Beliren yetişkinlik döneminde psikolojik zihinliliğin, öz-şefkat ve psikolojik kırılganlıkla olan ilişkilerinin incelenmesi
An investigation of the relationship between psychological mindedness, self-compassion, and psychological vulnerability in emerging adulthood
- Tez No: 950646
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEGÜM SATICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Beliren Yetişkinlik, Psikolojik Zihinlilik, Öz Şefkat, Psikolojik Kırılganlık, Emerging Adulthood, Psychological Mindedness, Self-Compassion, Psychological Vulnerability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
BELİREN YETİŞKİNLİK DÖNEMİNDE PSİKOLOJİK ZİHİNLİLİĞİN, ÖZ-ŞEFKAT VE PSİKOLOJİK KIRILGANLIKLA OLAN İLİŞKİLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET Yaşamın her döneminde olduğu gibi beliren yetişkinlik döneminde de bireyler olumlu ya da olumsuz izler bırakan çeşitli deneyimlerden geçmektedir. Bu süreçte psikolojik sağlığın korunabilmesi için bireylerin yaşamlarında koruyucu faktörlere odaklanmaları fayda sağlamaktadır. Bu bağlamda kişinin hem kendisinin hem de bir başkasının davranışını ve motivasyonunu anlamasına dair ilgi ve beceriye sahip olması şeklinde ifade edilen psikolojik zihinlilik kavramının potansiyel koruyucu bir işlevi olduğu düşünülmektedir. Psikolojik zihinliliğin psikolojik sağlığa katkısını detaylandırabilmek amacıyla psikolojik zihinlilik kavramının hem bireyin kendisiyle hem de diğerleriyle kurduğu ilişki açısından incelenmesi önem arz etmektedir. Bu araştırmada kişinin kendisiyle kurduğu ilişki öz şefkat kavramı bağlamında, diğerleriyle kurduğu ilişkinin kişiyi etkilemesi ise psikolojik kırılganlık bağlamında ele alınmış olup beliren yetişkinlerde psikolojik zihinlilik ile öz şefkat ve psikolojik kırılganlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin demografik özellikleri açısından psikolojik zihinlilik, öz şefkat ve psikolojik kırılganlık düzeylerinde anlamlı bir fark olup olmadığı incelenecektir. Araştırma grubunu Türkiye'nin 66 farklı ilinden katılan 18-25 yaş arası (X̄= 20.97, Ss= 1.98) beliren yetişkinlik döneminde olan 302'si (%66.2) kadın, 154'ü (%33.8) erkek toplam 456 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada bireylerin demografik bilgileri“Kişisel Bilgi Formu”aracılığıyla toplanmış olup psikolojik zihinlilik, öz şefkat ve psikolojik kırılganlık değişkenlerinin düzeylerini belirleyebilmek için“Psikolojik Zihinlilik Ölçeği”,“Öz Anlayış Ölçeği”ve“Psikolojik Kırılganlık Ölçeği”kullanılmıştır. Psikolojik zihinlilik, öz şefkat ve psikolojik kırılganlık değişkenlerinin demografik değişkenlere (yaş, cinsiyet, bölüm, sınıf düzeyi ve sosyoekonomik durum) göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiş; analizler sonucunda cinsiyet, bölüm ve sosyoekonomik düzey değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar tespit edilirken, yaş ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Yapılan korelasyon analizleri sonucunda psikolojik zihinlilik toplam puanı ile öz şefkat arasında pozitif yönde; psikolojik kırılganlık arasında ise negatif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca öz şefkat ile psikolojik kırılganlık arasında da negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Regresyon analizleri sonucunda psikolojik kırılganlığın, psikolojik zihinliliğin %3'ünü; psikolojik kırılganlık ve öz şefkat birlikte ele alındığında ise psikolojik zihinliliğin %35'ini açıkladığı belirlenmiştir. Bu bulgular, psikolojik kırılganlık ve öz şefkatin psikolojik zihinliliği anlamlı ve orta düzeyde yordadığını göstermektedir. Özetle bu çalışma, psikolojik zihinlilik, öz şefkat ve psikolojik kırılganlık arasındaki karşılıklı ilişkileri vurgulayarak ve bu değişkenlerin beliren yetişkinlik bağlamında birlikte değerlendirilmesine yönelik bir çerçeve sunarak literatüre katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN PSYCHOLOGICAL MİNDEDNESS, SELF-COMPASSION, AND PSYCHOLOGICAL VULNERABILITY IN EMERGING ADULTHOOD ABSTRACT As in every stage of life, individuals in the emerging adulthood period also go through various experiences that may leave either positive or negative marks. In this process, focusing on protective factors can be beneficial for maintaining psychological well-being. In this context, the concept of psychological mindedness, which is defined as an individual's interest and ability to understand both their own and others' behavior and motivation, is thought to have a potential protective