Yaklaşma ve kaçınma temelli iş becerikliliğinin çalışanların hissettiği iş-aile çatışması ve iyi olma hali üzerindeki etkisi: bir alan çalışması
The impact of approach and avoidance job crafting on employees perceived work to family conflict and well being: A field study
- Tez No: 949985
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZGE TAYFUR EKMEKCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Organizasyon ve Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Rekabetin ve belirsizliğin her geçen gün arttığı iş yaşamı pek çok değişimi bünyesinde barındırmaktadır. Sadece örgütler değil, çalışanlar da kendi işleri üzerinde değişiklik gerçekleştirmek amacıyla çeşitli düzenlemeler yapmakta, iş becerikliliği olarak adlandırılan davranışlar sergilemektedirler. Bu bağlamda, çalışanlar görev tanımlarında yer alan sorumlulukları düzenlemek amacıyla daha fazla yaklaşma veya işlerinden kaçınma davranışları gösterebilmektedirler. Söz konusu iş becerikliliği davranışları, sadece iş ortamında değil, yaşamın bir diğer önemli alanı olan aile alanı üzerinde de değişikliklere neden olabilmektedir. Kimi zaman gerçekleştirilen düzenlemeler sonucunda iş ve aile alanları arasındaki dengenin bozulması çatışmaya yol açabilmektedir. İş-aile çatışmalarının yanı sıra, çalışanların iş alanları üzerinde beceriklilik sergileyerek sorumluluklarını düzenleyebilmelerinin iyi olma hallerinde de değişikliğe sebep olacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, mevcut çalışmanın amacı, yaklaşma ve kaçınma temelli iş becerikliliğinin çalışanın hissettiği iş-aile çatışması ve iyi olma hali üzerindeki etkisini incelemektir. Çeşitli sektörlerde yer alan 204 beyaz yakalı çalışan ile gerçekleştirilen çalışmada gizil değişkenler ile yapısal eşitlik modellemesi, regresyon analizi ve ek analizler gerçekleştirilmiştir. Hem yapısal eşitlik modellemesi hem de regresyon analizi sonucunda, yaklaşma becerikliliğinin iyi olma halini pozitif yönde tahmin ettiği saptanmıştır. Diğer taraftan, yaklaşma becerikliliğinin iş-aile çatışması üzerinde bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca, kaçınma becerikliliğinin hem iş-aile çatışması hem de iyi olma hali üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Demografik değişkenlerden olan pozisyon ile iş-aile çatışması arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edildikten sonra düzenleyicilik analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen ek analiz sonucunda ise yönetici pozisyonunda olmayan beyaz yakalı çalışanların, işe ilişkin sergiledikleri yaklaşma becerikliliği arttıkça iş-aile çatışmasının azaldığı görülmüştür. Bunlara ek olarak gerçekleştirilen MANOVA sonucunda ise yaklaşma becerikliliğinin yüksek ve kaçınma becerikliliğinin düşük olduğu senaryoda iyi olma halinin diğer gruplara göre daha yüksek ve iş-aile çatışmasının diğer gruplara kıyasla daha düşük tespit edilmiştir. Ayrıca, kaçınma becerikliliğinin yüksek ve yaklaşma becerikliliğinin düşük olduğu senaryo incelendiğinde, iş-aile çatışmasının daha yüksek ve iyi olma halinin daha düşük olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgulardan hareketle, yöneticiler için faydalı olabilecek önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
There are numerous changes that result from the ever-increasing competition and uncertainty in the business world. Not only organizations, but also employees, participate in a variety of arrangements to modify their jobs and manifest behaviors that are referred to as“job crafting.”To rearrange the responsibilities specified in their job descriptions, employees may exhibit approach-oriented or avoidance-oriented behaviors in this context. The family domain is another significant area of life that can be impacted by these job crafting behaviors, in addition to the workplace. Conflict can occasionally arise as a consequence of the modifications that are implemented, which can disrupt the equilibrium between work and family responsibilities. It is hypothesized that employees' capacity to exercise job crafting by reorganizing their responsibilities may also affect their well-being, in addition to work-family conflicts. In this context, the objective of the present investigation is to investigate the impact of approach- and avoidance-based job crafting on the work-family conflict that employees encounter and their overall well-being. The study, conducted with 204 white-collar workers in various sectors, involved structural equation modeling, regression analysis, and additional analyses. Both structural equation modeling and regression analysis revealed that approach competence positively predicts well-being. On the other hand, approach competence was found to have no effect on work-family conflict. Additionally, avoidance competence was found to have no significant effect on either work-family conflict or well-being. After a significant relationship was found between the demographic variable of position and work-family conflict, a moderation analysis was conducted. The additional analysis revealed that as employees in managerial positions exhibited higher approach competence toward work, work-family conflict decreased. In addition, the MANOVA analysis revealed that in the scenario where approach skills were high and avoidance skills were low, well-being was higher and work-family conflict was lower compared to other groups. Furthermore, when examining the scenario where avoidance skills were high and approach skills were low, it was observed that work-family conflict was higher and well-being was lower. Based on the findings, recommendations that could be useful for managers were provided.
Benzer Tezler
- Gruplar arası süreçlerde ahlakın rolü: Grup ilişkileri ve davranışları bakımından incelenmesi
The role of morality in intergroup processes: Investigation in terms of group relations and behaviors
ZEYNEP ECEM PİYALE
- Kanser hastalarında farkındalık temelli psikoterapinin stres, ruhsal travma belirtileri ve hastaların rehabilitasyon ihtiyaçları üzerine etkisi
The effect of mindfulness-based psychotherapy on stress, trauma-related symptoms, and rehabilitation needs of cancer patients
MERVE YALÇINAY İNAN
- Scientific machine learning supported track-to-track fusion
Bilimsel makine öğrenmesi destekli takip bilgisi füzyonu
RECEP AYZİT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ BAŞPINAR
- Duygunun çalışma belleğine etkisi: Değerlik modeli ve motivasyonel modelin karşılaştırılması
The effect of emotion on working memory: Valence model versus motivational model
ELİF YÜVRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiEge ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYCAN KAPUCU ERYAR
- Duygu denetiminde etkili nöral ağların transkranyal manyetik uyarım (TMU) ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (FMRG) ile araştırılması
Investigation of neural networks of emotion regulation with transcranial magnetic stimulation (TMS) and functional magnetic resonance imaging (FMRI)
BERNİS SÜTÇÜBAŞI