Karşılaştırmalı hukukta beden muayenesi, vücuttan biyolojik örnek alma ve moleküler genetik inceleme
In comparative law: Physical examination, taking of biological samples from the body and molecular genetic examination
- Tez No: 950570
- Danışmanlar: PROF. DR. NESLİHAN GÖKTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Hukuk, Forensic Medicine, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 862
Özet
Çalışmanın konusu CMK m. 75 ve devamında düzenlenen beden muayenesi, vücuttan biyolojik örnek alma ve moleküler genetik incelemedir. Karşılaştırmalı hukukta yapılan çalışmada Almanya ve İngiliz hukuku örnek ülke olarak seçilmiştir. İlk bölümde temel olarak beden muayenesi ve vücuttan biyolojik örnek alma ile ilgili kavramlar, bunların uygulanması için aranan şartlar, rıza gösterme ve katlanma yükümlülüğü konuları ele alınmıştır. İkinci bölümde moleküler genetik inceleme ilk bölümdekine benzer bir sistematikte açıklanmıştır. Üçüncü bölümde işlemlerin sonuçlarının kişisel veri niteliği, alınan örnek ve ulaşılan sonuçların akıbeti, kanun yolu ve zararın tazmini açıklanmıştır. Bu işlemler, adli tıptan yararlanılarak delilden şüpheliye ulaşma sürecinde maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına hizmet etmektedir. Koruma tedbirlerine benzer özellikleri haiz olsalar da bu işlemler karma niteliktedirler. Koruma tedbiri özellikleri bulunduğundan ilgilinin rızası olmaksızın, gerekirse zor kullanılarak uygulanmaları mümkündür. Çalışmaya konu diğer ülkelerde ilgilinin rızasıyla ilgili farklı anlayışlar olsa da her birinde rıza olmaksızın da bu işlemlerin uygulanabileceğine yönelik düzenlemeler mevcuttur. Beden muayenesi ve vücuttan biyolojik örnek alma kural olarak hekimler tarafından icra edilmekle beraber, Alman ve İngiliz hukukunda istisnai hallerde kolluk tarafından da yapılabilmektedir. Moleküler genetik inceleme, temelde kişilerin yalnızca DNA profilini çıkaran bir işlemdir. Ancak Alman ve İngiliz uygulamasında istisnai hallerde biyolojik örnekler üzerinde daha ayrıntılı incelemeler yapılabilmektedir. Kişisel veri olan DNA profillerinin saklandığı bir DNA veri tabanının olması maddi gerçeğe ulaşılmasında önemlidir. Nitekim Almanya ve İngiltere'de DNA veri tabanı bulunmaktadır. Kanunlara bakıldığında ülkemizde veri tabanına izin veren bir düzenleme yoktur. Ancak Yargıtay kararlarına yansıdığı üzere bir DNA veri tabanı uygulamada vardır. Bu da elde edilen delillerin hukuka uygun olmadığı anlamına gelmektedir.
Özet (Çeviri)
The subject of study is physical examination, taking of biological samples, and molecular genetic examinations regulated under Article 75 and subsequent provisions of CMK. In comparative law analysis, Germany and England have been selected as example countries. The first section primarily addresses concepts related to physical examinations and taking of biological samples, conditions required for their implementation, and issues of consent and obligation to endure. The second section explains molecular genetic examination in a similar systematic manner to the first section. The third section explains personal data nature of the results of the procedures, disposal of the samples taken and the results obtained, legal remedies, and compensation for damages. These procedures may be implemented without consent of the person concerned, using force if necessary. Although there are different understandings regarding consent of the person in the other countries covered by this study, each of them has regulations allowing these procedures to be without consent. Physical examinations and taking of biological samples are generally implemented by physicians, but in German and English law, they may also be conducted by law enforcement authorities in exceptional cases. Molecular genetic examination is fundamentally a process that extracts only DNA profile of individuals. The existence of a DNA database containing DNA profiles is important for establishing substantive truth. However, there is no legal provision in our country authorizing the establishment of a database. As reflected in Court of Cassation decisions, a DNA database is in practice. This means that the evidence obtained is not legally valid.
Benzer Tezler
- Ceza muhakemesinde kişisel veriler işlenmek suretiyle elde edilen deliller
Evidence obtained by processing personal data in criminal proceedings
SEÇKİN KOÇER
- Ceza Muhakemesi Hukukunda beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması
Examination of human body in criminal procedure
TUĞBA BAYZİT
- Vaccination as a medical intervention example in Turkish Civil Law
Bir tıbbi müdahale örneği olarak Türk Medeni Hukukunda aşı
ZEYNEP ÖZGE OĞUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT GEZDER
- İslam hukukunda evlenmeye engel hastalıklar ve evlenmeden önce tıbbî muayenenin önemi
Marriage preventing diseases in Islamic law and the significance of pre- marital medical examination
LEYLA TURHAN AKOLUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinYozgat Bozok ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZAİ BEKDEMİR