Resim sanatında renk ve renk psikolojisi: Yavuz Tanyeli örneği
Color in art and color psychology: the example of Yavuz Tanyeli
- Tez No: 949827
- Danışmanlar: PROF. MELİHAT TÜZÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Renk, resim sanatında yalnızca görsel öge değil; sanatçının ruhsal dünyasını dışa vuran, izleyiciyle bilinçdışı düzeyde bir bağ kuran güçlü bir anlatım dilidir. Fiziksel, tarihsel, fizyolojik ve psikolojik yönleriyle ele alınan renk olgusu, sanat tarihindeki kavramsal dönüşümlerle birlikte çok katmanlı bir yapıya ulaşır. Newton'dan Goethe'ye, Kandinsky'den Munsell'e uzanan kuramlar, hem bilimsel hem sanatsal düzlemde rengin anlamını ve işlevini yeniden tanımlar. Sanat tarihinde dışavurumculuk, izlenimcilik ve soyut sanat gibi akımlar, renk kullanımını bireysel ve duygusal anlatımın merkezine taşır. Bu anlayış, resim sanatına özellikle 21. yüzyılda derin bir biçimde yansır. Bireysel anlatımın öne çıktığı bu dönemde, renk artık yalnızca biçimi destekleyen bir unsur değil; başlı başına bir ruh halinin, düşünsel durumun ve sezgisel tepkinin taşıyıcısıdır. Yavuz Tanyeli'nin figüratif ve ekspresyonist resimleri, bu dönüşümün güncel örnekleri arasında yer alır. Sanatçının renk seçimleri, yüzeyde bir kompozisyon öğesi gibi görünse de, arka planda derin bir psikolojik ifade taşır. Bozulmuş figürler, çarpık bedenler ve yoğun renk geçişleriyle oluşturulan atmosfer, sanatçının iç dünyasının izlerini taşırken; izleyicide de yoğun bir duygu aktarımı sağlar. Bu çalışma, yalnızca Tanyeli'nin eserleriyle sınırlı kalmaz. Araştırmacı-sanatçının kendi üretim süreci üzerinden gerçekleştirdiği çözümler, rengin bireysel algı ve deneyimle nasıl şekillendiğini gösterir. Renk, bu süreçte yalnızca bir araç değil, düşünsel ve ruhsal bir yol arkadaşı olarak ortaya çıkar. Sonuç olarak, resim sanatında renk, biçimsel bir seçim olmanın ötesine geçerek; sanatçının iç sesi, izleyicinin duygusal hafızası ve zamanın ruhuyla bütünleşen bir iletişim dili halini alır.
Özet (Çeviri)
Color in painting is not merely a visual element; it is a powerful language of expression that reveals the artist's inner world and establishes a subconscious connection with the viewer. When examined through its physical, historical, physiological, and psychological dimensions, the phenomenon of color attains a multilayered structure shaped by conceptual transformations throughout art history. Theories ranging from Newton to Goethe, and from Kandinsky to Munsell, have redefined the meaning and function of color on both scientific and artistic levels. Art movements such as Expressionism, Impressionism, and Abstract Art have brought color to the forefront of personal and emotional expression. This approach resonates deeply within painting, particularly in the 21st century. In this era, where individual expression has become central, color is no longer merely a supportive element of form; it functions as a primary carrier of mood, intellectual state, and intuitive response. The figurative and expressionist works of Yavuz Tanyeli are among the contemporary manifestations of this transformation. While the artist's color choices may initially appear as compositional components, they carry a profound psychological expression beneath the surface. The atmosphere created through distorted figures, deformed bodies, and intense color transitions reflects traces of the artist's inner world and conveys powerful emotional experiences to the viewer. This study is not limited to Tanyeli's works alone. Through analyses conducted by the researcher-artist based on her own creative process, it also demonstrates how color is shaped by individual perception and experience. In this context, color emerges not just as a tool but as an intellectual and spiritual companion. In conclusion, color in painting transcends being a mere formal choice and becomes a language of communication that integrates the artist's inner voice, the viewer's emotional memory, and the spirit of the times.
Benzer Tezler
- Sanat tarihinde kırmızı renk ve Habip Aaydoğdu sanatı
Habip Aydoğdu art and color red in art history
YAPRAK YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiAkdeniz ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU NALAN SÜLÜN
- Resim sanatında Rönesans'tan empresyonizm'e renk kullanımı ve kırmızı rengin ifade biçimleri
Usage of color and expression of red color in art of painting from renaissance to impressionism
AYSUN ÇÖMEN
- Resim sanatında renk simgeciliği ve Vincent van Gogh
Color symbolism at painting and Vincent van Gogh
CEREN YILDIRIM ÖZBARUTÇU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2015
Güzel SanatlarKocaeli ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. OSMAN ODABAŞ
- Soyut resimde derinlik etkileri
Depth effects in abstract painting
MUSTAFA KOCALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiResim Bölümü
PROF. DR. ZELİHA AKÇAOĞLU TETİK
- Türk resminde ekspresyonizm
Exspressionism in Turkish painting
SABİHA AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AFİFE BATUR