Yeni yeni dış ticaret teorisinde heterojen firma modelleri: Türkiye imalat sanayi üzerine inceleme
Heterogeneous firm models in new new trade theory: A study on Turkish manufacturing industry
- Tez No: 950488
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ ELMAS SARAÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Tez çalışmasının amacı, heterojen firmalar ile firmaların ihracat performansı arasındaki ilişkiyi Türkiye'de imalat sanayisi açısından değerlendirmek ve Melitz (2003) modelindeki teorik sonuçların geçerliliğini araştırmaktır. 2009-2022 dönemini kapsayan çalışmada, Türkiye'de imalat sanayisindeki bilanço esasına göre defter tutan, ihracatçı 27835 firma verisi kullanılmıştır. Firmaların verimlilik değişkenleri (işgücü, öz sermaye ve AR-GE) ile yurtiçi satışlar ve personel maliyeti değişkenlerinin firmaların ihracat performansına etkisi sayısal çalışma ile incelenmiştir. 23 alt sektör, 4 teknoloji düzeyi ve 4 firma ölçeği bazında yapılan çalışmada Panel Sabit Etkiler Yöntemi kullanılmıştır. İşgücü verimliliği, öz sermaye verimliliği, AR-GE verimliliği ve personel maliyeti ile firmaların ihracat performansı arasında pozitif; yurtiçi satışlar ile negatif yönlü ilişki bulunmuştur. İşgücü verimliliğindeki %10'luk artış firmaların ihracat performansını %6,76 artırmaktadır. Teknoloji düzeyi baz alındığında, firmaların teknoloji düzeyi ile ihracat performansları arasında aynı yönlü ilişki vardır. Yüksek teknolojiye sahip firmalarda işgücü verimliliğindeki %10'luk artış, firmaların ihracat performansını %,7,84 artırırken, düşük teknoloji yoğun firmalarda %6,43 artırmaktadır. Öte yandan, büyük ölçekli firmalarda işgücü verimliliğindeki %10'luk artış firmaların ihracat performansını %7,97 artırırken, mikro ölçekli firmalarda bu oran %6,30 seviyesindedir. Alt sektörler açısından bakıldığında, işgücü verimliliğindeki %10'luk artış karşısında firmaların ihracat performansının en çok etkilendiği alt sektörler sırasıyla %13,27 ile ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı, %12,03 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ve %11,66 ile içeceklerin imalatı alt sektörleridir. Nihai olarak, Türkiye'de imalat sanayisindeki firmaların verimlilikleri, teknoloji düzeyi, ölçeği arttıkça ihracat performansı da artmaktadır. Bu yönüyle Türkiye imalat sanayisinde faaliyet gösteren ihracatçı firmalar için yapılan çalışma sonuçlarının, Melitz'in öngördüğü teorik sonuçlarla uyumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this thesis is to evaluate the relationship between heterogeneous firms and their export performance in terms of the manufacturing industry in Turkey and to investigate the validity of the theoretical results in Melitz (2003) model. The study, covering the period 2009-2022, used data from 27,835 exporting companies in Turkey's manufacturing industry that keep their accounts on an accrual basis. The effect of companies' productivity variables (labor, equity capital, and R&D) and domestic sales and personnel cost variables on companies' export performance was examined through quantitative analysis. The Panel Fixed Effects Method was used in the study, which was conducted based on 23 sub-sectors, 4 technology levels, and 4 company sizes. A positive relationship was found between labor productivity, equity productivity, R&D productivity, personnel costs, and companies' export performance, while a negative relationship was found between domestic sales and export performance. A 10% increase in labor productivity increases companies' export performance by 6.76%. When technology level is taken as a basis, there is a positive correlation between companies' technology level and their export performance. A 10% increase in labor productivity in high-tech companies increases their export performance by 7.84%, while in low-tech companies it increases by 6.43%. On the other hand, a 10% increase in labor productivity in large-scale companies increases their export performance by 7.97%, while this rate is 6.30% in micro-scale companies. In terms of sub-sectors, the sub-sectors most affected by the 10% increase in labor productivity in terms of export performance are, in order, wood, wood products, and mushroom products manufacturing with 13.27%, coke and refined petroleum products manufacturing with 12.03%, and beverage manufacturing with 11.66%. Ultimately, as the productivity, technological level, and scale of manufacturing companies in Turkey increase, so does their export performance. In this respect, it has been concluded that the results of the study conducted for exporting companies operating in the manufacturing industry in Turkey are consistent with the theoretical results predicted by Melitz.
Benzer Tezler
- Dış ticaret teorisinde heterojenlik ve finansal kısıtlar
Heterogeneity in the international trade theory and
ALMILA BURGAÇ ÇİL
- Heterojen firmalar ve ihracatçı primleri: Türk imalat endüstrisinden kanıtlar
Heterogeneous firms and exporter premia: Evidence from the Turkish manufacturing industry
MUSTAFA GÜDER
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası TicaretAydın Adnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CAN BAKKALCI
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Stratejik dış ticaret politikaları ve uluslararası rekabet gücü
Foreign strategical trade policiesand international competitive power
UMUT ULAŞ UÇAR
- Measurement of intra-industry trade: The case for over time
Zaman içinde endüstri-içi dış ticaretin hesaplanması: Türkiye örneği
EMEL MEMİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN ERLAT