Kanser hastalarında farkındalık temelli psikoterapinin stres, ruhsal travma belirtileri ve hastaların rehabilitasyon ihtiyaçları üzerine etkisi
The effect of mindfulness-based psychotherapy on stress, trauma-related symptoms, and rehabilitation needs of cancer patients
- Tez No: 658225
- Danışmanlar: PROF. DR. VEDAT ŞAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Kanser, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden birtakım zorlukları barındıran dinamik bir süreç olduğu kadar insana varoluşsal gerçekliğini de hatırlatan ciddi bir deneyimdir. Bu dönemde hastalar içsel süreçlerine ve dış dünyaya uyum sağlamakta zorluk yaşayabilirler. Bu nedenle kanser hastalarının deneyimleri ve yaşamsal değişimleri göz önünde bulundurularak yapılandırılmış bir terapi yönteminin varlığı önem kazanmaktadır. Bu araştırmada, Carlson ve Speca (1995) tarafından geliştirilmiş Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek Programı Türk populasyonuna uyarlanarak kullanılmıştır. Çalışmanın temel amacı, Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek Programı'nın kanser tanısı alan kişilerdeki duygudurum karışıklığı, depresyon, anksiyete, travma sonrası stres belirtileri, duygu düzenleme güçlüğü, başa çıkma tarzları ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Bu kapsamda Koç Üniversitesi Hastanesi'nde tedavi gören 40 kanser hastası araştırmaya dahil edilmiş ve bu kişilerin 20'si Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek Programının uygulandığı deney grubuna, diğer 20'si ise Danışmanlık İçerikli Görüşmeler'in uygulandığı kontrol grubuna atanmıştır. Her iki grupta da 6 seanslık görüşmeler yapılmıştır. Çalışma ön test, son test ve 3 aylık izlem testlerinin yapıldığı prospektif kontrollü çalışma olarak tasarlanmıştır. Hipotezlerin test edilmesi için tekrarlı ölçümler ANOVA analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek Programı alan deney grubundaki kanser hastalarının kontrol grubuna kıyasla depresyon, duygudurum karışıklığı, travma sonrası kaçınma ve duygu düzenleme zorluklarının anlamlı bir derecede azaldığı, başa çıkma tarzları içerisinden sorun odaklarına zihinsel olarak yaklaşmanın arttığı ve fiziksel hastalığa dair yaşam kalitesinde iyiye gidiş görülmüştür. Buna karşın, anksiyete ve bilinçli farkındalık düzeylerinde gruplar arasında anlamlı fark gösteren bir değişim olmamıştır. Elde edilen bulgular göz önüne alındığında, Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek Programı'nın kişilerin kendi bünyelerindeki hastalıkla ilgili travmatik gerçekliğe yaklaşma ve onu kabul etme doğrultusunda ilerleme sağladığı, bu ilerlemenin ruhsal iyilik halini sağlamada önemli bir beceri seti sunduğu düşünülmektedir. Tüm bunlara ek olarak, kanser hastalarının ihtiyaçları temel alınarak oluşturulmuş Kanserde Bilinçli Farkındalık Temelli Destek programının Türk alanyazınına kazandırılması ve bu konuda yapılacak çalışmalara katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
Cancer is a dynamic process that involves some physical, mental and social difficulties as well as a serious experience that reminds people of their existential reality. In this period, patients may have difficulty in adapting to their internal processes and the external world. For this reason, the existence of a structured therapy method becomes crucial considering the experiences and life changes of cancer patients. In this study, Mindfulness Based Cancer Recovery (MBCR) procedure, developed by Carlson and Speca (1995), was adapted to Turkish population. The main purpose of the study was to investigate the effect of the MBCR on affect disturbances, depression, anxiety, post-traumatic stress, difficulties in emotion regulation, coping styles, and rehabilitation and quality of life related to cancer. In this context, 40 cancer patients who received cancer treatment at Koç University Hospital were included in the study. Twenty of them were assigned to the experimental group to which MBCR was applied, and the remaining twenty patients were assigned to the control group who received Counseling Interviews only. Six sessions were conducted to the patents from both groups. The study was designed as a prospective controlled one. Pre-test, post-test and 3-month follow-up tests were conducted. Repeated measurements ANOVA analysis was used to examine the hypotheses. The analysis demonstrated that the cancer patients in the experimental group resulted in significantly higher improvement in depression symptoms, mood disturbance, post-traumatic avoidance, emotion regulation difficulties, approaching as a coping style, and quality of life related to cancer from baseline to post assesment and baseline to 3 months follow-up assessment compared to the control group. However there was no significant difference in anxiety and mindfulness levels as measured by the utilized measure between groups. As a conclusion based on these findings, Mindfulness Based Cancer Recovery assists cancer patients' progress towards approaching and accepting the traumatic reality about themselves related to the their own disease, thereby increasing their well-being.
Benzer Tezler
- Meme kanseri hastalarında yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için farkındalık temelli bilişsel terapi programının uyarlanması ve etkililiğinin incelenmesi
Adaptation and effectiveness of mindfulness based cognitive therapy program for improving quality of life in breast cancer patients
SEDA ARITÜRK
- Mastektomi uygulanan meme kanseri hastalarında bilinçli farkındalık temelli meditasyon ve yoganın stres, beden algısı, benlik saygısı ve cinsel uyum üzerine etkisi
The effects of mindfulness-based meditation and yoga on stress, body perception, self-esteem and sexual adjustment in mastectomized breast cancer patients
MELİKE PEHLİVAN
Doktora
Türkçe
2024
HemşirelikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMRA EYİ
- Bipolar I bozukluk tanılı hastalarda kalıntı belirtiler ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the residual symptoms and mindfulness in patients with bipolar disorder
SELİN ALKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURHAN FISTIKCI
- Kanser hastalarında depresyon ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide üstbilişsel işlevlerin rolü
The role of metacognitive functions in relation between depression and resilience in cancer patients
BUKET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiHaliç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA TEKİN
- Solid tümörü olan hastalarda hepatit b virüsü ile temasın araştırılması ve tespit politikasının değerlendirilmesi
Investigation of the hepatitis b virus in solid tumors and their detection policy
SERDAR DURAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
GastroenterolojiRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REMZİ ADNAN AKDOĞAN