İsmihan Sultan ve Kadırga Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi
İsmihan Sultan and Kadırga Sokollu Mehmet Pasha Complex
- Tez No: 949723
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT KOCAASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu'nun 16. yüzyıl siyasi ve sosyal dinamikleri bağlamında padişah II. Selim ile Haseki Sultan Nurbanu'nun kızı İsmihan Sultan'ın (1544-84) hayatını, hanedan protokolündeki etkin konumu ve devlet-toplum ilişkilerinde oynadığı rolü, hayır işleri ve imar faaliyetlerini analiz etmektedir. İsmihan Sultan, saltanatın kadın temsiliyetini somutlaştıran bir figür olarak başta İstanbul ve Rumeli olmak üzere imparatorluk coğrafyasında gerçekleştirdiği hayır faaliyetleriyle hükümranlığın sembolik meşruiyetine katkı sunmuştur. Vakıf yoluyla siyasi nüfuz kullanımının tipik bir örneği olarak 1571-1572 yıllarında İstanbul Kadırga Limanı'nda vakfettiği ve Mimar Sinan tarafından inşa edilen külliyesi, eşi Sokollu Mehmet Paşa'nın adıyla anılsa da (Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi) bani kimliğini aynı zamanda İsmihan Sultan taşır. Özellikle külliyenin camisi, çini süslemeleri, altı destekli tek kubbeli cami mimarisi Sinan'ın klasik dönem üslubunun bir yansımasıdır. Bu çalışmada İsmihan Sultan'ın vakfettiği caminin eşinin adıyla anılmasının sebepleri ve döneminde yaşamış diğer kadın banilere kıyasla daha geri planda kalmasının nedenlerine odaklanarak, İsmihan Sultan'ın kamusal profili hakkında hayatı ve kişiliği üzerinden dönemin siyasi, hukuki, kurumsal ve mimari uzantılarıyla birtakım sorulara yanıt aranmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines the life and political agency of Ismihan Sultan (1544–1584), daughter of Sultan Selim II and Haseki Sultan Nurbanu, with particular attention to her active participation in dynastic protocol, her mediating role in state-society relations, and her waqf and architectural patronage. Situating Ismihan Sultan within the broader socio-political context of the sixteenth-century Ottoman Empire, the study explores how she embodied a gendered representation of sovereignty and contributed to the symbolic legitimacy of the sultanate through her waqf initiatives, particularly in Istanbul and the Rumelian provinces. A focal point of this analysis is the architectural complex in Kadırga Limanı, Istanbul, endowed by Ismihan Sultan in 1571–72 and constructed by the chief imperial architect Mimar Sinan. Although the complex is conventionally referred to by the name of her husband, Grand Vizier Sokollu Mehmet Pasha, this dissertation emphasizes Ismihan Sultan's foundational authority and patronage. The complex—especially its mosque, characterized by distinctive tile decoration and the six-pier, single-dome layout—exemplifies Sinan's classical architectural style and serves as a testament to Ismihan Sultan's role in shaping the imperial visual and religious landscape. This study aims to explore the reasons behind the attribution of the complex to Sokollu Mehmet Pasha and to examine why İsmihan Sultan has remained relatively obscure in comparison to her contemporaries among female imperial patrons. By studying her life and public image within the broader political, legal, institutional, and architectural contexts of the period, the dissertation seeks to reassess İsmihan Sultan's role and visibility in the Ottoman imperial landscape.
Benzer Tezler
- Sultan II. Selim'in kızı İsmihan Sultan'ın vakıfları üzerine bir inceleme
A study on the waqfes of Sultan Seli̇m II's daughter İsmihan Sultan
CENNET KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAfyon Kocatepe Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÇAKMAK
- Sokollu Mehmed Paşa'nın İstanbul'daki imar faaliyetleri
Building activities in Istanbul of Sokollu Mehmed Pasha
FATMA ZEHRA POLATTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY
- XVI. yüzyıla ait üç yazma eserin tezhip özellikleri (Süleymaniye Kütüphanesi İsmihan Sultan 337/1 - Pertevniyal 2- Sultan Ahmed 24)
illumination features of three hand-written Works belonging to 16th century (Suleimanie Library, Ismihan Sultan 337/1 ? Pertevniyal 2- Sultan Ahmed 24)
SEVDA ÖZEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. MESUDE HÜLYA DOĞRU
- Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı- Kitap Şifahanesi ve Arşiv Dairesi Başkanlığınada yapılan Osmanlı dönemi 15. ve 16. y.y. ait 2 cildin konservasyon uygulamaları
Department of conservation and archive applications, presidency of Turkey Manuscript Instution conservation of the manuscripts of 2 bookbinding of Ottoman period 15th and 16th century
PINAR TERKEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ALİ ŞAHİN
DOÇ. DR. MÜYESSER NİLÜFER KİRAZ