Ortaokul öğrencilerinin afet bilinci düzeylerinin incelenmesi: Sakarya ili örneği
Investigation of secondary school students' disaster awareness levels: The case of Sakarya province
- Tez No: 950217
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPAY AKSİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: afet, afet bilinci, doğal afet, ortaokul öğrencileri, disaster, disaster awareness, natural disaster, middle-school students
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin afet bilinci düzeylerinin ve afet bilinci düzeyleri ile ilişkili faktörlerin incelenmesidir. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu, yaşamının büyük bir kısmını geçirdiği yer, genel okul başarısı, daha önce bir afet yaşama, afet sırasında yapılması gerekenleri bilme, afetlerle ilgili okullarda tatbikat yapılma ve afetlerle ilgili ailesinden bilgi alma durumları gibi değişkenler açısından afet bilinci düzeyleri incelenmiştir. Araştırma, nicel yöntemlerden betimsel araştırma deseni kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2024-2025 eğitim öğretim yılında Sakarya ili Kaynarca ilçesinde eğitimlerine devam eden ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 608 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve afet bilinci algı ölçeği kullanılmıştır. Araştırma da elde edilen veriler SPSS 26 paket program ile analiz edilmiştir. Ortaokul öğrencilerinin afet bilinci düzeyleri iki ilişkisiz gruptan oluşan; cinsiyet, yaşamının büyük bir kısmını geçirdiği yer, daha önce bir afet yaşama, afet sırasında yapılması gerekenleri bilme, afetlerle ilgili okullarda tatbikat yapılma ve afetlerle ilgili ailesinden bilgi alma durumları ile afet bilinci algı ölçeği puan ortalamalarındaki farklılıklar bağımsız örneklem t testi kullanılarak analiz edilmiştir. İkiden fazla ilişkisiz gruptan oluşan; afet bilinci düzeyi, yaş, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu ve okul başarısı ile afet bilinci algı ölçeği puanları arasındaki farklılıklar ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde, ortaokul öğrencilerinin afet bilinci düzeylerinin yaş, okuduğu sınıf düzeyi, afet yaşama durumu ve okullarda afet tatbikatı yapılma durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin afet bilinci düzeylerinin cinsiyet, anne ve baba eğitim durumu, yaşamının büyük bir kısmını geçirdiği yer, genel okul başarısı, afet anında yapılması gerekenleri bilme durumu ve afetlerle ilgili ailesinden bilgi alma durumlarına göre ise anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Genel olarak bakıldığında ise ortaokul öğrencilerinin çoğunluğunun yüksek düzeyde afet bilincine sahip olduğu görülmüştür. Ortaokullarda seçmeli ders olarak okutulmaya başlanan afet bilinci dersinin öğrenciler tarafından seçilmesinin teşvik edilmesi ve ortaokul öğrencilerinde afet bilincini daha da arttırmak amacıyla seminer, farkındalık projeleri ve eğitimler planlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to assess the disaster awareness levels of secondary school students and the related factors. Students' disaster awareness levels were analyzed based on various factors, including age, gender, grade level, parental education level, primary place of residence, overall academic performance, prior disaster experience, knowledge of appropriate actions during a disaster, participation in school disaster drills, and exposure to disaster-related information from family members. This study was conducted using a descriptive research design within quantitative methods. The population comprised secondary school students in the Kaynarca district of Sakarya province during the 2024–2025 academic year. The sample included 608 secondary school students selected through the convenience sampling method. A demographic form and the Disaster Awareness Scale were used as data collection instruments. The obtained data were analyzed using the SPSS 26 software package. The disaster awareness perception levels of secondary school students, which involve two unrelated groups, were analyzed using an independent samples t-test to assess differences in the mean disaster awareness scale scores based on gender, place where the majority of their life was spent, prior disaster experience, knowledge of appropriate actions during a disaster, participation in school disaster drills, and exposure to disaster-related information from family members. The differences in disaster awareness scale scores based on variables such as age, grade level, parental education level, and academic performance, which involve more than two unrelated groups, were analyzed using One-Way Analysis of Variance (ANOVA). The results revealed that secondary school students' disaster awareness levels did not significantly differ based on age, grade level, prior disaster experience, or participation in school disaster drills. It was found that students' disaster awareness levels differed significantly based on gender, parental education level, place where the majority of their life was spent, overall academic performance, knowledge of appropriate actions during a disaster, and exposure to disaster-related information from family members. Overall, the majority of secondary school students demonstrated a high level of disaster awareness. It is recommended that students be encouraged to choose the disaster awareness course, which has been introduced as an elective course in secondary schools, and that seminars, awareness projects, and training sessions be organized to further enhance disaster awareness among secondary school students.
Benzer Tezler
- 8. sınıf öğrencilerinin doğal afetler hakkındaki bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Measuring the level of the eight-grade students about naturel disasters with respect to several variables
BÜLENT UZUNYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
CoğrafyaNiğde Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAL BALOĞLU UĞURLU
- Sosyal bilgiler eğitiminde ortaokul öğrencilerinin deprem afetine yönelik algılarının afet filmleri örneği ile incelenmesi
Investigation of secondary school students' perceptions of earthquake disaster in social studies education with the example of disaster films
MUSTAFA ANDİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESEN DURMUŞ
- Afet eğitim merkezinde simülasyon yöntemi kullanılarak verilen afet ve deprem eğitimlerinin ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examination on the effect of disaster and earthquake education given by using simulation method on secondary school students in disaster education center
CAN ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAfet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN DİNÇ
- Afetin tanımı ve kapsamı çerçevesinde geliştirilen ölçeğin geniş katılımlı uygulaması
Implementation of broad participation of a scale that developed in the framework of the definition and the scope of disaster
FULYA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE OĞUZ ÜNVER
- Ortaokul öğrencilerinin afet bilinci algısı
Middle school students' perception of disaster awareness
AYŞE KOCAMEMİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENER DEMİREL