Farklı frekansa sahip ses uyaranlarının sunum şekillerinin beyindeki hemodinamik aktivite üzerindeki etkisi
The effect of the presentation of auditory stimuli with different frequencies on hemodynamic activity in the brain
- Tez No: 949626
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞDAŞ GÜDÜCÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyofizik, Biophysics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyofizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyofizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Beynin, dış uyaranlara karşı işlevsel durumunu ortaya koymak için sıklıkla kullanılan iki yöntem fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ve işlevsel yakın kızılaltı spektroskopisi (fNIRS) yöntemleridir. Söz konusu yöntemler ile gerçekleştirilen çalışmalarda, genellikle blok dizayn (BD) ve sürekli dizayn (SD) uyaran sunum teknikleri kullanılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, prefrontal kortekste (PFC) pasif ses dinleme (duyusal görev) ve işitsel seyrek uyaran paradigması (bilişsel görev) sırasında farklı sunum tekniklerinin (BD ve SD) etkileri karşılaştırmaktır. Çalışmada, yaş ortalaması 23,75 ± 4,64 yıl olan toplam 24 sağlıklı katılımcı (12 erkek: 22,83 ± 4,70 yıl; 12 kadın: 24,66 ± 4,57 yıl) yer almıştır. Duyusal bölümde, 1500 Hz ve 1600 Hz frekanslarına sahip sesler herhangi bir görev verilmeden, iki farklı uyaran sunum tekniği kullanılarak katılımcılara gönderilmiştir. Sürekli dizayn koşulunda, toplam 36 işitsel uyaran dinlenme blokları olmaksızın ardışık biçimde sunulmuştur. Blok dizayn koşulunda ise uyaranlar, her blokta 12 uyaran olacak şekilde aralarında dinlenme blokları bulunmak koşuluyla üç blok halinde verilmiştir. Bilişsel bölümde, 1500 Hz ve 1600 Hz frekanslarına sahip işitsel uyaranlar hedef olmayan ve hedef uyaranlar şeklinde sunulmuş, katılımcılardan hedef uyaranları tespit etmeleri ve yanıt vermeleri istenmiştir. Sürekli dizayn koşulunda, toplam 36 uyaran (9 hedef) dinlenme blokları olmadan verilmiştir. Blok dizayn koşulunda ise, her biri 12 uyaran (3 hedef) içeren üç blok aralarında dinlenme blokları bulunmak koşuluyla uygulanmıştır. Beyin hemodinamik yanıtları 16 kanallı fNIRS cihazı ile ölçülmüştür. Duyusal bölümde istatistiksel bir fark saptanmamıştır. Bilişsel bölümde ise, BD koşulundaki deoksihemoglobin konsantrasyonundaki değişim miktarı ve serebral oksijen değişimi SD'ye kıyasla anlamlı olarak yüksektir [sırasıyla, t(22) = 2,19, p = 0,038 Cohen's d = 0,46; t(22) = -2,13, p = 0,045 Cohen's d = -0,44]. Elde edilen bulgular, blok dizayn yönteminin sürekli dizayna kıyasla bilişsel görev sırasında prefrontal kortekste oluşan hemodinamik değişiklikleri daha güçlü ve belirgin bir şekilde gösterebileceği yönündedir. İleri dönem çalışmalarda farklı uyaran sunum tekniklerinin etkileri doğrulanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Two commonly used methods for revealing the brain's functional state in response to external stimuli are functional magnetic resonance imaging (fMRI) and functional near-infrared spectroscopy (fNIRS). Studies conducted using these methods commonly employ block design (BD) and continuous design (CD) stimulus presentation patterns. The aim of this study is to compare the effects of different presentation patterns (BD and CD) on the prefrontal cortex (PFC) during passive sound listening (sensory task) and an auditory oddball paradigm (cognitive task). The study included a total of 23 healthy participants (12 males: 22.83 ± 4.70 years; 11 females: 28.18 ± 4.42 years) participated in the study. In the sensory section, sounds with frequencies of 1500 Hz and 1600 Hz were presented to participants without any task using two different stimulus presentation patterns. In the continuous design condition, a total of 36 auditory stimuli were presented sequentially without rest blocks. In the block design condition, stimuli were presented in three blocks, with 12 stimuli in each block and rest blocks between blocks. In the cognitive section, auditory stimuli with frequencies of 1500 Hz and 1600 Hz were presented as non-target and target stimuli, and participants were asked to identify the target stimuli and respond. In the continuous design condition, a total of 36 stimuli (9 target) were presented without rest blocks. In the block design condition, three blocks, each containing 12 stimuli (3 target), were presented with rest blocks in between. Brain hemodynamic responses were measured using a 16-channel fNIRS device. No statistical difference was found in the sensory section. In the cognitive section, however, the amount of change in deoxyhemoglobin concentration and cerebral oxygen change in the BD condition was significantly higher than in the CD condition [respectively, t(22) = 2.19, p = 0.038, Cohen's d = 0.46; t(22) = -2.13, p = 0.045, Cohen's d = -0.44]. The findings suggest that the block design method may more strongly and clearly demonstrate hemodynamic changes in the prefrontal cortex during cognitive tasks compared to the continuous design. Future research should confirm the impact of various stimuli presentation patterns.
Benzer Tezler
- Investigation of multisensory behavioral control in zebrafish during target tracking
Zebra balıklarının hedef izleme sırasında çok duyulu davranışsal kontrolünün incelenmesi
ORHUN KOÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL UYANIK
- Mikrofon dizilerinde ses kaynağının yerinin zaman farkı gecikmeleri kullanılarak bulunması
Sound source localization using microphone arrays by tdoa method
BİLGE MİNİSKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MÜRVET KIRCI
- Sentetik gaz yakıtların yanma karakteristiklerinin deneysel incelenmesi
Experimental investigation of combustion characteristics of synthetic gases
HARUN YILMAZ
- Mathematical aspects of harmony in music
Müzikte armoninin matematiksel yönleri
ALPER GÖNEN
Doktora
İngilizce
1998
Matematikİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMANULLAH HIZAL
- Development of a chatter detection technique in machining operations using external sensor data
Talaşlı üretim işlemleri için dış sensör verisi kullanılarak bir tırlama tespit yöntemi geliştirilmesi
SERHAT CAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Makine MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORKUN ÖZŞAHİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÇALIŞKAN