Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile hata yönetimi kültürü arasındaki ilişki
The relationship between creative leadership characteristics of school principals and error management culture
- Tez No: 951184
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜL KURUM TİRYAKİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bu çalışmada Edirne ili kamu ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile hata yönetimi kültürü arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmaktadır. Ayrıca bu çalışmada okul yöneticilerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okulda hata yönetimi kültürüne yönelik görüşleri de belirlenmiştir. Bu amaçla hem nicel hem nitel verilerden yararlanılarak karma yöntem araştırmalarından açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutundaki hedef evrenini Edirne ilinin dokuz ilçesinde yer alan kamu ortaöğretim kurumlarında görev yapan 1345 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde basit tesadüfi örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Nitel kısımda amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklem kullanılmıştır. Bu kapsamda 366 ortaöğretim kurum öğretmeni ve 14 okul yöneticisi araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri ortaöğretim kurumlarına gidilerek elden toplanmıştır. Araştırmada ''Okul Yöneticilerin Yaratıcı Liderlik Özellikleri Ölçeği'' (Uçar ve Sağlam, 2019) (Ek 2) ve ''Hata Yönetimi Kültürü Ölçeği'' (Kurum, 2022) (Ek 3) kullanılmıştır. Veri analizinde betimsel ve anlam çıkarıcı istatistikler kullanılmıştır ve pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Nitel veriler yüz yüze görüşme aracılığıyla toplanmıştır. Görüşmeler esnasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Okul müdürlerinin sahip olmaları gereken yaratıcı liderlik özellikleri kapsamında proaktif, girişimci, etkili iletişim becerilerine sahip, risk alabilen, yenilik ve değişime açık, iş birliği gibi özellikler ön plana çıkmıştır. Okul yöneticisi seçme ve yerleştirmede bu özelliklere sahip olunup olunmadığı yordanmalı, eğitim yöneticileri bu alanda yeterliliklere sahip kişiler içinden seçilerek görevlendirilmelidir. Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okullarda hata yönetimi kültürüne ilişkin görüşleri cinsiyete, branşa, eğitim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermezken görev yapılan okul türüne göre Fen Lisesi müdürlerinin lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özelliklerinin alt boyutları olan; girişimcilik ve etkili iletişim, yeniliğe ve değişime açıklık okullarda hata yönetim kültürü arasında yüksek düzeyde pozitif ilişki varken farklılık boyutu ile hata yönetim kültürü arasında ise orta düzeyde ilişki vardır. Öğretmenler okul müdürlerinin okullarda hata yönetimi kültürüne ilişkin, okul yönetiminin yapılan hataların tekrarlanmaması için gerekli tedbirler aldığını belirtmiştir.Okul yöneticilerinin yaratıcı liderlik özelliklerinden proaktif liderlik özelliklerini aktif kullanmasını gerekli kılar şeklinde söylemek mümkündür. Araştırmanın nitel boyutunda hata; tüm yöneticiler tarafından kasıtlı olmayan, kurum kültürünün işleyişini bozan olaylar olarak tanımlanmıştır. Okulda karşılaşılan hatalar da yöneticiler tarafından; iletişim hataları, kişilik özelliklerinden kaynaklanan hatalar, yönetim ile zayıf iletişim kurma, mali kaynakların ve fiziki imkanların kullanımı ile ilgili hatalar, bürokratik iş ve işlemlerle ilgili hatalar, eğitim öğretim sürecinde yapılan hatalar, personelin davranışından kaynaklı hatalar, iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılan hatalar şeklinde belirtilmiştir. Hataların kaynaklarına ilişkin genel olarak işe önem göstermemenin sebep olduğu görülmüştür. Hata yönetim kültürü sürecinde kullandıkları stratejilere yönelik ise dilek şikâyet kutularının oluşturulması, çalışanlara anket uygulanması, sözel iletişim kurulması şeklindedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between the creative leadership characteristics of school principals and error management culture according to the opinions of teachers working in public secondary schools in Edirne province. In addition, the opinions of school principals regarding the creative leadership characteristics and error management culture in schools were determined in this study. For this purpose, an explanatory design from mixed method research was used by using both quantitative and qualitative data. The target universe of the quantitative dimension of the study consisted of 1345 teachers working in public secondary schools located in nine districts of Edirne province. Simple random sampling method was used in sample selection. Criterion sampling from purposeful sampling methods was used in the qualitative part. In this context, 366 secondary school teachers and 14 school administrators were included in the study. The quantitative data of the study were collected by hand by going to secondary education institutions. The ''School Administrators' Creative Leadership Characteristics Scale'' (Uçar and Sağlam, 2019) (Appendix 2) and ''Error Management Culture Scale'' (Kurum, 2022) (Appendix 3) were used in the study. Descriptive and inferential statistics were used in the data analysis and the Pearson correlation coefficient was calculated. Qualitative data were collected through face-to-face interviews. A semi-structured interview form was used during the interviews. Within the scope of creative leadership characteristics that school principals should have, proactive, entrepreneurial, effective communication skills, risk-taking, open to innovation and change, and cooperation have come to the fore. Whether these characteristics are present or not should be predicted in the selection and placement of school principals, and educational administrators should be selected and assigned from among those who have competence in this field. While the views of school principals regarding creative leadership characteristics and error management culture in schools did not show any significant difference according to gender, branch, and level of education, they showed significant differences in favor of Science High School principals according to the type of school they worked at The sub-dimensions of the creative leadership characteristics of school principals; While there is a high level of positive relationship between entrepreneurship and effective communication, openness to innovation and change, and error management culture in schools, there is a moderate relationship between the difference dimension and the error management culture. Teachers stated that school principals have taken the necessary measures to prevent the repetition of mistakes made by the school administration regarding the culture of error management in schools. It is possible to say that this makes it necessary for school administrators to actively use proactive leadership qualities from creative leadership features. In the qualitative dimension of the research, errors were defined by all managers as unintentional events that disrupt the functioning of the institutional culture. Errors encountered in the school were also stated by managers as communication errors, errors originating from personality traits, poor communication with the management, errors related to the use of financial resources and physical facilities, errors related to bureaucratic work and procedures, errors made in the education and training process, errors originating from the behavior of the personnel, errors made in occupational health and safety. It was observed that the source of errors was generally due to not caring about the work. The strategies they used in the error management culture process were as follows: creating complaint boxes, applying surveys to employees, and establishing verbal communication.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between school principals' creative leadership characteristics and school climate
MEHMET EMRE ÇOT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GİZEM SAYGILI
- Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okulların örgütsel zekâ düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between creative leadership traits of school principals and organizational intelligence levels of schools
EBRU SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REZZAN UÇAR
- Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile öğretmenlerin motivasyonları arasında ilişki
The relationship between the creative leadership features of school principals and teachers' motivations
AYTAKIN GURBANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU OĞUZ
- Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özelliklerinin öğretmenlerin algılarına ve görüşlerine göre incelenmesi
Teachers' perceptions and opinions on creative leadership characteristics of school principals
EMRE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DOĞAN
- Okul müdürlerinin; paternalist (babacan) liderlik davranışlarıyla yaratıcı liderlik özellikleri arasındaki ilişki: Kahramanmaraş ili örneği
The relationship between school principals' creative leadership characteristics and paternalistic leadership behavior: The case of Kahramanmaras province
İBRAHİM TAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN HASAN ATALMIŞ