Örgütsel kayırmacılığın geri çekilme davranışı üzerine etkisinde göreceli yoksunluk algısının aracı rolü
The mediating role of perceived relative deprivation in the effect of organizational favoritism on withdrawal behavior
- Tez No: 951672
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA NUR SEÇKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Bu araştırmanın amacı örgütsel kayırmacılığın çalışanların geri çekilme davranışları üzerindeki etkisini ortaya koymak ve bu etkide lider-üye ve takım-üye etkileşimine dair algılanan göreceli yoksunluğun aracılık rolünü değerlendirmektir. Bu bağlamda araştırmanın kapsamı, sağlık çalışanları ve öğretmenlere uygulanan anketlerden elde edilen veriler temelinde şekillenmiştir. Bu iki gruba uygulanan anketlerden elde edilen verilerin doğrulayıcı faktör analizi AMOS 24.0 programı ile gerçekleştirilmiş; diğer analizler ise SPSS 26.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öğretmenlerin örgütsel kayırmacılığı orta düzeyde, sağlık çalışanlarının ise yüksek düzeyde algıladığı saptanmıştır. Takım-üye ve lider-üye etkileşimine dair algılanan yoksunluğu, sağlık çalışanlarının sırasıyla düşük ve orta düzeyde yoksunluk hissettikleri, öğretmenlerde ise bu algıların daha düşük düzeyde olduğu bulgulanmıştır. Bununla birlikte her iki grubun da geri çekilme davranışını düşük düzeyde sergilediği tespit edilmiştir. Regresyon analizleri sonucunda, örgütsel kayırmacılığın geri çekilme davranışı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, örgütsel kayırmacılığın lider-üye ve takım-üye etkileşimlerine dair algılanan yoksunluk düzeylerini artırdığı saptanmıştır. Bu yoksunluk algılarının da geri çekilme davranışını anlamlı şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Son olarak Hayes'in Process Macro Model 4 kullanılarak Bootstrap yöntemiyle yapılan analiz sonucunda, lider-üye ve takım-üye etkileşimine dair algılanan yoksunluğun, örgütsel kayırmacılık ile geri çekilme davranışı arasındaki ilişkide aracı değişken olarak anlamlı bir rol oynadığı bulgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the effect of organizational favoritism on employees' withdrawal behaviors and to evaluate the mediating role of perceived relative deprivation regarding leader-member and team-member interactions in this effect. In this context, the scope of the research was shaped based on data obtained from surveys conducted with healthcare workers and teachers. The confirmatory factor analysis of the data obtained from these two groups was carried out using the AMOS 24.0 program, while the other analyses were performed using SPSS 26.0. As a result of the analyses, it was determined that teachers perceived organizational favoritism at a moderate level, whereas healthcare workers perceived it at a high level. It was found that healthcare workers experienced low and moderate levels of deprivation in team-member and leader-member interactions, respectively, while these perceptions were lower among teachers. Furthermore, it was identified that both groups exhibited withdrawal behavior at a low level. Regression analyses revealed that organizational favoritism had a positive and significant effect on withdrawal behavior. Additionally, it was determined that organizational favoritism increased the perceived levels of deprivation in leader-member and team-member interactions. These perceptions of deprivation were also found to significantly affect withdrawal behavior. Moreover, the analysis conducted using Hayes' Process Macro Model 4 with the Bootstrap method indicated that the perceived deprivation in leader-member and team-member interactions played a significant mediating role in the relationship between organizational favoritism and withdrawal behavior.
Benzer Tezler
- Örgütsel kayırmacılığın örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde örgütsel adalet ve örgütsel güvenin aracılık rolü
The mediating roles of organizational justice and organizational trust in the effect of organizational favoritism on organizational commitment
CANER TEKİN
- Örgütlerde kayırmacılığın örgütsel adalet algılaması üzerindeki etkisi
The effect of perceived organizational favouritism on organizational justice
GAMZE SOLMAZ
- Kayırmacılığın örgütsel bağlılık ve tükenmişliğe etkisi
The effect of nepotism on organizational commitment and burnout
ZEYNEP YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE BÜŞRA ALTUNDERE DOĞAN
- Kayırmacılığın örgütsel bağlılığa etkisi: Mersin ili turizm işletmelerinde bir saha araştırması
The effect of nepotism on organizational commitment; a field research in tourism businesses of Mersin province
GÜRCİHAN ŞALCI
- Kayırmacılığın örgütsel güven ve örgütsel bağlılık algılaması üzerindeki etkisi: Kuşadası'ndaki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmeleri örneği
The effect of favoritism on organizational trust and organizational commitment perception: The case of 4 and 5 star accomodation establishments in Kuşadası
ECEM KÜÇÜKGÜNEY MUCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL AYYILDIZ