Tıbbi ikilem içeren güncel uygulamalarda hekimlerin görüş ve farkındalıklarının değerlendirilmesi
Evaluation of physicians' perspectives and awareness on current practices involving medical dilemmas
- Tez No: 951642
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN KAYA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Adli tıp, tıbbi ikilem, tıp etiği, hekim yaklaşımı, Forensic medicine, medical dilemma, medical ethics, physicians' approach
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Adli Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Amaç: Çalışmamızda Türkiye'nin farklı yerlerinde farklı alanlarda çalışmakta olan hekimlerin mesleki hayatları boyunca karşılaştıkları veya karşılaşacakları güncel tıbbi ikilem içeren olaylara yaklaşımlarını değerlendirmek ve elde edilen veriler sonucunda hekimlerin yaklaşımındaki eksiklikleri belirlemek, bu eksikliğin giderilmesi için önerilerde bulunmak amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada pratisyen hekimler, farklı uzmanlık dallarından asistan hekimler ve uzman hekimler olmak üzere 304 hekime 16 soruluk önermeden oluşan bir anket sunuldu. Çalışmaya katılacak gönüllü sayısı çalışmanın anlamlılığı için G-Power güç analizi ile belirlenmiştir. Katılımcılara uygulanacak anketin güvenilirlik analizi Cronbach's Alpha testi ile belirlenmiştir. Anket Google Forms üzerinden online olarak yapıldı. Elde edilen veriler IBM SPSS 26 istatistiksel analiz programı yardımı ile değerlendirilmiştir. Nicel değişkenler ortalama, standart sapma ile nitel değişkenler frekans ve yüzde kullanılarak sunulmuştur. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi α = 0.05 olarak tanımlanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda ülkenin birçok yerinde görev yapmakta olan farklı alanlarda çalışan Google Forms üzerinden anket dolduran 304 hekim (K= %54,3 E= %45,7) (yaş medianı 30-39) değerlendirmeye alındı. Kız çocuğunun genital muayeneyi kabul etmediği fakat mahkemenin genital muayene kararının olduğu önermeye hekimlerin % 44,7'sinin Kesinlikle Katılmadığı, % 24,3'ünün Katılmadığı görüldü. Tutuklu birinin kelepçeli muayenesi önermesine hekimlerin % 40,5'inin Kesinlikle Katılmadığı, % 25,0'inini Katılmadığı gözlendi. Zihinsel engelli çocuğu imza karşılığı eve gönderilebileceği önermesine hekimlerin % 40,8'inin Kesinlikle Katılmadığı, % 40,8'inin Katılmadığı gözlendi. Estetik ve kozmetik uygulamalarla alakalı önermeye“Kesinlikle Katılıyorum/Katılıyorum”yanıtı veren hekimlerin oranının %53,6 olduğu, %38,4'ünün (n=117) önermeye katılmadığı, %7,9'unun (n=24) kararsız olduğu bulundu. Açlık greviyle ilgili önermeye“Kesinlikle Katılıyorum/Katılıyorum”yanıtı veren hekim oranı %77,6 (n=236),“Kesinlikle Katılmıyorum/Katılmıyorum”yanıtı veren hekimlerin oranı %12,1 (n=37), karasız olan hekim oranı %10,2 (n=31) olarak belirlendi. Sağlık kuruluşu dışında muayene önermesine hekimlerin %32,6'sının Katılmadığı belirlendi. Tek hekimin otopsi yapabileceği önermesine hekimlerin % 29,6 oranında Katılmıyorum, %27,0'inde Katılıyorum görüşlerinde olduğu gözlendi. Sonuç: Hekimler, meslek hayatları boyunca tıbbi etik ilkeler ile hukuki yükümlülüklerin örtüşmediği ya da birbiriyle çatıştığı durumlarla sıklıkla karşılaşmakta ve bu tür etik-hukuki ikilemleri etkin biçimde yönetmeleri beklenmektedir. Bu bağlamda, her hekimin adli tıp uygulamaları, mesleki etik sorumluluklar ve bu sorumluluklara yön veren ulusal ve uluslararası mevzuat hakkında bilgi sahibi olması bir zorunluluktur. Hekimlerin söz konusu karmaşık durumlara hazırlıklı hale gelmelerini sağlamak amacıyla, bu konulara yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi, mevcut programların standardize edilmesi ve sağlık hizmetlerindeki güncel ihtiyaçlara uygun şekilde sürekli olarak güncellenmesi büyük önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to assess the approaches of physicians working in various specialties and regions of Türkiye to current medical dilemmas they have encountered or may encounter throughout their professional lives. Based on the findings, the goal was to identify potential shortcomings in their approach and offer recommendations to address these gaps. Materials and Methods: A total of 304 physicians—including general practitioners, residents from various specialties, and specialist physicians—were presented with a 16-item questionnaire consisting of scenario-based statements. The required sample size was determined using G-Power analysis to ensure statistical significance. The reliability of the questionnaire was tested using Cronbach's Alpha. The survey was administered online via Google Forms. Data were analyzed using IBM SPSS Statistics version 26. Quantitative variables were presented as means and standard deviations, and qualitative variables were presented as frequencies and percentages. A significance level of α = 0.05 was adopted. Results: In our study, a total of 304 physicians (female: 54.3%, male: 45.7%) working in various specialties across different regions of the country and who completed the questionnaire via Google Forms were included. The median age range of participants was between 30 and 39 years. Regarding the statement suggesting that a genital examination should be performed on a girl who refuses the procedure despite a court order, 44.7% of the physicians responded with“Strongly Disagree,”and 24.3% with“Disagree.”For the statement about examining a detainee while handcuffed, 40.5% of the participants responded with“Strongly Disagree,”and 25.0% with“Disagree.”In response to the statement that a mentally disabled child could be discharged home upon obtaining a signed consent form, 40.8% of the physicians stated“Strongly Disagree,”and another 40.8% stated“Disagree.”Concerning the statement on sharing pre- and post-procedure photographs related to aesthetic and cosmetic practices on social media without revealing the patient's identity, 53.6% of the participants agreed with the statement, 38.4% (n=117) disagreed, and 7.9% (n=24) were undecided. For the statement that medical intervention should be initiated when a person on hunger strike loses consciousness, 77.6% (n=236) of the physicians answered“Strongly Agree/Agree,”12.1% (n=37) answered“Strongly Disagree/Disagree,”and 10.2% (n=31) were undecided. In response to the statement regarding performing a medical examination outside a healthcare facility, 32.6% of the participants disagreed. For the statement suggesting that a single physician could perform an autopsy, 29.6% of the participants disagreed, while 27.0% agreed. Conclusion: Throughout their careers, physicians frequently encounter situations where medical ethics and legal obligations do not align or even conflict. They are expected to effectively manage such ethical-legal dilemmas. Therefore, it is essential for all physicians to be knowledgeable about forensic medicine practices, professional ethical responsibilities, and the national and international regulations that guide these responsibilities. To better prepare physicians for these complex situations, it is of great importance to develop specialized training programs, standardize existing ones, and regularly update them in line with the evolving needs of the healthcare system.
Benzer Tezler
- Etik konsültasyon/danışmanlık konusunda kliniklerde çalışan sağlık görevlilerinin tutum ve beklentileri
Expectations and attitudes concerning ethics consultation of physicians and nurses working in clinics
ESİN KARLIKAYA
Doktora
Türkçe
2007
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM BAŞAĞAOĞLU
- Development of nanoclay incorporated tpu membranes for controlled drug release in wound dressing applications
Yara pansumanlarında kontrollü ilaç salımı uygulamaları için nanokil içerikli tpu membranların geliştirilmesi
TUĞÇE ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İKİLEM GÖCEK
- Health policy in Turkey
Türkiye'de sağlık politikası
YELDA ÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ECEVİT
- Bugünün ve trans-hümanizmle şekillenen geleceğin tıbbında adli ve klinik etik danışmanlık: Kanada ve Türkiye düzleminde araştırma
Forensic and clinical ethics consultation for medicine today and in the future shaped with transhumanism: A research conducted in Canada and Turke
GAMZE NESİPOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTıbbi Etik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN ORAL
PROF. DR. HATİCE NİL SARI
- Translation of medical terms in light of Vinay and Darbelnet's translation procedures: A case study on medical thrillers the Apprentice and the Sinner by Tess Gerritsen
Tıbbi terimlerin Vinay ve Darbelnet'nin çeviri yöntemleri ışığında çevrilmesi: Tess Gerritsen'ın Çırak ve Günahkâr adlı tıbbi gerilim romanları üzerine bir örnek olay çalışması
BÜŞRA KURT UÇAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN