Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran bireylerin sağlık okuryazarlığı ile yüzeyel mantar enfeksiyonları hakkında bilgi, tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between health literacy and knowledge, attitudes and behaviors about superficial fungal infections of individuals admitted to primary health care institutions
- Tez No: 950957
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ÖZEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Antalya Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyini belirlemek ve sağlık okuryazarlığı ile yüzeyel mantar enfeksiyonları hakkında bilgi, tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Ayrıca yüzeyel mantar enfeksiyonları konusunda hastaların bilinçlendirilmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma, Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği'ne bağlı faaliyet gösteren Kepez Erdoğan Tuncay Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'ne (EASM) 2024 yılı Şubat ayı süresince başvuruda bulunan hasta ve sağlıklı kişilerle görüşüp anket doldurmalarını sağlamak yoluyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada toplam 300 katılımcıya ulaşılmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu üç kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda sosyodemografik bilgilerin yer aldığı 16 soru bulunmaktadır. İkinci kısımda, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) yer almıştır. Üçüncü kısım ise araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ve yüzeyel mantar enfeksiyonlarıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışları değerlendiren 13 çoktan seçmeli sorudan oluşmaktadır. Kadın katılımcılara ayrıca vajinal mantar enfeksiyonlarına yönelik bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendiren 16 çoktan seçmeli soru sorulmuştur. Araştırma kapsamında katılımcıların sosyodemografik özellikleri, sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve yüzeyel mantar enfeksiyonlarına ilişkin bilgi, tutum ve davranış özellikleri karşılaştırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan kişilerin yaş ortalaması 44,68 ±15,3, ortanca yaş 43,5, en küçük yaş 18, en büyük yaş 83 olarak saptanmıştır. Katılımcıların 193'ü (%64,3) kadındır. İki yüz yirmi üç kişi (%74,3) evli, 57 kişi (%19) bekar, 20 kişi (%66,7) ayrı/boşanmış olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların eğitim durumu incelendiğinde; 127 kişinin (%42,3) ilkokul mezunu, 92 kişinin (%30,7) üniversite mezunu olduğu, meslekleri incelendiğinde %31,7'sinin ev hanımı olduğu görülmektedir. Katılımcıların ortalama SOY puanı 32,66±10,15, ortanca puan 32,81, olarak hesaplanmış; en küçük SOY puanının 0, en büyük SOY puanının ise 50 olduğu görülmüştür. TSOY indeks puanına göre katılımcıların 65'i (%21,7) sağlık okuryazarlığı açısından yetersizdir, 91'i (%30,3) sağlık okuryazarlığı açısından sorunlu ya da sınırlı düzeydedir, 82'si (%27,3) sağlık okuryazarlığı açısından yeterli düzeydedir, 62'si (%20,7) sağlık okuryazarlığı açısından mükemmel düzeydedir. Eğitim düzeyi arttıkça SOY düzeyinin arttığı görülmüştür. Bekarlar diğer gruplardan istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek bir puan elde etmiştir. Memurlar anlamlı olarak daha yüksek SOY düzeyine sahipken, diğer meslekler arasında anlamlı istatiksel fark elde edilmemiştir. Kronik hastalığı olmayanlar olanlara göre istatiksel olarak anlamlı daha yüksek SOY ortalamasına sahip bulunmuştur. TSOY indeks puanı yükseldikçe yüzeyel mantar enfeksiyonu puanı ve kadınlara yönelik mantar enfeksiyonları puanı da yükselmekte olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışmamızda elde edilen bulgular, sağlık okuryazarlığı düzeyinin bireylerin sağlıkla ilgili konulardaki farkındalıklarını arttırdığını ve dolayısıyla yüzeyel mantar enfeksiyonları hakkında daha bilinçli davranışlar sergilemelerine yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, sağlık okuryazarlığını arttırmanın sağlık hizmetleri ile bireyler arasındaki iletişimi güçlendireceği ve kişinin kendi sağlığına dair daha sağlıklı kararlar almasını sağlayacağı anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, sağlık okuryazarlığının geliştirilmesi, yüzeyel mantar enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarıyla daha iyi başa çıkabilmek için önemli bir strateji olarak öne çıkmaktadır. Bu çerçevede, sağlık eğitimi programları ve farkındalık kampanyalarının öneminin artırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aims to determine the health literacy levels of individuals visiting primary healthcare facilities and to evaluate the relationship between health literacy and knowledge, attitudes, and behaviors regarding superficial fungal infections. Additionally, the study seeks to raise awareness among patients about superficial fungal infections. Materials and Methods: The research was conducted at the Kepez Erdoğan Tuncay Family Health Center (affiliated with the Antalya Training and Research Hospital, Health Sciences University) in February. Participants included patients and healthy individuals who were interviewed and assisted in completing questionnaires. A total of 300 participants were included in the study. The survey, prepared by the researchers, consisted of three parts. The first part included 16 questions on sociodemographic information. The second part utilized the Turkish Health Literacy Scale-32 (THLS-32). The third part, developed by the researchers, included 13 multiple-choice questions evaluating knowledge, attitudes, and behaviors related to superficial fungal infections. Female participants were also asked an additional 16 multiple-choice questions to assess their knowledge, attitudes, and behaviors regarding vaginal fungal infections. The study compared participants' sociodemographic characteristics, health literacy levels, and their knowledge, attitudes, and behaviors concerning superficial fungal infections. Results: The mean age of the participants was 44.68 ± 15.3 years, with a median age of 43.5, and ages ranging from 18 to 83. Of the participants, 193 (64.3%) were female. Two hundred twenty-three individuals (74.3%) were married, 57 (19%) were single, and 20 (6.7%) were separated or divorced. When the educational background of the participants is examined, it is seen that 127 people (42.3%) are primary school graduates, 92 people (30.7%) are university graduates, and when their professions are examined, 31.7% are housewives. The mean SOY score of the participants was calculated as 32.66±10.15 and the median score was 32.81; the smallest SOY score was 0 and the largest SOY score was 50. According to the THLS index score, 65 participants (21.7%) had inadequate health literacy, 91 (30.3%) had problematic or limited health literacy, 82 (27.3%) had adequate health literacy, and 62 (20.7%) had excellent health literacy. Health literacy levels increased with higher education levels. Single participants had statistically significantly higher scores than other groups. Civil servants had significantly higher health literacy levels, while no significant differences were found among other occupational groups. Participants without chronic diseases had statistically significantly higher average health literacy scores than those with chronic diseases. As the THLS index score increased, the scores for knowledge and awareness of superficial fungal infections and scores related to female-specific fungal infections also increased. Conclusion: The findings of this study indicate that higher health literacy levels enhance individuals' awareness of health-related issues, helping them adopt more informed behaviors regarding superficial fungal infections. These results suggest that improving health literacy strengthens communication between healthcare services and individuals, enabling people to make healthier decisions about their own health. Therefore, enhancing health literacy emerges as an essential strategy for better managing health issues such as superficial fungal infections. In this context, it is recommended to increase the importance of health education programs and awareness campaigns.
Benzer Tezler
- Sosyodemografik özellikler ile sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlık anksiyetesi üzerine etkisinin araştırılması
The investigation of effect of sociodemografic characteristics and level of health literacy on health anxiety
ZEHRA AKTÜRK OĞULLUK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İSMAİL ARSLAN
- Üniversite öğrencilerinin birinci basamak sağlık hizmetleri hakkında bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of university students' knowledge and attitudes about primary health care services
DUYGU BARUT YARAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiKocaeli ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY MÜGE ALVUR
- Utilization of primary health care services in qayyarah city nourthen iraq
Kuzey Irak qayyarah şehirinde temel sağlık hizmetlerinden kullanılması
YAS RAKKADH OSMAN LUHAIB
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TEMEL KALAFAT
- Kars il merkezindeki aile sağlığı merkezlerine başvuru yapan 45-70 yaş arası bireylerin kolorektal kanser tarama engel ve yarar algılarının tarama davranışı üzerine etkisi
The effect of perceived barriers and benefits of colorectal screening on screening behavior among individuals aged 45-70 who apply to family health centers in Kars city center
MEHMET KARATAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİJEN ACAR
- Antalya il merkezinde 1. basamak sağlık kuruluşlarına başvuran yaşlı hastaların yaşam kalitesi ve rehabilitasyon ihtiyaçlarının değerlendirilmesi
The evaluation of the need of rehabilitation and life quality of whose old patients who use primary health care service in the city of Antalya
HASAN HÜSEYİN AVCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Aile HekimliğiAkdeniz ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YAMAN