function. In order to better understand the contribution of psychological mindedness to mental health, it is important to examine this concept in terms of both the individual's relationship with themselves and their interactions with others. In this study, the individual's relationship with themselves was examined in the context of self-compassion, while the impact of interactions with others was addressed within the framework of psychological vulnerability. The study aimed to investigate the relationships among psychological mindedness, self-compassion, and psychological vulnerability in individuals in the emerging adulthood period. Additionally, it was examined whether the levels of psychological mindedness, self-compassion, and psychological vulnerability significantly differed according to the demographic characteristics of individuals in this developmental stage. The research sample consisted of 456 university students aged between 18 and 25 (X̄ = 20.97, SD = 1.98) from 66 different provinces of Türkiye, including 302 women (66.2%) and 154 men (33.8%). Demographic information was collected through a“Personal Information Form,”while the levels of the study variables were measured using the“Psychological Mindedness Scale,”“Self-Compassion Scale,”and“Psychological Vulnerability Scale.”The study examined whether the levels of psychological mindedness, self-compassion, and psychological vulnerability differed significantly based on demographic variables (age, gender, department, year of study, and socioeconomic status). According to the analyses, significant differences were found in terms of gender, academic department, and socioeconomic status, whereas no significant differences were observed for age and year of study. Correlation analyses revealed that psychological mindedness was positively correlated with self-compassion and negatively correlated with psychological vulnerability. Additionally, a significant negative relationship was found between self-compassion and psychological vulnerability. Regression analyses showed that psychological vulnerability alone explained 3% of the variance in psychological mindedness, while psychological vulnerability and self-compassion together explained 35% of the variance. These findings suggest that psychological vulnerability and self-compassion are significant and moderate predictors of psychological mindedness. In summary, this study contributes to the literature by highlighting the interrelations between psychological mindedness, self-compassion, and psychological vulnerability, and by providing a framework for evaluating these variables together within the context of emerging adulthood.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlik döneminde psikolojik sağlamlık ile büyüme korkusu arasındaki ilişkide umudun aracı rolünün incelenmesi
The mediating role of hope in the relationship between resilience and growth fear in emerging adulthood
ZEHRA ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- The mediating role of relational needs satisfaction in the relationship between loneliness and psychological well-being in emerging adulthood
Beliren yetişkinlik döneminde yalnızlık ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide ilişkisel ihtiyaçlarda doyumun aracı rolü
BENGİ OMAÇ GENÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP MAÇKALI
- Basic psychological needs satisfaction and identity statuses across two social contexts in emerging adulthood
Beliren yetişkinlik döneminde temel psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının ve kimlik statülerinin iki sosyal çevrede incelenmesi
PINAR ERÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYFER DOST GÖZKAN
- Çocukluk çağı psikolojik travmalarının beliren yetişkinlik döneminde kişilerin psikolojik sıkıntı ve iyi oluş düzeyleri üzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık teorisi kapsamında incelenmesi
Examining childhood psychological trauma effects on psychological distress and well being on the emerging adulthood sample in the framework of resiliency theory
İLAYDA ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY DİRİK
- Beliren yetişkinlik döneminde yaşamda anlam ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracı rolü
The mediating role of psychological resilience in the relationship between meaning of life and life satisfaction in emerging adulthood
NAZLI EMİNE KEFİNSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEGÜM SATICI