Sağlık sistemine olan güvensizliğin aşı tereddütlüğü üzerindeki etkisinde sosyal medyanın rolü
The role of social media in the effect of distrust in the health system on vaccine hesitancy
- Tez No: 950883
- Danışmanlar: PROF. DR. EMRE İŞCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Health Care Management, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Amaç: Araştırmada, Türkiye'de COVID-19 aşısına yönelik aşı tereddütlüğü ile sağlık sistemine duyulan güvensizlik arasındaki ilişkinin etki durum ve düzeyinin belirlenmesi ve bu ilişkinin sosyal medya faktörü aracılığıyla nasıl şekillendiği ortaya konulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma nitel ve nicel veri toplama tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma desenine göre planlanmıştır. Buna göre çalışma İstanbul ilinde ikamet eden 18 yaş üstü bireyler ile gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin analizi Pearson korelasyon testi ve doğrusal (Lineer) regresyon analizi ile incelenerek, değişkenler arasındaki ilişkinin yönü, gücü ve durumu değerlendirilmiştir. Düzenleyici (moderatör) etkileri tespit etmek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi kullanılmış, PROCESS Makro eklentisi (Model 1) aracılığıyla ise moderatör değişkenin etkisi analiz edilmiştir. Nitel veri analizi ise, içerik analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve araştırmadan elde edilen bulgular ana ve alt temalar şeklinde ayrıntılı şekilde sunulmuştur. Bulgular: Yapılan analiz ve değerlendirmeler sonucu, sağlık sistemine olan güvensizliğin aşı tereddütlüğü üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönde zayıf bir etkisi olduğu belirlenmiştir (r=-0,345; p=0,001). Bu ilişkide kurumsal sosyal medyanın düzenleyici rolü anlamlı bulunmuştur (p=0,001). Ayrıca elde edilen bulguların nitel araştırma temalarındaki ifadeler ile de desteklendiği ortaya çıkmıştır. Sonuç: Nicel analizler sonucunda, sağlık sistemine duyulan güvensizlik düzeyi arttıkça COVID-19 aşısına yönelik aşı tereddütlüğünün de anlamlı biçimde arttığı belirlenmiştir. Nitel analiz bulguları ise, katılımcıların sağlık otoritelerine ve sağlık politikalarına yönelik, bilgi eksikliklerinin ve karar alma süreçlerindeki şeffaflık problemlerinin güvensizliği pekiştirdiğini göstermiştir. Ayrıca sosyal medyanın yalnızca bir bilgi kaynağı olarak değil, aynı zamanda sağlık sistemine olan güvensizlik ile aşı tereddütlüğü arasında düzenleyici bir değişken olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of the research is to determine the status and level of the relationship between vaccine hesitancy towards the COVID-19 vaccine in Türkiye and distrust in the health system and to reveal how this relationship is shaped by the social media factor. Materials and Methods: The research was planned according to the mixed research design in which qualitative and quantitative data collection techniques were used together. Accordingly, the study was conducted with individuals over the age of 18 residing in Istanbul. The analysis of quantitative data was examined with Pearson correlation test and linear regression analysis, and the direction, strength and status of the relationship between the variables were evaluated. Hierarchical regression analysis was used to determine the moderator effects, and the effect of the moderator variable was analyzed using the PROCESS Macro add-on (Model 1). Qualitative data analysis was performed using the content analysis method, and the findings obtained from the research were presented in detail as main and sub-themes. Results: As a result of the analysis and evaluations, it was determined that distrust in the health system had a statistically significant and negative weak effect on vaccine hesitancy (r=-0,345; p=0,001). The moderator role of corporate social media in this relationship was found to be significant (p=0,001). In addition, it was revealed that these results were supported by the expressions in the qualitative research themes. Conclusion: As a result of the quantitative analysis, it was determined that as the level of distrust in the health system increased, vaccine hesitancy towards the COVID-19 vaccine also increased significantly. The qualitative analysis findings showed that the participants' lack of information about health authorities and health policies and the transparency problems in decision-making processes reinforced distrust. In addition, it has been determined that social media is not only a source of information but also a moderating variable between distrust in the health system and vaccine hesitancy.
Benzer Tezler
- Sağlık çalışanlarının COVID-19 aşısı yaptırmama nedenlerinin değerlendirilmesi: Nitel bir çalışma
Evaluation of reasons of healthcare professionals for not being vaccinated against COVID-19: A qualitative study
ELİF NUR KOÇAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk Sağlığıİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ CANBAZ
- La notion de ressentiment dans la genèse des valeurs selon Friedrich Nietzsche et Max Scheler
Friedrich Nietzsche ve Max Scheler'e göre değerlerin kökeninde hınç mefhumu
SELİN MERVE CANTO
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP DIREK
- Yaşlıya yönelik şiddetin sosyolojik analizi: Mersin ili örneği
Violence against the elderly: The case of Mersin province
FULYA ŞENAY AVCI
Doktora
Türkçe
2025
SosyolojiMersin ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAĞLAYANDERELİ
- Türk basınında düzensiz göçün görsel temsili: Taliban yönetimi sonrası Afgan göçü
Visual representation of irregular migration in the Turkish press: Afghan migration after the Taliban regime
ZİNDAN ÇAKICI
Doktora
Türkçe
2024
GazetecilikGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE NAZLI AYTUNA
- Sağlık haberciliği bağlamında Eskişehir ilinde Covid-19 haberlerinin üretim sürecinde güven oluşturmak
Process in order to build credibility in the Covid-19 news in Eskişehir context of health journalism
HALİDE TIRNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR GÖLCÜ