منهج الإمام أبي نصر القشيري في عرض القراءات في تفسيره 'التيسير في التفسير'
İmam Ebu Nasr el-Kuşeyrî'nin et-Teysîr fi't-Tefsîr adlı eserinde kırâatleri arz metodu
- Tez No: 951532
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH TOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kırâat İlmi, Mütevatir Kırâatler, Şâz Kırâatler, Hicri Beşinci Asır, Ebu Nasr el-Kuşeyrî, et-Teysîr fi't-Tefsîr Kitabı, Tafsir, Science of Qira'at, Mutawatir Recitations, Shadh Recitations, Fifth Century AH, Abu Nasr al-Qushayri, The Book of al-Taysir fi al-Tafsir
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
Bu araştırma, İmam Ebu Nasr el-Kuşeyrî'nin (430-514h)“et-Teysîr fi't-Tefsîr”adlı tefsirinde Kur'an kırâatlerine yaklaşımını kapsamlı bir şekilde incelemektedir. 2022 yılında ilk kez tam metin olarak yayımlanan bu tefsir, beşinci yüzyılın önemli tefsir eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çalışmanın temel amacı, Kuşeyrî'nin mütevatir ve şâz kırâatleri sunma, dilsel ve nahvi açıdan temellendirme, aralarında tercih yapma metodolojisini ortaya koymak ve bu kırâatlerin tefsir ve fıkhi hükümlere olan etkisini analiz etmektir. Araştırma, tümevarım ve analitik yöntemi kullanarak Kuşeyrî'nin kırâatlerle ilgili yaklaşımını tespit etmeyi hedeflemektedir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölüm, İmam Kuşeyrî'nin kişisel ve ilmî hayatını, hocalarını, öğrencilerini ve eserlerini ele alarak, yaşadığı Horasan ve Nîşâbur bölgesinin siyasi, dini ve ilmi özelliklerini incelemektedir. İkinci bölüm, kırâat ilmine genel bir giriş yaparak tanım, tarihsel gelişim ve kabul şartlarını açıklamakta, ardından Kuşeyrî'nin mütevatir ve şâz kırâatleri sunma yöntemini detaylı olarak analiz etmektedir. Üçüncü bölüm ise Kuşeyrî'nin kırâatleri sunma ve değerlendirme yöntemini, Kur'an, hadis, sahabe sözleri ve Arap dili açısından temellendirme metodunu, ulemânın tercihlerini aktarma biçimini, kendi tercih kriterlerini ve bu kırâatlerin mana istinbatı ile fıkhi hükümlere olan etkisini derinlemesine incelemektedir. Araştırma sonucunda, Kuşeyrî'nin kırâatleri ele alışında ilmî titizlik, kapsamlılık, dilsel derinlik ve objektiflik ilkelerine bağlı kaldığı, mütevatir kırâatlere karşı derin bir saygı beslediği ancak şâz kırâatleri de tefsiri zenginleştirme ve anlamları genişletme aracı olarak etkili bir şekilde kullandığı tespit edilmiştir. Çalışma, Kuşeyrî'nin“Kur'an'ın kendisi delildir”şeklindeki temel ilkesiyle kırâat metodolojisine yeni bir bakış açısı kazandırdığını ve bu yaklaşımının İslami tefsir mirasına önemli bir katkı sağladığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This research comprehensively examines Imam Abu Nasr al-Qushayrī's (430-514 AH) approach to Qur'anic recitations (qirā'āt) in his exegesis“al-Taysīr fī al-Tafsīr”. This commentary, first published in its complete form in 2022, is considered one of the significant exegetical works of the fifth century. The primary objective of this study is to reveal al-Qushayrī's methodology in presenting both mutawātir (widely transmitted) and shādh (anomalous) recitations, his linguistic and grammatical substantiation, his preference criteria among different readings, and to analyze the impact of these recitations on exegesis and jurisprudential rulings. The research aims to identify al-Qushayrī's approach to qirā'āt using inductive and analytical methods. The study consists of three main sections: The first section examines Imam al-Qushayrī's personal and scholarly life, his teachers, students, and works, while investigating the political, religious, and academic characteristics of the Khorasan and Nishapur region where he lived. The second section provides a general introduction to the science of qirā'āt, explaining its definition, historical development, and acceptance criteria, followed by a detailed analysis of al-Qushayrī's method of presenting mutawātir and shādh recitations. The third section deeply examines al-Qushayrī's methodology in substantiating qirā'āt through the Qur'an, hadith, companions' statements, and Arabic language, his way of transmitting scholars' preferences, his own selection criteria, and the profound impact of these recitations on deriving meanings and jurisprudential rulings. The research findings demonstrate that al-Qushayrī adhered to principles of scholarly precision, comprehensiveness, linguistic depth, and objectivity when dealing with qirā'āt. While showing deep respect for mutawātir recitations, he also effectively utilized shādh recitations as a means to enrich the commentary and expand semantic dimensions. The study reveals that al-Qushayrī, through his fundamental principle that“the Qur'an itself is the proof,”brought a new perspective to qirā'āt methodology, and that this approach represents a significant contribution to the Islamic exegetical heritage.
Benzer Tezler
- منهج الإمام الماتريدي في تفسير قصص القرآن الكريم نموذجا (سورة يوسف)
Yûsuf Sûresi bağlamında Mâtürîdî'nin Kur'ân kıssaları tefsir metodu
ABDÜLGAFFAR EMİN
Yüksek Lisans
Arapça
2025
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED İSA YÜKSEK
- منهج الإمام البخاري في إخراجه حديث الرواة المتكلَّم فيهم
İmam Buhârî'nin sahihinde tenkid edilen ravîlerden hadis tahric metodu - The approach of Imam 'Al-Bukhari' in brought out the hadith of the narrators whose are spoken about
MOHAMED MAJDALDEEN EJA
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ M. KAMEL KARA BELLI
- منهج الإمام مسلم في التعليل في الجامع الصحيح
İmam Müslim'in el-Câmiu's-Sahîh adlı eserinde uyguladığı ta'lîl yöntemi
HUZEYFE ELHATİB
Doktora
Arapça
2010
DinUniversity of Jordan (Al-Jami'ah Al-Urdunia)Hadis Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMAD ASSAHEB
- منهج الإمام ابن جرير الطبري(ت:310) في تقرير العقيدة من خلال كتابه (التبصير في معالم الدين) دراسة تحليلية
İbni Cerir et-Taberî'nin Dinin İşaretlerine Bakış isimli eserindeki Akâid konularını öğretmedeki yöntemi
RZGAR FATIH MAJEED
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN BANAZ
- منهج الإمام الطبري ّ في جامع البيان والآلوسيّ- دراسة مقارنة - سورة الفاتحة أُنموذجا
Taberî'nin Câmiu'l-Beyân ve Alûsî'nin Rûhu'l-Meânî eserlerideki tefsir metotlarının karşılaştırması (Karşılaştırmalı bir inceleme) / Comparison of interpretation methods in Tabari's Câmiu'l-Beyân and Alûsî's Rûhu'l-Meânî works (A comparativeanalysis)
FADHIL ABDULGHANI HABEEB NAJJAR
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO