Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde baba temsilleri
Father representatives in Anatolian area Turkish folk tales
- Tez No: 949732
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ONUR AYKAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Anadolu sahası halk hikâyeleri, baba temsilleri, baba stereotipi, Folk tales in Anatolia, father in folk tales, father stereotype
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Genellikle aşk ve kahramanlık konuları üzerine tesis edilen halk hikâyeleri, sözden yazıya uzanan süreçte halk tarafından yoğun ilgi görmüş; geleneği geleceğe nakleden edebî türlerden biri olmuştur. Bugüne kadar halk hikâyelerinin tespiti, tasnifi, yapısı ve muhtevasına dair pek çok kaynak literatürde kendine yer edinmiştir.“Anadolu Sahası Türk Halk Hikâyelerinde Baba Temsilleri”genel başlığı altında hazırlanan bu tezde, hikâyelerdeki babalar ile çocukları üzerine odaklanılmıştır. Hikâyelere ve hikâyenin merkezi konumundaki kahramanlara babaların karakterlerinin ve eylemlerinin ciddi manada tesir ettiği tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında 15 halk hikâyesi metni merkeze alınmış; her hikâyede yer alan babalar kapsamlı bir biçimde tasnif edilmiş; sonunda“kız babası”,“oğlan babası”ve“manevi baba”olmak üzere üç temel baba temsilinin varlığıyla karşılaşılmıştır. Tespiti yapılan baba temsillerinin ortak hareketleri saptanarak babaların tipikleşmiş görünümleri stereotip bağlamında değerlendirilmiştir. Bu arada incelemeye tabi tutulan 15 halk hikâyesindeki kız babaları en çok“Cezalandıran Baba”; oğlan babaları en çok“Düğün Yapan/Birleştiren Baba”; manevi babalar ise en çok“Ad Koyan Baba”olarak karşımıza çıkmıştır. Bu tez çalışması sayesinde Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde yer alan babalar ayrıntılı bir incelemeye tabi tutulmuş ve babaların hikâyelerdeki eylemlerine dair derinlikli bir bakış açısı oluşturulmuştur. Daha önce yapılan çalışmaların aksine bu çalışmanın sadece baba-oğul ya da baba-kız ilişkisine izole bir şekilde değil, aynı zamanda manevi babalık olgusu da dâhil olmak üzere bunların bütününe odaklanması, bu çalışmayı benzerlerinden ayırmaktadır.
Özet (Çeviri)
Folk tales, which are generally constructed around the themes of love and heroism, have attracted significant public interest throughout their transmission from oral to written form and have become one of the literary genres that carry tradition into the future. To date, numerous studies concerning the identification, classification, structure, and content of folk tales have found a place in the literature. This thesis, prepared under the general title“Father Representatives in Anatolian Area Turkish Folk Tales,”focuses on the relationships between fathers and their children within these narratives. It has been determined that the characters and actions of fathers exert a significant influence on the heroes at the center of the folk tales. Within the scope of the study, 15 folk tale texts were examined in detail. The father figures in each of these stories were systematically classified, leading to the identification of three main types of paternal representations:“fathers of daughters,”“fathers of sons,”and“spiritual fathers.”The common behaviors of these identified paternal figures were analyzed and evaluated within the framework of stereotypes, revealing their typicalized characteristics. Among the 15 folk tales analyzed, the most prevalent representations were: the“Punishing Father”among fathers of daughters; the“Father Who Organizes Weddings”among fathers of sons; and the“Name-Giving Father”among spiritual fathers. Through this thesis, father figures in Turkish folk tales from the Anatolian region have been subjected to a detailed examination, offering an in-depth perspective on the roles and actions of fathers within these narratives. Unlike previous studies, what distinguishes this research is its focus not only on father-son or father-daughter relationships in isolation, but also on their totality, including the phenomenon of spiritual fatherhood.
Benzer Tezler
- Nurmuhammet Andalıp'ın Baba Ruşen, Zeynel Arap ve Kıssa-yı Firgun halk hikayelerinin incelenmesi
Analysis of Nurmuhammet's Baba Ruşen, Zeynel Arap ve Kıssa-yı Firgun folk stories
TOLGA DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÖGER
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde dinî motifler üzerine bir araştırma
A research on reli̇gi̇ous moti̇fs i̇n Turki̇sh folk narrati̇ves Anatoli̇a area
HALİL BUNSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN GÖNEN
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde su motifinin sembolik çözümlemeleri
Symbolic analysis of the water motif in Turkish folk stories of the Anatolian field
LEYLA YILMAZ POLAT
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Ardahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde geçiş dönemleri
Transition periods in Turkish folk story of Anatolian field
YUNUS EMRE KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)İnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLCAN KIZILÖZEN
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde erkeklik temsilleri
Representations of masculinity in Anatolian field Turkish folk romances
EMRAH TUNÇ
Doktora
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Sivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU