Gecikmiş dil konuşma tanısına sahip çocukların zihin kuramı becerileri ile yürütücü işlev becerilerinin karşılaştırılması
Comparison of theory of mind skills and executive function skills in children diagnosed with delayed speech language
- Tez No: 950585
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MARAL YEŞİLYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 66
Özet
Bu çalışma, gecikmiş dil ve konuşma tanısı almış 4:00–4:11 yaş aralığındaki çocukların zihin kuramı becerileri ile yürütücü işlev ve dil becerileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yürütülen araştırmada, veri toplama sürecinde zihin kuramı, yürütücü işlev ve dil gelişimi düzeylerini ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir araçlar uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, zihin kuramı testlerinde başarı gösteren çocukların yürütücü işlev puanlarının genel olarak daha yüksek olduğunu, buna karşın zihin kuramı ile dil becerileri arasında belirgin bir korelasyonun olmadığını göstermektedir. Yaş ve cinsiyet faktörlerinin ne zihin kuramı ne de yürütücü işlev performansları üzerinde anlamlı bir etki göstermemesi dikkat çekicidir. Öte yandan, dil becerilerinin yürütücü işlev alt boyutlarıyla pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Bu durum, dil gelişiminin yalnızca iletişim süreçleriyle sınırlı kalmayıp üst düzey bilişsel mekanizmalarla da etkileşimde olduğunu düşündürmektedir. Araştırma sonuçları, gecikmiş dil ve konuşma tanısı alan çocuklarda çok yönlü değerlendirme ve müdahale yaklaşımlarının önemini vurgulamaktadır. Dil odaklı çalışmalara ek olarak zihin kuramı ve yürütücü işlevleri de kapsayan bütüncül programların, çocuğun sosyal ve bilişsel becerilerini geliştirmede daha etkili olabileceği öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the relationship between theory of mind skills and both executive functions and language abilities in children aged 4–5 who have been diagnosed with delayed speech and language. Using a relational survey model, valid and reliable tools were administered to measure theory of mind, executive functioning, and language development. The findings reveal that children who succeeded in theory of mind tasks generally had higher executive function scores, while no strong correlation was observed between theory of mind and language skills. Notably, age and gender factors did not produce a significant effect on either theory of mind or executive functions. On the other hand, language abilities showed positive correlations with various sub-dimensions of executive functions, implying that language development is interconnected not only with communicative processes but also with higher-level cognitive mechanisms. Results emphasize the importance of multifaceted assessment and intervention for children with delayed speech and language diagnoses. In addition to speech-focused efforts, comprehensive programs that address both theory of mind and executive functions appear to offer enhanced effectiveness in developing social and cognitive skills.
Benzer Tezler
- Gecikmiş dil ve konuşması olan çocuklarla normal gelişim gösteren çocukların zihin kuramı becerilerinin karşılaştırılması
Comparison of theory of mind skills between children with delayed speech and language and typically developing children
SILA AKDAĞ GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Dil ve Konuşma TerapisiÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MARAL YEŞİLYURT
- Yaygın gelişimsel bozukluğu (otizm spektrumu) olan çocuklarda klinik ve elektroensefalografi bulguları
The clinical and electroencephalography findings of the children with pervasive developmental disorder
SEMİH AYTA
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2006
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEFKÜRE ERAKSOY
- Gecikmiş dil-konuşması olan okul öncesi çocukların dil gelişiminin incelenemesi
Examining the language development of preschool children with delayed language-speech
HURİYE BEGÜM PEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Odyolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÖZDEK
- Gecikmiş dil ve konuşması bulunan çocukların alıcı ve ifade edici sözcük dağarcığının Türkçe ifade edici ve alıcı dil (TİFALDİ) testi ile belirlenmesi
Determining the vocabulary lexicon of the children with language delay through Turkish expressive and receptive word language (TIFALDI) test
BEYZA NUR SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN MÜGE TUNÇER
- Dil konuşma bozukluğu (kekemelik, gecikmiş dil ve konuşma konuşma sesi bozukluğu artikülasyon bozukluğu, fonolojik bozukluğu) olan çocuklarda ebeveyn tutumu ve ebeveyn stres indeksinin incelenmesi
Investigation of parental attitude and parental stress index in children with speech language disorders (stuttering, delayed language and spech sound disorder, articulation disorder, dld)
NEJBİR NAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Dil ve Konuşma TerapisiKapadokya ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ OSMAN AKSOY