Türk roman ve hikâyesinde kafkasyalılar -başlangıçtan 1901'e kadar-
Caucasians in Turkish novel and story -from the beginning to 1901-
- Tez No: 950285
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAKSUT YİĞİTBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Kafkaslar, Osmanlı-Türk Devleti tarihi açısından önemli bir coğrafya olduğu kadar siyasal, sosyal sahalarda da dikkat çeken bir bölgedir. Özellikle geçit bölgesi olması yanında üzerinde güdülen politik gayelerin merkezi hâlindedir. Kendine has halkları, tabiatı, zenginlikleriyle birçok milletin egemenlik kurmaya çalıştığı coğrafya olmuştur. Bütün bu hususiyetleri yanında Kafkaslar Türk tarihinde, sanatında, edebiyatında ayrı bir yere sahiptir. Asırlarca bu bölgeden getirilen esirler Osmanlı Devleti'nin türlü sınıflarında yer edinir. 19. Yüzyılın ilk yarısında Rusya'nın Kafkasya'ya ilerlemesi neticesinde bölgeden Osmanlı topraklarına göçler, sürgünler yaşanır. Göçmenler toplumun her kesiminde görülecek bir dağılım göstererek büyük bir sosyal hareketlilik ortaya çıkar. Diğer taraftan münevver ve edebiyatçılar ise bu hadiseleri eserlerinde işlemeye başlar. Romanlar ve hikâyelerde Kafkasyalı karakterler yer edinir. Bu aynı zamanda esaret meselesine bağlı bir temanın ürünü olmakla aydınların önemle işlediği bir konu hâlini alır. Gelişen yeni edebî türler yanında fikirlerin de etkileriyle aydın sınıf kimi kavramların toplumsal bağlantılarını kurar. Eserlerdeki Kafkasyalı karakterler bu bakımdan esaret ya da kölelik temasının çıktıları hâline gelir. Böylelikle halkın büyük bir kesiminde yaşanan meselenin fikrî olduğu kadar sosyolojik ve tarihî dayanakları da kurulmuş olur. Çalışmada Osmanlı-Kafkas ilişkilerini değerlendirmeye, meselenin romanlara ve hikâyelere yansıyan boyutları ele alındı. Karakterlerin millî kimliklerine odaklanıldığı kadar onların tavır, tutum, eserde oynadıkları role de ışık tutulmaya, yazarların kahramanlarını hangi yönlerden değerlendirdikleri ve onların hangi hususiyetlerine yer verişleri aydınlatılmaya çalışıldı. Aynı zamanda Osmanlı-Kafkas ilişkilerinde tarihî geçmişe dair bilgiler yanında eserlerin özetleriyle yazarların kurmaya çalıştığı edebî, sosyal geri planı, karakterler incelendi.
Özet (Çeviri)
The Caucasus is an important geography in terms of the history of the Ottoman-Turkish Empire, as well as a region that attracts attention in political and social fields. In addition to being a transit region, it is the centre of the political aims pursued on it. With its unique peoples, nature and riches, it has always been a geography that many nations have tried to conquer. In addition to all these features, the Caucasus also has a special place in the history, art and literature of the Turkish society. For long centuries, the captives brought from this region found a place in various classes of the Ottoman Empire. In the 19th century, as a result of Russia's advance to the Caucasus, there were migrations and exiles from the region to Ottoman lands. Immigrants were distributed among all segments of society and a great social mobility emerged. On the other hand, intellectuals and literary figures began to deal with these events in their works. Caucasian characters appear in novels and stories. At the same time, being a product of a theme related to the issue of captivity, it becomes a subject that intellectuals treat with importance. In addition to the new literary genres that develop, the intellectual class establishes the social connections of some concepts with the effects of ideas. In this respect, Caucasian characters in the works become the outputs of the theme of bondage-slavery. In this way, not only the intellectual but also the sociological and historical foundations of the issue experienced by a large part of the public are established. In this study, attention was paid to evaluating Ottoman-Caucasian relations and revealing the dimensions of the issue reflected in novels and stories. In addition to focusing on the national identities of the characters, it was tried to shed light on their attitudes, attitudes and the role they play in the work, and to illuminate the ways in which the authors evaluated their heroes and which aspects of them they included. At the same time, in addition to the information about the historical background in the Ottoman-Caucasian relations, the literary and social background that the authors tried to establish with extensive summaries of the works, and the importance of the characters were examined as much as possible.
Benzer Tezler
- Türk roman ve hikâyesinde itaatsizlik- başkaldırı, suçluluk ve utanç (1872-1900)
Disobedience- rebillion, guilt and shame in the Turkish novel and story (1872-1900)
NUR DOĞAN
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM YETİŞ
- Türk roman ve hikâyesinde cezaevi ritüelleri (1950 - 1980)
Prison rituals in Turkish novel and story (1950 – 1980)
VEDAT ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Pamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ÇETİNDAŞ
- Cumhuriyet dönemi toplumcu-gerçekçi yazarların romanlarında (1940-1960) öğretmen karakterler ve eğitim olgusu
Teacher characters and the phenomenon of education in the novels of rebublic era socialist- realist writers (1940-1960)
ÖMER KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL EROL
- Servet-i Fünun devri roman ve hikayesinde kadın ve kadın eğitimi
The Women and women's education in the novels and stories of Servet-i Fünun period (1908-1922)
İREM KÜLTÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Tanzimat'tan II. Meşrutiyet dönemine Türk roman ve hikâyesinde çocuk ve çocuk eğitimi
Child and child education in Turkish novel and short stories from Tanzimat to the second constitutional period
CEYLAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- II. Dünya Savaşı'nın Türk hikaye ve romanına etkileri
Başlık çevirisi yok
HANDE SONSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihYeditepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