavemeti, SEM, FTIR gibi farklı testler yapılacak. Boyaların solmaya ve yıkanmaya karşı dayanıklılığını ve direncini değerlendirmek için renk haslığı, renk akması ve renk boyama da yapılacaktır.
Özet (Çeviri)
Sustainability in the textile industry is an undeniable concept to tackle urgent global obstacles connected to the environment, society and economic sustainability. It benefits not only the industry itself, but also the beterment of individuals and the health of this world. The world's second most polluting industry is the textile sector. With current legislative changes, critical analyzes of energy and water consumption are increasing. As resources decrease in our world, the textile industry tends to be more careful about material use. The entire industry is driving demand for more sustainable fibers, focusing on factors such as water consumption, pesticide use and the labor required to produce raw materials. Reducing the usage of synthetic fibers and the sustainable production process of natural fibers are very important to us. Extensive research has been done on cotton, but not much research has been done on hemp and jute. Jute and hemp have begun to attract the attention of researchers. This is about customer awareness and focusing on sustainable natural fibers as an outcome. Both of these fibers are biodegradable and environmentally friendly. In order to maintain ecological balance, jute and hemp can be used on a larger scale instead of synthetic fibers. It is emphasized that these fibers are more environmentally friendly than cotton, as a result of paying attention to sustainability principles transitioning from the field of cultivation to the final product. Hemp, a natural fiber and versatile plant, has been used widely in different areas like textile, construction, medicine, automotive and chemistry for thousands of years. Due to its positive technical benefits, hemp cultivation is now carried out with careful supervision and regulation. The core distinction between marijuana and hemp is their Tetrahydrocannabinol (THC) content as hemp or hemp products must have less than 2-3% Tetrahydrocannabinol (THC). Cultivation of hemp fiber is very beneficial for the environment as it is a drought-resistant plant and requires almost no pesticides during its cultivation. On average, hemp is determined to absorb approximately 1.5 metric tons of CO2 per metric ton of harvested biomass. Jute is another natural fiber with physical properties almost similar to hemp fiber, known for its environmentally friendly and versatile properties. It is referred to as the“Golden”fiber in Asia. Jute fibers consist mainly of cellulose (58-63%), hemicellulose (20-24%), lignin (12-15%) and small amounts of pectin, wax and water. Jute is utilized in a wide range of products. Jute carpets and prayer rugs are also common in the East, as are jute-backed carpets around the world. However, the biggest use of jute is in bags and sacks; The ones with superior quality are known as burlap or sacks. This research is basically based on examining the effects and characterization of bleaching and dyeing processes on jute and hemp stem fibers. The effect of jute and hemp content on textile structures will also be evaluated. Within the parameters of this research, hemp and jute materials will be dyed using basic dyes. This research will be conducted in an effort to contribute to a comprehensive understanding of pre- and post-dyeing effects on jute and hemp fibers and structures, which can help optimize dyeing processes and promote the usage of this natural fiber in the textile and fashion trade. Structural differences in the features before and after painting will be examined. Different tests such as tensile strength, SEM, FTIR will be performed to see the structural differences before and after painting. Color fastness, color bleeding and color dyeing will also be performed to evaluate the durability and resistance of the dyes to fading and washing.
Benzer Tezler
- Isırgan otu lifiyle elde edilmiş tekstillerde görsellik
Visual quality in textiles made out of nettle fiber
YASEMİN ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
PROF. DR. GÜNAY ATALAYER
- Islak arkeolojik tekstillerin koruma çalışmalarının değerlendirilmesi
Assessment of conservation processes of wet archaeological textiles
ABDURRAHMAN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiTaşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAMIK KILIÇ
- Yabani otlardan elde edilen liflerin tekstil sektörüne kazandırılmasına yönelik deneysel dokuma tasarımı çalışmaları
Experimental weaving design studies for incorporating fibers derived from wild plants into the textile sector
ÖZGE ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. SEDEF ACAR
- Tekstilde kullanılan pamuk dışındaki başlıca bitkisel liflerin ön terbiye işlemleri
Başlık çevirisi yok
A.MERİH ÖNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiEge ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KERİM DURAN
- Production and analysis of physio-mechanical properties of jute and hemp fiber reinforced unsaturated polyester matrix hybrid composites
Jüt ve kenevir elyaf takviyeli doymaşmış polyester matrisli hibrit kompozitlerin üretimi ve fizyo-mekanik özelliklerinin analizi
MD ZAHIDUL ISLAM
Doktora
İngilizce
2022
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL CEYHUN SABIR